Quantcast
Channel: Dielli | The Sun
Viewing all 1886 articles
Browse latest View live
↧

Nderohen Heronjtë e Kosovës

April 21, 2018, 4:47 am
$
0
0

Presidenti: Heroizmi i Sali Çekajt do tĂ« mbetet inspirim dhe krenari pĂ«r brezat e rinj/

1 Thaci CekuPrishtinĂ«, 19 prill 2018 – Presidenti i vendit, Hashim Thaçi, ka marrĂ« pjesĂ« nĂ« AkademinĂ« PĂ«rkujtimore pĂ«r 19 vjetorin e rĂ«nies sĂ« heroit Sali Çekaj.1 ceku sallaPresidenti Thaçi ka thĂ«nĂ« se po kujtojmĂ« dhe nderojmĂ« jetĂ«n dhe veprĂ«n e njĂ« bashkĂ«luftĂ«tari dhe bashkatdhetari, qĂ« tĂ«rĂ« energjitĂ« morale, intelektuale dhe fizike i vuri nĂ« shĂ«rbim tĂ« atdheut.“Sali Çekaj qĂ« nĂ« vitin 1981 ishte renditur aty ku duhej, me lĂ«vizjen studentore, qĂ« fuqishĂ«m i bashkoi gjithĂ« qytetarĂ«t e KosovĂ«s rreth kĂ«rkesĂ«s pĂ«r ngritjen e statusit tĂ« KosovĂ«s nĂ« nivel tĂ« RepublikĂ«s. Viti 1981 shĂ«noi kthesĂ«n e madhe politike, duke e bĂ«rĂ« tĂ« qartĂ« rreshtimin pĂ«r rrugĂ«n e KosovĂ«s drejt lirisĂ« dhe çlirimit nga Jugosllavia komuniste, pĂ«rkatĂ«sisht nga administrimi i Beogradit. Si kuadĂ«r me vokacion prej juristi, Sali Çekaj Ă«shtĂ« ndĂ«r tĂ« parĂ«t qĂ« hartoi statusin e KomunĂ«s sĂ« Deçanit, duke implementuar konkretisht parimet e KushtetutĂ«s sĂ« Kaçanikut. Si shumĂ« veprimtarĂ«, edhe Sali Çekaj pati fatin e njeriut tĂ« pĂ«rndjekur nga policia serbe, prandaj detyrohet tĂ« qĂ«ndrojĂ« jashtĂ« KosovĂ«s. Edhe si emigrant, Sali Çekaj luajti rolin bashkues nĂ« mesin e diasporĂ«s shqiptare nĂ« PerĂ«ndim. Si profesionist, ai e donte drejtĂ«sinĂ«, por gjithashtu e dinte se liria ishte kushti themelor i çdo drejtĂ«sie”, u shpreh presidenti Thaçi.Me tĂ« filluar lufta pĂ«r çlirimin e KosovĂ«s, presidenti Thaçi tha se Sali Çekaj bashkĂ« me kuadro tĂ« tjera oficerĂ«sh, me ndĂ«rgjegje tĂ« lartĂ« dhe profesionalizĂ«m, iu pĂ«rgjigj momentit historik.

“Sali Çekaj iu bashkua UshtrisĂ« Çlirimtare tĂ« KosovĂ«s duke i dhĂ«nĂ« impuls tĂ« ri, energji dhe profesionalizĂ«m. Prandaj, ai ishte sintezĂ« e intelektualit dhe guerilit, juristit dhe ushtarakut, luftĂ«tarit dhe prijĂ«sit nĂ« luftĂ« pĂ«r liri. TĂ«rĂ« kĂ«to cilĂ«si ai i dĂ«shmoi në beteja”, shtoi presidenti Thaçi.Kreu i shtetit theksoi se Sali Çekaj mbolli guxim e shpresĂ« nĂ« terrene lufte dhe me nder e barti nofkĂ«n luftarake “Veterani”.KomandantĂ«t Agim Ramadani dhe Sali Çekaj, sipas presidentit Thaçi, janĂ« dĂ«shmia mĂ« e mirĂ« se lufta pĂ«r liri krijon tipin e luftĂ«tarit qĂ« Ă«shtĂ« i gatshĂ«m pĂ«r sakrificĂ« supreme.“Ata, nga komandantĂ« u bĂ«nĂ« prijĂ«s. Nga prijĂ«s, heronj. Ne, sot krenohemi me emrin dhe veprĂ«n e tyre. Ashtu siç krenohemi me secilin prej dĂ«shmorĂ«ve”, u shpreh presidenti Thaçi.Presidenti i vendit theksoi se nĂ« kujtesĂ«n tonĂ« institucionale e kolektive, heroizmi i Sali Çekajt dhe luftĂ«tarĂ«ve tĂ« tjerĂ«, do tĂ« mbetet inspirim dhe krenari pĂ«r brezat qĂ« vijnĂ«.1 Haradinaj2

Kryeministri Haradinaj: Sali Çekaj, atdhetar e intelektual i shquar qĂ« dinte me çka po pĂ«rballej

PrishtinĂ«, 19 prill 2018/Kryeministri i RepublikĂ«s sĂ« Ramush Haradinaj mori pjesĂ« nĂ« AkademinĂ« PĂ«rkujtimore – Dita e rĂ«nies sĂ« Heroit Sali Çekaj, Dita e veteranĂ«ve tĂ« BrigadĂ«s 138 “Agim Ramadani”, nĂ« kuadĂ«r tĂ« Manifestimit Tradicional “DitĂ«t e Shqipes 2018”, qĂ« organizohet nĂ«n patronatin e Kryeministrit.Me kĂ«tĂ« rast, kryeministri Haradinaj tha se heroi i Kombit, Sali Çekaj, Ă«shtĂ« njĂ« dimension i hershĂ«m, qĂ« flet pĂ«r gjithĂ« parametrat e njĂ« atdhetari tĂ« shquar, intelektuali, por edhe njĂ« njeriu qĂ« dinte me çka po pĂ«rballej.

“KĂ«tu flitet pĂ«r pĂ«rcaktimin e  tij,  shohim e gjejmĂ« tek ai, njĂ« luftĂ«tar qĂ« Ă«shtĂ« nĂ« parametra shumĂ« tĂ« lartĂ«, intelektual e kombĂ«tar, por qĂ« Ă«shtĂ« i gatshĂ«m poashtu tĂ« mbetet nĂ« pĂ«rgjegjĂ«si, edhe kur kĂ«to pĂ«rgjegjĂ«si kĂ«rkojnĂ« sfidĂ«n mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«, luftĂ«n dhe qĂ« i ekspozohesh edhe flijimit”, tha kryeministri Haradinaj, duke shtuar se Flijimi i tij nĂ« luftĂ« pĂ«r liri, e mbyllĂ« kapitullin e njĂ« luftĂ«tari shqiptar tĂ« shquar dhe i cili me vetĂ«dije tĂ« plotĂ« i ka kaluar etapat, nĂ«pĂ«r tĂ« cilat Ă«shtĂ« ndodhĂ« populli i tij.Kryeministri Haradinaj, gjithashtu tha se nĂ«se sot jemi tĂ« bashkuar pĂ«r t’i pĂ«rmbyllur çështjet e hapura tĂ« atdheut tonĂ«, KosovĂ«s, ashtu i shĂ«rbejmĂ« amanetit tĂ« dĂ«shmorĂ«ve.PĂ«rveç akademisĂ« Kryeministri Haradinaj, organizoi edhe pritje nderimi pĂ«r familjarĂ«t, miqtĂ« dhe bashkĂ«punĂ«torĂ«t e heroit Sali Çekaj, nĂ« objektin e QeverisĂ«.

NĂ« kĂ«tĂ« akademi, me nga njĂ« fjalĂ« rasti, folĂ«n edhe presidenti i RepublikĂ«s sĂ« KosovĂ«s, Hashim Thaçi, Eprori i BrigadĂ«s 138 “Agim Ramadani”, Hysen Berisha dhe nĂ« emĂ«r tĂ« familjeve tĂ« dĂ«shmorĂ«ve, djali i heroit Sali Çekaj, Hysen Çekaj.

1 haradinaj grup

Në vazhdim, po e japim të plotë fjalën e kryeministrit Haradinaj në këtë akademi:

Sali Çekaj dallon nĂ« profilin e vet, dallon pĂ«r shkak se formimi i tij ishte formim i hershĂ«m dhe pikĂ«pamjet deri nĂ« rrugĂ«n pĂ«r liri, ishin shumĂ«dimensionale.

Vite mĂ« pĂ«rpara ai punoi pĂ«r tĂ« ndryshuar normĂ«n tĂ« cilĂ«n ne e jetonim, normĂ«n e statutit tĂ« komunĂ«s sĂ« vet, nga njĂ« statut i njĂ« norme qĂ« ishte pushtuese, nĂ«nshtruese pĂ«r shqiptarĂ«t, nĂ« statut tĂ« njĂ« norme qĂ« do tĂ« ishte çliruese, e qĂ« do ta respektonte vetveten.Çekaj Ă«shtĂ« njĂ« dimension i hershĂ«m, qĂ« flet pĂ«r gjithĂ« parametrat e njĂ« atdhetari tĂ« shquar, intelektuali, por edhe njĂ« njeriu qĂ« dinte me çka po pĂ«rballej.Ndryshimi i kĂ«saj norme tĂ« kĂ«tillĂ«, kĂ«rkoi nga Sali Çekajt atĂ« qĂ« Ă«shtĂ« mĂ« e vĂ«shtira, kĂ«rkoi edhe luftĂ«n pĂ«rballje me tĂ« gjitha vĂ«shtirĂ«sitĂ« qĂ« i ka lufta, jo vetĂ«m me armikun pĂ«rballĂ«, por me tĂ« gjitha sfidat qĂ« i ka njĂ« luftĂ« pĂ«r liri e njĂ« populli tĂ« robĂ«ruar. MirĂ«po, ai nuk u ndal.KĂ«tu flitet pĂ«r pĂ«rcaktimin e  tij,  shohim e gjejmĂ« tek ai, njĂ« luftĂ«tar qĂ« Ă«shtĂ« nĂ« parametra shumĂ« tĂ« lartĂ«, intelektual e kombĂ«tar, por qĂ« Ă«shtĂ« i gatshĂ«m poashtu tĂ« mbetet nĂ« pĂ«rgjegjĂ«si, edhe kur kĂ«to pĂ«rgjegjĂ«si kĂ«rkojnĂ« sfidĂ«n mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«, luftĂ«n dhe qĂ« i ekspozohesh edhe flijimit.Flijimi i tij nĂ« luftĂ« pĂ«r liri, e mbyllĂ« kapitullin e njĂ« luftĂ«tari shqiptar tĂ« shquar dhe i cili me vetĂ«dije tĂ« plotĂ« i ka kaluar etapat, nĂ«pĂ«r tĂ« cilat Ă«shtĂ« ndodhĂ« populli i tij, duke mos u larguar asnjĂ«herĂ« nga pĂ«rgjegjĂ«sitĂ« dhe nga ato qĂ« janĂ« pritur prej tij.KĂ«sisoj, pra i njĂ« profili tĂ« tillĂ«, jam i bindur, i ka ndihmuar bashkĂ«luftĂ«tarĂ«t, i ka ndihmuar tĂ« gjithĂ« pĂ«r tĂ« kuptuar rrugĂ«timin deri nĂ« liri, por njĂ«kohĂ«sisht, edhe tĂ« pranojĂ« sakrificĂ«n sublime, atĂ« tĂ« flijimit.Me tĂ« drejtĂ« sot, flasim pĂ«r Veteranin dhe veteranĂ«t. Po flasim pĂ«r Veteranin dĂ«shmor, hero nĂ« betejĂ« dhe kĂ«to janĂ« momente qĂ« nĂ« historinĂ« tonĂ« tĂ« re na fuqizojnĂ« dhe na bĂ«jnĂ« mĂ« tĂ« zot me i ecĂ« sfidat qĂ« e presin atdheun tonĂ« sot, e qĂ« do ti kemi nesĂ«r.

TĂ« gjitha paqartĂ«sitĂ« qĂ« i krijojmĂ«, na i krijojnĂ« ose na ndodhin, lehtĂ« mund tĂ« qartĂ«sohen, nĂ«se e shohim se secili nga perspektiva e vet, nga kapaciteti i tij, nga mundĂ«sitĂ« qĂ« i janĂ« dhĂ«nĂ«, i jep pĂ«rkrahje çështjes dhe tĂ« drejtĂ«s sĂ« atdheut.Do tĂ« kemi çdoherĂ« pikĂ«pamje tĂ« caktuar, informata e pozicione tĂ« caktuara, por, nĂ«se kujdesin dhe atĂ« qĂ« na e ka dhĂ«nĂ« jeta, ia kushtojmĂ« atdheut, tĂ« gjithĂ« do tĂ« jemi tĂ« bashkuar. AsnjĂ«herĂ«, askush, nuk do tĂ« mund tĂ« na ndajĂ«.NĂ«se sot jemi tĂ« bashkuar tĂ« sigurojmĂ« njĂ« tranzicion tĂ« mirĂ« tĂ« ushtrisĂ«, pra tĂ« FSK-sĂ«, ne e vĂ«mĂ« amanetin e heroit tĂ« vend. NĂ«se sot jemi tĂ« bashkuar pĂ«r t’i pĂ«rmbyllur çështjet e hapura tĂ« atdheut tonĂ«, KosovĂ«s, ashtu i shĂ«rbejmĂ« amanetit tĂ« dĂ«shmorĂ«ve. NĂ«se ne shkojmĂ« qosheve, do ta pengojmĂ« realizimin, pikĂ«risht tĂ« asaj pĂ«r tĂ« cilĂ«n janĂ« flijuar ata tĂ« cilĂ«t i nderojmĂ«.E kuptojmĂ«, mĂ« sĂ« rĂ«ndi e kanĂ« familjet, e ka gruaja, djali, por, po ashtu kjo barrĂ« bie mbi tĂ« gjithĂ« ata qĂ« e kanĂ« mundĂ«sinĂ« pĂ«r t’i nderuar tĂ« rĂ«nĂ«t nĂ« altarin e lirisĂ«.Edhe kjo akademi sot, Ă«shtĂ« njĂ« nder qĂ« i kushtohet sakrificĂ«s pĂ«r liri tĂ« gjithĂ« BrigadĂ«s 138 “Agim Ramadani”, e tĂ« gjithĂ« tĂ« gjallĂ«ve, veçanĂ«risht heronjve, e veçanĂ«risht heroit Sali Çekaj.

Lavdi!

 

 

 

↧
Search

Pader Marin Sirdani mbledhës i ditunisëgojore per Skënderbeun

April 22, 2018, 6:02 pm
$
0
0

1 marin-sirdaniNga Kolec Çefa/Per tĂ« njohĂ« e per tĂ« edukue identitetin tonĂ« si shqiptar, tre libra, mendoj, janĂ« tĂ« domosdoshĂ«m: “Visaret e kombit” a visaret e kreshnikĂ«ve tanĂ« nĂ« luftĂ«n per tĂ« mbrojtĂ« kĂ«tĂȘ identitet, “Lahuta e MalcĂ­s” a Lahuta e virtyteve tona etnike e “Skanderbegu mbas gojĂ«dhanash” a urtia popullore per SkĂ«nderbeun si “prodhimi ma hyjnuer i popullit tonĂ«â€. Para kĂ«tyne librave tĂ« gjithĂ« jemi e duhet tĂ« jemi nxĂ«nĂ«s e tĂ« pervetĂ«sojmĂ« me bindje thalbin e karakterit tonĂ«, vlerĂ«sue me dashunĂ­ edhe nga tĂ« huejt, sidomos tashti qĂ« duem tĂ« hyjmĂ« nĂ« EuropĂ«, tĂ« hyjmĂ« me dinjitetin tonĂ«.

Gjetoja i Dakë Gjokës, fra Simoni i Bogës, françeskani që mori emnin Marin, në kujtim të historianit bazë të Skanderbeut, do të mbesë gjithherë i paharrueshëm si njohësi ma i mirë i mençurisë popullore per Skanderbeun, si mbledhësi ma i plotë i kësaj urtie e si transmetuesi besnik e popullor i kësaj dijeje per brezat e rinj.

MĂ« 1926 Pater Marini botoi veprĂ«n “Skanderbegu mbas gojĂ«dhanash”,si fryt i njĂ« hulumtimi a studimi tĂ« madh, per tĂ« dĂ«shmue nĂ«per gojĂ«dhana nderimin e çmimin qĂ« patĂ«n tĂ« parĂ«t tanĂ« per Skanderbeun.

Ndërtimi i veprës: fillon me një Parathanie e Dy fjalë per lexuesit.

Gojëdhanat e mbledhuna i ndanë në dy pjesë. Në pjesën e parë tregohen kallëzime tradicionale mbi Skanderbeun dhe këto të ndame në katër kaptina e paragrafe. Kështu, në kaptinën e parë ka luftat e Skanderbeut ndër 14 paragrafe; kaptina e dytë: udhëtimet e gjyqet e Skanderbeut ndër 8 paragrafe; kaptina e tretë: vdekja e Skanderbeut me tre paragrafe; kaptina e katërt: mërgimi i shqiptarëve ndër 9 paragrafe.

Ndërsa pjesa e dytë ka disa kangë tradicionale per Skanderbeun. Kaptina e parë ka 9 kangë të tilla; kaptina e dytë ka21 kangë popullore, kaptina e tretë ka 17 kangë, per të perfundue krejt vepra me toponimet me emrin e Skanderbeut.

Pothuej, një jetë të tanë Pater Marini kërkoi gjurmët e Skanderbeut e mblodhi gojëdhana e legjenda popullore, tradita fisnore e kallëzime të vjetra, episode burrnore me virtyte shqiptare, bestytni e rite pagane dhe të gjitha këto i harmonizoi per bukuri e i ballafaqoi mjeshtërisht me historinë tue nënvizue ku kjo mençuripopullore per Skënderbeun afrohet e ku largohet nga gurrat e vërteta të historisë.

Kështu, kjo veper të duket si lahutë fishtjane, por jo me kangëepike, por si lahutë me ngjarje e gojëdhana epike per heroin tonë legjendar. Një hero i tillë, lindë drangue, foshnje me flatra a me shenja drangojsh, burrë që zhgulë lisa, që këcen sikur fluturon ndër largësi të pamasë me kalë, që me shpatë çan më dysh shkambin, per të dalë gurra me ujë të freskët, dallohet edhe per dije, besë e urtí, shkurt: një Skanderbe i kaluem nga historia në mit.

Me thjeshtësi tërheqëse ùsht pershkrue takimi i Skanderbeut me Kokë Malçin, i Skuraj, plakun e meçëm, velet e hokatar që di të japë këshilla e norma kanunore në gjuhën lakonike të popullit tonë.

“Po e shoh se kenke mjaft i meçëm, or KokĂ«, i thotĂ« Skanderbegu, por a ke besĂ«?”

“A un-a, – pergjegji plaku tue rrahĂ« gjoksin, ma tĂ« fortĂ« se guri”.

E, kĂ«shtu, fillon afrimi, miqĂ«sia, kĂ«shillimi i heroit me perfaqĂ«suesin e zgjuarsisĂ« e tĂ« mĂ«nçurisĂ« sĂ« popullit tonĂ«. E me plakun e Malçit, burrĂ« kuvendtar e i derĂ«s bujare, ndan sa pleqni. (Ndertjera, vunĂ« kanu “gjaku krye per krye, sepse prej tĂ« dobtit mundet me le i miri e prej tĂ« mirit i dobti”). Por, kur Koka velet bani hoka, Skanderbeu i tha: “Zoti rodin mos ta shoftĂ«, por as me e shtue mos ta shtoftĂ«â€. Malçajt, shton Pader Marini, janĂ« edhe tash nĂ« Skuraj, Kurbin, nĂ« za djalĂ« mbas djali per burrnĂ­, besĂ«, urtĂ­e mende, por nuk janĂ« shtue kurr ma shumĂ« se tre-katĂ«r shtĂ«pi.

NĂ« burimet historike shkrimore te portreti i SkĂ«nderbeut dritĂ«sohen aftĂ«sitĂ« e tij luftarake; nĂ« krijimtarinĂ« artistike, Skanderbeu paraqitet i hijshĂ«m, fisnik, etj., e deri “si pĂ«llumb”, te Naimi; ndĂ«rsa Pater Marini na e paraqet portretin e tij, sipas fantazisĂ« sĂ« popullit, tue na zbulue kĂ«shtu, njĂ« prototip karakteri shqiptar: sa burrnor, aq edhe bujar; sa i egĂ«r nĂ« luftĂ«, aq edhe i urtĂ« nĂ« kuvend; sa hakmarrĂ«s kundĂ«r armiqve, aq edhe falĂ«s ndaj tĂ« penduemve; sa dorĂ« e fortĂ« nĂ« pushtet, aq zemĂ«rgjanĂ« nĂ« pronĂ«si; sa tĂ« dijshĂ«m e serioz, aq edhe hokatar e shpotitĂ«s. NĂ« fitoren ndaj Ballaban PashĂ«s, Skanderbeu u shpreh: “Mbasi ushtria juej lypĂ« me i falĂ«, na nuk mundemi mos me e pranue propozimin e saj, pse njerĂ«zia e burrnia lypĂ« me kenĂ« zemĂ«rgjanĂ« e tĂ« dhimbshĂ«m per tĂ« mujtunit qĂ« lypin mĂ«shirĂ«â€. Edhe ushtarit tĂ« vet tĂ« vrazhdĂ«, qĂ« i foli me krenĂŹ, por qĂ« kje i gatshĂ«m me mbrojtĂ« jetĂ«n e vet, Skanderbeu iu pergjigj: “Nuk do tĂ« ngas, por eja me mue se kenke pernjimend burrĂ«â€. NdĂ«rsa Moisi Golemi qĂ« e tradhĂ«toi, kje falĂ« prej Skanderbeut e dhanĂ« tĂ« gjitha privilegjet e maparshme.

Me kĂ«to cilĂ«si morale, fitoi dashuni tĂ« madhe e çmim tĂ« naltĂ«, sa thohej: “Shoku i Skanderbeut nuk kishte le, as nuk do tĂ« lente nĂ« botĂ«!”

Dhe Sirdani shton: “Ai me kĂ«to cilĂ«si, nuk Ăąsht veç njĂ« kreshnik, por edhe njĂ« engjell”.

Dy elemente tjera fantastike qĂ« krijimtaria popullore i ka gĂ«rshetue, jo rrallĂ«, janĂ« edhe andĂ«rrat e mordja. LodhĂ« prej luftash e ma shumĂ« prej ethesh qĂ« kishin vĂ»teposhtĂ« shĂ«ndetin e tij, njĂ« natĂ« pau nĂ« andĂ«rr se, sa po fillonte me u ra kumbonĂ«ve tĂ« Katedrales sĂ« LezhĂ«s, u turr urysh njĂ« turk e i dha tĂ« shtymen aq tĂ« fortĂ«, sa pau shtyllat, kumbonĂ«t e veten tĂ« perplasun per tokĂ«. Ne e nesre u zgjue i ligshtuem, mblodhi shokĂ«t e u tha: “Bane Zot hajr, se per nĂ« kjoshin gja andĂ«rrat, edhe pak kohĂ« e unĂ« do tĂ« vdes e turku do ta rrenojĂ« ShqypninĂ« mbarĂ«â€.

Ndërsa po shkonte të luftonte në betejën e fundit, i doli mordja para e i tha:

“- Kthehu dalĂ«, bre Skanderbeg!

– Po kush je ti e kah po na vjen?

– VetĂ« jam mordja e dije se jeta jote ka mbarue!

– Ik, ti hije e zezĂ«, kah e di se unĂ« do tĂ« vdes?

– Dje u hap nĂ« qiell libri i tĂ« vdekunve e dikah zdrypi si njĂ« bashk i zi mbi krye tand.”

Edhe, para se me vdekĂ«, heroi la kĂ«shillĂ«n: “Mbani besĂ«n, bashkimin, burrninĂ« e bujarinĂ«. Pastaj, si puthi tĂ« birin, tha:”Kjoshi tĂ« lirĂ« e bekue!”.

Ma vonĂ«ndodhi ajo gjama e madhe. Skanderbeu vdiq e historiani ynĂ« na jep fjalĂ«t e vajit tĂ« Pal Dukagjinit: “Tundu ShqipnĂ­, se jeta jote u err per malet e u ndanĂ« / shkrepat mbi krojet ranĂ« / kumbonĂ«t e kishĂ«ve ranĂ« sĂ« veti
 e nĂ« qiell tĂ« haptĂ« hinte zemĂ«rmadhi – Skanderbegu i pafati”. Jepen edhe vajet popullore e vallet e vashave shqiptare per tĂ« trimnue popullin nĂ« luftĂ«. Populli filloi tĂ« perdorĂ« nĂ« veshjet e tij veshje me ngjyrĂ« tĂ« zezĂ«, gjurdinĂ« e gjokĂ«n qĂ« parandej i perdornin me ngjyra tĂ« ndryshme.

Ndihmesë të randësishme, Pader Marini, ka dhanë edhe per marrëdhëniet e papëve me Skanderbeun, per mërgimet e shqiptarëve jashtë shteti pas vdekjes së Skanderbeut, per ngulimet e tyre në Itali e se si shumë familje mërguen per të mos qendrue nën sundimin e huej. Kaedhe të dhana per fise të ndryshme, si per ejllorët (Radovanët e Kamsejt), per salvimet e dhunën e turqve ndaj katolikëve, per islamizimin e shqiptarëve, qoftë edhe të disa familjeve princore, me njoftime historike, etj.

Gjendjen e shqiptarĂ«ve tĂ« asaj kohe, Papa Pali II e pershkruen kĂ«shtu: “
 Gjithkund frikĂ«, gjithkund vaj, gjithkund dekĂ« e robni kemi parasysh. Âshtmjerim me ndie, se si Ăąshtçatrifilue gjithshkafja. Nuk mund t’i shohim pa derdhĂ« lot lundrat e kĂ«tyne refugjatĂ«ve qĂ« mĂ«syjnĂ« limanet e ItalisĂ«, familje tĂ« zhguluna prej votrave tĂ« veta tue ndejĂ« buzĂ« bregut tĂ« detit, çojnĂ« duert kah qiella e mbushin dhenĂ« me vaj e ankime.”

Një meritë tjetër e veprës në fjalë ùsht se Pater Marini ka dhanë shumë bukur gjurmët e Skënderbeut në toponimí. Ai i ka mbledhë me kujdes e studjue me vemendjee na ka dhanë jo thjeshtë toponimin, por me gojëdhana toponimike, tue tregue perhapjen e tyne gjeografike. Me emnin e Skanderbeut, populli ka emërtue vende, male, kala, kroje, gurra, shkambij, rrasa. Kështu kemi: Mali i Skanderbegut, Kroni i Skanderbegut, Buza e Skanderbegut, Gurra-Mamicë, Kalaja e Skanderbegut, Tryeza e Skanderbegut, Gjurma e kalit të Skanderbegut, etj.

PerfundojmĂ«: Vepra “Skanderbegu mbas gojĂ«dhanash” duhet tĂ« gjindet ndĂ«r tĂ« gjitha shtĂ«pitĂ« tonĂ« e duhet tĂ« lexohet nga tĂ« rijtĂ« tanĂ« qĂ« tĂ« njohin identitetin shqiptar, karakterin shqiptar, e tĂ« perpiqen tĂ« afrohen te ky karakter dinjitoz, para se tĂ« shkojmĂ« nĂ« EuropĂ«.

“DhashtĂ« Zoti, shkruan Pater Marini, e breznia e re shqiptare u pertĂ«riftĂ« tue u pasqyrue nĂ« ketĂ« kreshnik e nĂ« ketĂ« engjell”.

 

 

↧
↧

MUZEU “SOLOMONI” PO ÇELË DYERT NË BERAT


April 23, 2018, 12:33 pm
$
0
0

Nga Berati per Diellin Sulo Gozhina/

1 Muze Solomoni1 simoni2 Muzeu1 Berat Solomon

BERAT – NjĂ« muze unik nĂ« Berat
 I pari dhe i vetmi i llojit jo vetĂ«m nĂ« Berat e nĂ« ShqipĂ«ri, por nĂ« mbarĂ« hapĂ«sirĂ«n mbarĂ«shqiptare. ËshtĂ« njĂ« muze me tematikĂ« hebraike qĂ« ngĂ«rthen njĂ« hapĂ«sirĂ« kohore 500-vjeçare, nga viti 1520 kur nĂ« Berat u vendosĂ«n 25 familjet e para hebreje, tĂ« ardhura nga Vlora, nga Italia, nga Spanja
 Dhe kĂ«to 25 familje qĂ« pĂ«rbĂ«nin njĂ« lagje, MĂ«hallĂ«n e ÇifutĂ«ve do tĂ« punonin pĂ«r ta ringritur Beratin e rrĂ«nuar nga pushtimi osman
Ky muze ndalet edhe tek profili mitik i Sabbatai Zevit, tek varri i tij qĂ« kĂ«rkohet ende me ngulm, vendosmĂ«ri e bindje nĂ« Bilçë, tek reflekset apo motivet hebraike qĂ« i gjen gjithandej nĂ« kĂ«to treva, tĂ« gdhendura nĂ« gur e nĂ« dru, nĂ« port e nĂ« dyer, nĂ« tavane apo kanate, nĂ« sahane apo tepsi, nĂ« filxhane apo sini. Por me theks tĂ« veçantĂ« muzeu ndalet tek shpĂ«timi dhe strehimi i mbi 600 hebrenjve nĂ« kohĂ«n e Holokaustit, duke qenĂ« Berati, kĂ«shtu, qyteti qĂ« ka mbajtur barrĂ«n kryesore nĂ« kĂ«tĂ« shpĂ«tim, duke shpalosur pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« nĂ« Berat listĂ«n e hebrenjve tĂ« shpĂ«tuar, si dhe familjet e shtĂ«pitĂ« beratase qĂ« iu gjenden pranĂ« nĂ« ato kohĂ« tĂ« tmerrta.

Foto-fakte, fac simile dokumentesh, zbulime topnimish hebraike, kontributi i Kadri & Bektash e Kujtim Cakranit në shpëtimin e hebrenjve, do të shohësh e do të njihesh me historinë dramatike të Sarës, hebreje janinate që në rrethana dramatike do të vinte në Berat, sesi do të humbiste rrugës emrin e saj, por do të gjente e rigjente emrin e profetit Moisi, do të njihesh me fatin e hidhur të hebrejes Taisa Pisha-Batkina, do të takosh arsimimin e nxënësve hebrenj në një klasë, në një bankë me nxënës beratas, etj.etj.
Autori i Muzeut “SOLOMONI” Berat, studiuesi Simon VRUSHO, njĂ«kohĂ«sisht ideatori, pĂ«rgjegjĂ«si, administruesi apo edhe drejtuesi i Muzeut, shprehet: “MĂ« nĂ« fund, pas 20 vjetĂ«sh, ia dolĂ«m
 Muzeu “SOLOMONI” nĂ« Berat po çelet
 Pas disa ditĂ«sh do tĂ« bĂ«het ceremonia zyrtare e pĂ«rurimit ku do tĂ« jenĂ« Kryetari i BashkisĂ« tĂ« qytetit tĂ« Beratit, kryetari i Qarkut, Prefekti, etj. sikundĂ«r kanĂ« konfirmuar pjesĂ«marrjen Rabini i TiranĂ«s, Finman, Drejtori i Muzeut Historik KombĂ«tar, Dorian Koçi, etj.”
Vrusho vazhdon:
“Ky nuk Ă«shtĂ« muze total, ku gjasme jepen gjithçka, por Ă«shtĂ« muze me profil tĂ« qartĂ« individual dhe me metodologjim tĂ« ofruar nga terreni, koha, gjurmĂ«t, faktet dhe dokumentet. Edhe koceptimi Ă«shtĂ« disi ndryshe: Vizitori, shikimtari ndihet nĂ« mjediset e muzeut edhe si i shikuar, madje edhe si i pyetur
 Ai del nga muzeu me njĂ« apel nĂ« mendje dhe me njĂ« emocion nĂ« pulsim
!
Muzeu “SOLOMONI” Berat çelet mĂ« 03 maj 2018, ditĂ«n e enjte, ora 10:00 paradite, por ai thuajse Ă«shtĂ« hapur
 Berat. Ruga “Mihal Komneni”, Nr. 3, nĂ« krye tĂ« rrugĂ«s qĂ« tĂ« çon nĂ« kala
 Madje vizitorĂ«t e pare kanĂ« pozuar pranĂ« stendave tĂ« muzeut dhe tashĂ«m muzeu ka marrĂ« rrugĂ«n e tij.

↧

APEL: PO ZHDUKEN SHPIFSIT PA KERKUE FALJE !

April 23, 2018, 12:44 pm
$
0
0

Nga Fritz RADOVANI/

 1 fritz

IMZOT ERNESTO ÇOBA(1913 – 1980)/

 * 1913 KUR SHKODRA RRAHEJ ME TOPA NGA MALI I ZI
/

  • 16 SHKURT 1913: U LE IMZOT ERNESTO ÇOBA NË VAUN E DEJËS
/

Jo larg nga Kisha ku asht kenĂ« kunorzue Gjergj Kastrioti, besnik i tĂ« cilit Imz. Çoba ka qendrue deri nĂ« vdekje, edhe pse gjithĂ« jeta i kaloi nen armĂ«t e pushtuesve gjaksorĂ«.  Asht shugurue Meshtar nĂ« vitin 1936 nĂ« Kishen e JezuitĂ«ve. NĂ« 1946 asht me detyra pranĂ« ArgjipeshkvisĂ« sĂ« Shkodres, deri me 20 Prill 1952 qĂ« shugurohet IpeshkĂ«v nga Imzot Bernardin Shllaku, tĂ« cilin e zevendson mbas vdekjes sĂ« Tij me 21 Mars 1967, kur me “Statutin e KishĂ«s Katolike Shqiptare” tĂ« vitit 1951, Ai emnohet Kryetar i KishĂ«s.

7 Prill 1858 ishte dita e vumjes sĂ« gurit tĂ« parĂ« tĂ« KishĂ«s Kathedrale tĂ« Shkodres, kur Imzot Ernesto Çoba filloi detyrĂ«n nĂ« pragun e 100 vjetorit tĂ« Asaj KishĂ«, qĂ« asht thirrĂ« Kisha e Madhe. Merita e pergatitjes sĂ« asaj festĂ« i pĂ«rket Imzot ÇobĂ«s, i cili me punĂ«n e madhe tĂ« Tij dhe kujtimin qĂ« ka lanĂ« nĂ« historinĂ« e Shkodres, do tĂ« thohet pa mdyshje se asht i paharrueshĂ«m nĂ« zbukurimin e KishĂ«s dhe zhvillimin e ceremonive tĂ« FestĂ«s. Imzot Çoba ka dy merita pĂ«r punĂ«n artistike qĂ« u ba nĂ« ndertimin e Elterit tĂ« madh simbas projektit tĂ« arkitektit, piktorit dhe skulptorit Kol Idromeno, qĂ« kishte dhe lidhje fisnore me Imzot Ernesto ÇobĂ«n, vepĂ«r qĂ« lidhej me tavanin e mbrekullueshĂ«m tĂ« KathedralĂ«s qĂ« ishte punue nga vetĂ« Kola. NjĂ«kohĂ«sisht sfondi i Elterit i punuem nga piktori At Leon Kabashi, kuadri i madh i vendosjes sĂ« gurit tĂ« parĂ« nga piktori Simon Rrota, punimi i katekizmit ndĂ«r shtyllat e KishĂ«s, pĂ«r mungesĂ«n qĂ« dihet se nuk mund tĂ« botohej asgja pĂ«r me mĂ«sue besimin fĂ«mijĂ«t e rinia, janĂ« vepra qĂ« meritojnĂ« me u quejtĂ« dinjitoze dhe shumĂ« tĂ« guximshme tue dijtĂ« edhe luftĂ«n e madhe qĂ« i bahej KishĂ«s dhe Klerit nga shteti fanatik komunist i TiranĂ«s. Por Imzot Çoba nuk mjaftohet me kaq, Ai njĂ«kohĂ«sisht pergatitĂ« nĂ« kushte private, pĂ«rndjekje dhe survejimi disa klerikĂ« tĂ« rijĂ«, nĂ« njĂ« kohĂ« qĂ« nuk ka as seminar, as profesora dhe as tekstet e nevojshme qĂ« duhen pĂ«r atĂ« qellim. Ai shuguroi: Don Simon Jubani, Don Matish Lisna, Don Martin Trushi, Don Ernest Troshani, Don Zef Simoni, Don Ndoc Nogaj, Don Luigj Kçira, Don Ndoc Volaj, Don Kolec Toni etj. si dhe dy MartirĂ«t e KishĂ«s Don Marin Shkurti e Don Mikel Beltoja, qĂ« u pushkatuen nga komunistĂ«t tue lanĂ« vetĂ«n tĂ« perjetshĂ«m nĂ« HistorinĂ« e KishĂ«s Katolike nĂ« ShqipninĂ« e masakrueme. Imzot Çoba thonte meshĂ« e sakramend, rrĂ«fente, predikonte fenĂ« dhe gjindĂ«j kudo nĂ« rrugicat e qytetit tue shkue me kungue tĂ« sĂ«murĂ«t apo tĂ« pamujtunit me shkue ndĂ«r Kisha qĂ« survejoheshin nga shteti e sigurimi, e qĂ« tue u rrezikue puna rrezikohej buka e gojĂ«s.

Kjo luftĂ« sa vjen dhe bahet ma barbare me “Revolucionin Ideologjik dhe Kultural”, qĂ« merr edhe pamjen e plotĂ« tĂ« diktaturĂ«s terroriste komuniste me 19 Mars 1967, ku shteti merr çelsat e KishĂ«s Kathedrale, tue i mbyllĂ« tĂ« gjitha Kishat e vendit me dhunĂ«.

Me mbylljĂ«n e Kishave, sigurimi kerkoi me gjetĂ« shpifĂ«s nĂ« Shkoder, kundĂ«r Imz. ÇobĂ«s dhe disa klerikĂ«ve tĂ« njohun
 Besoj se shkodranĂ«t nuk e harrojnĂ« fjalĂ«n e BurrneshĂ«s muslimane Adile Ashikja, nĂ« mbledhjen e lagjes sĂ« saj, kur i kĂ«rkohej me shpifĂ« kundĂ«r Imz. ÇobĂ«s: “UnĂ« kam shkue me lypĂ« tek Ai paret e bukĂ«s dhe Ai mĂ« dha ma shumĂ« se i kerkova
.Ju sot, kerkoni qĂ« Buken qĂ« mĂ« fali, me ia shperblye me shpifje! Ai asht kenĂ« dhe mbetĂ«t pĂ«r mue njĂ« Meshtar i Nderuem i FesĂ« Katolike nĂ« Shkoder!”

Kur shteti mori edhe çelsat e ArgjipeshkvisĂ«, Imzot Çoba ndodhĂ«t pĂ«rballĂ« Sigurimit tĂ« Shtetit qĂ« pĂ«rfaqsohet me komunistin servil dhe hipokrit Angjelin Kumrija, nĂ« kontrollin qĂ« ushtrohet nĂ« ArgjipeshkvinĂ« Metropolitane tĂ« Shkodres. Ky dallkauk e spijun arrinĂ« deri aty sa kur kontrollon dhomĂ«n e punĂ«s sĂ« Imzot ÇobĂ«s, kĂ«rkon me ushtrue nĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« paturpĂ«shme kontroll nĂ« trupin e Imzotit tĂ« Nderuem, tue e detyrue me çveshĂ« pantollonat, se mos ka mshef gja në .dhe, me tĂ« drejtĂ« Don Mark Hasi i ka thanĂ« ato ditĂ« NanĂ«s sime: “Ate qĂ« na ka ba atĂ« ditĂ« Angjelin Kumrija nuk na e ka ba as Sigurimi i shtetit!” por, kjo nuk ishte vepra e parĂ« e tij si “besnik” ndaj Sigurimit.

Organizohet njĂ« mbledhje nĂ« vitin 1967, mbas arrestimit tĂ« Sekretarit tĂ« KishĂ«s, Don Mark Hasit me 7 Prill 1967, tek shkolla Pyjore pĂ«r demaskimin e Imzot ÇobĂ«s. Si kudo ndĂ«r ato mbledhje nuk mungojnĂ« as shpifsit, dhe as spijunĂ«t ordiner tĂ« PPSH nĂ« ato salla, ku mbas “duertrokitjeve” tĂ« tyne, klerikve iu venin prangat xhelatĂ«t e Sigurimit tĂ« shtetit. Por, krejt ndryshej ndodhĂ« me Imz. Çoben, kur asht pergatitĂ« terreni pĂ«r arrestim nĂ« atĂ« mbledhje, çohet nĂ« kambĂ« shoferi trim DedĂ« Gjushi dhe, deklaron: “Sot njĂ«kĂ«tu, nuk guxon kush me i vue prangat Imzot ÇobĂ«s!” dhe me tĂ« vĂ«rtetĂ« “nuk guxoi askush!”. Akti i DedĂ«s tronditi edhe ideatorĂ«t e arrestimĂ«ve, ndonse “ky emĂ«n Hero!” nuk zehet me gojë (F.R. “NjĂ« Monument nĂ«n dhĂ©â€, fq. 304, v. 2004)

NĂ« shfletimet e proceseve tĂ« viteve 1957, 1958 e prap ma vonĂ«, nga deponimet false tĂ« At Rrok Gurashit, Don Ndoc SahatçisĂ« etj., dhe njĂ« letrĂ«s sĂ« shkrueme nga Ndoc Nogaj e Gjon Shllaku, nĂ« vitin 1958, kur kĂ«ta dy largohen nga Argjipeshkvia, (letĂ«r e cila ruhet nĂ« Arkivin e Shtetit TiranĂ« e jepet lirisht pĂ«r me u lexue pĂ«r “pĂ«rmbajtjen e saj”), mbi kĂ«ta akte tĂ« turpĂ«shme Sigurimi i shtetit krijon mundĂ«sinĂ« e arrestimit tĂ« Imzot ÇobĂ«s, dhe “fajsia e Tij” formulohet mbi bazĂ«n e shpifjeve e trillimeve, kĂ«shtu, flet arresti lĂ«shohet me datĂ«n 3 Prill 1976 dhe arrestimi bahet me datĂ«n 24 Prill, tue u akuzue pĂ«r “trathti ndaj atdheut dhe agjitacion e propagandĂ« kundĂ«r pushtetit popullor
”. BashkĂ« me te arrestohen edhe priftĂ«n tjerĂ«. NjĂ« ndĂ«r to asht Don Lec Sahatçija, ish Sekretar i Imz. Frano Gjinit dhe ruejtĂ«s i dy letrave tĂ« Tija, tĂ« cilat me kĂ«te rasĂ« zhduken, mbasi Don Leci nuk doli ma nga burgu, vdiq i dĂ«nuem 25 vjet, por duhet theksue se Ky prift mbajti qendrim burrnor edhe ndaj Imzot ÇobĂ«s, gja tĂ« cilĂ«n tĂ« tjerĂ«t edhe pse ishin shugurue nga duert e Tija me ndonjĂ« perjashtim, nĂ« gjyq nuk e bane, madje, gjatĂ« zhvillimit tĂ« gjyqit me dyer tĂ« mbylluna edhe e randuene Imzot Çoben me akuza false, pĂ«r tĂ« cilat Ai u dĂ«nue 25 vjet burg, por edhe vdiq i pafajshĂ«m i shtrimĂ« ndĂ«r çimentot e birucave tĂ« qelive tĂ« Sigurimit tĂ« shtetit. Fjala e Tij nĂ« gjyqin kunder Tij, besoj i kujtohet shpifsave:

“Jam kenĂ« gjithmonĂ« kundĂ«r komunizmit, as nuk kam dashtĂ« me ia ndigjue zanin, kam punue me shpirtĂ« me e zhdukĂ« dhe do tĂ« vazhdoj me kenĂ« kundĂ«r deri nĂ« vdekje!”. (Dosja 3359/1 Arkivi i Min. Mbrendshme TiranĂ«, 1998). Vetem Ky ishte Imz. E. Çoba!

Imzot Ernesto Çoba me po aq Burrni asht i patundun nĂ« bankĂ«n e t’akuzuemve para Kryetarit Sheuqet Muçi, anĂ«tarit Xhemal Gramshi dhe prokurorit tĂ« “Revolucionit Kultural”, tĂ« njohtunit Faik Minarolli. Ja qendrimi i vĂ«rtetĂ« i Martirit Çoba, i cili nuk akuzon asnjĂ« njeri, nuk fyen me asnjĂ« fjalĂ« asnjĂ« nga shpifsit, nuk randon asnjĂ« nga dĂ«shmitarĂ«t e rremĂ« dhe nuk denoncon asnjĂ« nga veprimet jo tĂ« mira ose tĂ« dobta tĂ« shokve tĂ« vet klerikĂ«, qĂ« akuzohet se ka heshtĂ« ose nuk ka marrĂ« masa ndeshkimore. AsnjĂ« qytetar apo fshatar i Shkodres nuk asht viktimĂ« e Tij, sĂ«pse Ai, gjenĂ« forca me rezistue dhe mos me folĂ« pĂ«r asnjĂ« njeri e, mos harroni se zyra e Tij asht kenĂ« e hapun pĂ«r katolik e musliman tĂ« tĂ« gjitha monstrave e modeleve tĂ« Shkodres. Ai asht i vetdijshĂ«m se ndodhĂ«t nĂ« atĂ« bankĂ« vetem pse asht Klerik Katolik dhe armik i vĂ«ndosun i komunizmit, me tĂ« cilin asnjĂ«herĂ« nuk ka ba asnjĂ« kompromis nĂ« asnjĂ« kohĂ«. Ai asht i pastĂ«r moralisht dhe shpirtnisht para shokve, miqve, armiqve dhe mbarĂ« Popullit Shqiptar, tĂ« cilve iu ka sherbye si fetar dhe Shqiptar, prandej edhe me gjakftohtĂ«si pret vendimin e “pafajsisĂ« sĂ« Tij” tue Ju nĂ«nshtrue vullnetit tĂ« Zotit,  edhe pse i dĂ«nuem me 25 vjet heqje lirie, tue kenĂ« me njĂ« gjendje shĂ«ndetsore shumĂ« tĂ« randë  dhe, si pasojĂ« e vuejtjeve me datĂ«n 8 Janar 1980, Sigurimi i shtetit e mbytĂ« edhe KĂ«te Martir si shumĂ« tĂ« tjerĂ«, nĂ« njĂ« nga repartet e Spitalit Civil tĂ« TiranĂ«s.

NĂ« librin “ÇinarĂ«t”, fq. 130, At Konrrad Gjolaj shkruen: “
Tregonte radiologu i spitalit tĂ« Shkodres, sesi njĂ« ditĂ« erdhĂ«n dy oficera me njĂ« thes nĂ« radiologji. I kishin thanĂ« me ba njĂ« radiografi. Kishte pregatitĂ« aparatin e po priste radiologu se cili don me e ba prej tyne. Kur i ka thanĂ«: “Jam gati”, ata kanĂ« hapĂ« thesin e kanĂ« nxjerrĂ« njĂ« fĂ«mijĂ« me fytyrĂ« tĂ« plakun
 e kanĂ« vue tek aparati dhe, mbasi asht krye radiografia, e kanĂ« futĂ« prap nĂ« thes. Mbasi i kanĂ« lidhĂ« grykĂ«n, kanĂ« kĂ«rkue filmin pĂ«r me e çue nĂ« TiranĂ«. Radiologu e ka pregatitĂ« filmin shpejtĂ« e ka kĂ«rkue me i shkrue emnin e tĂ« sĂ«murit, edhe pse filmi ishte i lagun. Oficerat kanĂ« ngurrue me i diftue emnin. Ky ka kambĂ«ngulĂ«, mbasi, simbas rregullit, nuk lejohej qĂ« filmi me u dorĂ«zue pa emen. Ata tue pa kambĂ«nguljen e kĂ«tij, i kanĂ« thanĂ« emnin: “Imzot Ernesto Çoba”


E shkrova, thonte radiologu, e kishte njohtĂ« ma pĂ«rpara, por kurrĂ« nuk do ta kishte besue se asht Ai, po tĂ« mos ia kishin thanĂ« vetĂ« ata emnin. PĂ«r sa kohĂ« nuk m’asht hjekĂ« nga mendja sesa e kishin ba Imzot Çoben.”

NĂ« vitin 1964 nĂ« njĂ« bisedë  At PjetĂ«r MĂ«shkalla mĂ« ka thanĂ« kĂ«to fjalĂ«:

Ai e pĂ«rfundonte bisedĂ«n me respekt pĂ«r Imzot Ernesto Çoben, kryesisht pĂ«r mos tolerancĂ«n e Tij nĂ« çeshtjet dogmatike dhe e mbyllte bisedĂ«n me mendimin se:

“VetĂ«m Imzot Çoba asht fakt, qĂ« asht kenĂ« adapt pĂ«r kĂ«te kohĂ«, mbasi asnjĂ« tjetĂ«r nuk do tĂ« kishte dijtĂ« as muejtĂ« me veprue si Ai, pĂ«r kushtet qĂ« janĂ« kenĂ« nĂ« Shqipni!”.

***

KriminelĂ«t, vrasĂ«sit, torturuesit, shpifsit dhe anmiqtĂ« e perjetshem tĂ« Klerit Katolik Shqiptar Heroik, janĂ« shumĂ« tĂ« knaqun me “heshtjen” ndaj MartirĂ«ve tĂ« Pafajshem!

Imzot Ernesto Çoba ka Dosja nr. 3359/1, Arkivi i MinistrisĂ« sĂ« Mbrendshme TiranĂ«, tĂ« cilen unĂ« e kam lexue nĂ« vitin 1998.

I lutem BahkĂ«kohĂ«sit Imzot Ernesto ÇobĂ«s, Klerikut tĂ« Nderuem, dhe NjohĂ«sit tĂ« Tij,

ShkelqĂ«sisĂ« Kardinalit Ernest TROSHANI, qĂ« me Bekimin e Zotit, tĂ« nxjerrin haptas PafajsinĂ« dhe Virtytet e tĂ« Ndjerit Martir Imzot Ernesto Maria Çoba!

          Melbourne, 18 Prill 2018.

↧

25 VJET, PAPA GJON PALI II TEK GJERGJ KASTRIOTI – SKENDERBEU

April 25, 2018, 2:19 pm
$
0
0

Nga Fritz RADOVANI/

1 Gjon Pali Koliqi Kard

PAPA GJON PALI II ME KARDINAL KOLIQIN/

“Historia endĂš nuk e ka njohtĂ« atĂ© qĂ« ka ngja nĂ« Shqipni
”..

25 Prill 1993, kur Papa Gjon Pali II, po hynte fitimtar nĂ« Katedralen e rindertueme tĂ« Shkodres, ditĂ« nĂ« tĂ« cilen Ai puthi Token Shqiptare, Token e rijtun nĂ« shekuj me gjakun e ShenjtĂ« tĂ« mija MartirĂ«ve ShqiptarĂ«, e sĂ« fundit tĂ« ramĂ« nĂ«n shpaten  komuniste e barbare. Na dukej e pabesueshme se jemi tue pa me sy Burrin ma tĂ« madh tĂ« Shekullit qĂ« me doren e Tij, po na bekonte e po na ringjallte FenĂ« nĂ« zemrat tona!Ishte po, Ai PapĂ«, qĂ« nĂ« qershorin e vitit 1991, Burrnisht kishte refuzue kerkesen e tradhĂ«tarit dhe zbatuesit tĂ« “Revolucionit Kultural” Ramiz Alia, nĂ« vitin 1967 nĂ« Shkoder, per me vizitue Vatikanin, me shpresĂ« mashtrimi per me ruejtĂ« postin e presidentit.

Ishte Ai PapĂ« qĂ« porsa mĂ«rrijti i dhuroi Qytetit tĂ« Shkodres Fuguren e ZojĂ«s sĂ« KĂ«shillit tĂ« MirĂ« dhe e vendosi me doren e Tij, tue e bekue Gurin e rindertimit tĂ« KishĂ«s sĂ« ZojĂ«s brijĂ« KalasĂ« Rozafat, pĂ«r tĂ« treten herĂ« e shkatrrueme mbas 1967 nga anadollakĂ«t. Mesazhi i Tij ishte: “T’i kthehet vendit dhe Popullit Tuej paqa, njĂ« jetĂ« ma e mirĂ« dhe zhvillimi social simbas traditave njerzore e fetare tĂ« kĂ«saj tokĂ«â€ (26 Prill, Vatikan).

Ishte Polaku Vojtila, qĂ« kur Bashkimi Sovjetik kĂ«rcĂ«noi PoloninĂ« atje pĂ«r lĂ«vizjet demokratike deklaroi: “NĂ«se njĂ« ushtar sovjetik do tĂ« shkelin kufinin polak, unĂ« do tĂ« çveshĂ«m si PapĂ« dhe do tĂ« shkoj me luftue atje pĂ«r LirinĂ« e Atdheut tim!”

Papa Gjon Pali II asht njohĂ«si ma i saktĂ« i ShqipnisĂ« robnueme komuniste dhe per kĂ«te t’i referohemi Atij: “Kam ardhĂ« kĂ«tu pĂ«r me ju shpreh nderimin tim VllazĂ«nor edhe komunitetĂ«ve tĂ« ndryshme fetare qĂ« bashkjetojnĂ« kĂ«tu prej shekujsh: Komunitetit Kristjan Ortodoks dhe Komunitetit Mysliman, tĂ« cilĂ«ve, u sjellĂ« njĂ« pĂ«rshĂ«ndetje tĂ« pĂ«rzemĂ«rt
Kam ardhĂ« pĂ«r me i shfaqĂ« çdo Shqiptari admirim dhe mbĂ«shtetje nĂ« kĂ«te fazĂ« delikate tĂ« kalimit historik dhe tĂ« tĂ« shumĂ« sĂ« dishruemes ringjallje shoqnore e shpirtnore.

TĂ« dashtun VllazĂ«n e Motra! Sa herĂ« nĂ« tĂ« kaluemen ju asht dashtĂ« ta mbroni me forcĂ« identitetin tuej. Me njĂ« angazhim tĂ« tillĂ« sikur edhe vetĂ« ky shesh na e kujton u shque Figura e naltĂ« e tĂ« Krishtenit Gjergj Kastriotit – Skenderbeut, i respektuem nga PapĂ«t e RomĂ«s dhe pĂ«rjetĂ«sisht i gjallĂ« nĂ« kujtimin e Popullit Shqiptar


Ju keni vuejtë për Kombin Tuej. Prandej dhe keni të drejtë ta doni kaq shumë. Populli i juej kaloi një tragjedi me të vërtetë tronditëse nën shtypjen komuniste.

Ishte vërtetë i tmershëm përftyrimi i jetës njerzore nën rregjimet totalitare si ai që ju keni njohtë, ku njeriut i mohohej një nga të drejtat ma thelbësore: Liria e shfaqjes së mendimit dhe e besimit të tij si dhe liria e ndërgjegjës. Mohim ky, që shpesh merrte formën e një shtypjeje të tmershme. A ka gja ma të randë sësa mbyllja e Tempujve të çdo besimi dhe, a nuk u dënuen me vdekje priftërijtë, vetëm pse guxuen të ushtronin rritët fetare? A nuk u përsekutuen besimtarët tue u burgosë ose tue u fye me të gjitha mënyrat?

NĂ« vendin tuej tĂ« vishkulluem mashumĂ«se asnjĂ« vend tjetĂ«r nga pĂ«rsekutimi asht e thjeshtĂ« me gjetĂ« gjurmĂ«t e katakombĂ«ve tĂ« lashta kristjane dhe t’arenave ku, dĂ«shmitarĂ«t e Krishtit hidheshin me dhunĂ« pĂ«r me ushqye bishat.

Këtu kje një luftë e ashpër kundër Fesë, simbas një vije dogmatike të një programi shoqnor dhe politik, i mbështetun nga ideologjia komuniste


Dukej sikur mjeti ma i domosdoshĂ«m pĂ«r me realizue e trumbetue “ParajsĂ«n nĂ« tokĂ«â€ kje tue i mohue njeriut atĂ« forcĂ« qĂ« e lidhĂ« me Krishtin, forcĂ« kjo, rreptĂ«sisht e dĂ«nueme si njĂ« “dobĂ«si e pandershme pĂ«r njeriun”.

Në të vërtetë kjo forcë e pame jo me atë sy ishte ma shumë dishka shqetësuese për ata, ashtu si e treguen faktët. Përsoni njerëzor në të vërtetë me energjinë që vjen nga Feja, nuk lejon lehtësisht të hidhët në anonimatin kolektiv


Ajo qĂ« ka ngja nĂ« Shqipni tĂ« dashtun VllazĂ«n dhe Motra, nuk asht pa kurrĂ« nĂ« historinĂ« e njerĂ«zimit. Asht e vĂ«rtetĂ« se edhe nĂ« PĂ«randorinĂ« Romake janĂ« ba pĂ«rndjekje tĂ« ashpra ndaj tĂ« KrishtenĂ«ve, por atĂ«herĂ« ishte fjala pĂ«r shtet i cili nĂ« emĂ«n tĂ« njĂ« feje, asaj pagane, luftonte ata qĂ« mbĂ«shtetshin Ungjillin e Krishtit. Kurse kĂ«tu, shteti asht pĂ«rpjekĂ« me shue çdo shprehje fetare nĂ« emĂ«n tĂ« njĂ« ateizmi radikal, tĂ« mbĂ«shtetun nĂ« njĂ« sistem universal dhe pĂ«rgjithĂ«sues. E gjithĂ« kjo ndodhte nĂ« njĂ« kohĂ« kur askush nuk mund tĂ« ndĂ«rhynte pĂ«r me mbrojtĂ« dinjitetin e njerĂ«zve qĂ« u ishte mohue gjithshka, tue i çveshĂ« deri nga ma “njerzoria”, liria e tyne


Drama e Juej ShqiptarĂ« tĂ« dashtun, zgjon interesimin e gjithĂ« Kontinentit Europian dhe asht e domosdoshme qĂ« Europa mos t’ Ju harrojĂ«!

Dhe në fakt ky duhët të jetë pikësynimi sot, me këthye shpejt fletën tue mos harrue atë që ka ekzistue për me shikue përpara. Pikëpamje kjo, që në një prizem vështrimi asht e drejtë e, madje, e domosdoshme, por me një kusht, që me mbetë gjithmonë në kujtesën tonë ajo që ngjau në të kaluemen. Në të vërtetë ky asht kusht i domosdoshëm për mos me u rikëthye tek të njajtat gabime të përlotuna dhe, asht shtegu ma i mirë për një proçes pajtimi të vërtetë. Por, kjo liri besimi fetar të cilën Ju, ma në fund po e shijoni, nuk asht vetëm një dhuratë e çmueshme e Zotit për ata që kanë hirin e Fesë, por asht një dhuratë për të gjithë, sëpse ajo, asht thëmeli i garancisë për çdo shprehje tjetër të lirisë. Ajo prek njeriun në intimitetin e vet, në atë cep të Shenjtë dhe të padhunueshëm që asht ndërgjegja, ku, kenja njerëzore takohët me Krijuesin dhe fiton ndërgjegje të plotë të dinjitetit të vet.

Nga një liri e tillë, e trajtueme ashtu siç duhët, nuk ka përshka ti trembemi asnjë shrregullimi njerzor. Besimi i çiltër në Té nuk i përçanë njerëzit por përkundrazi, i bashkon me gjithë veçantitë e tyne. Si na e mëson edhe Feja, nëse kemi një Krijues të perbashkët që të gjithë jemi Vllazën. Kështu, që Feja, asht një kështjellë mbrojtëse kundër totalitarizmit dhe një kontribut vëndimtar për një vllaznim human.

Liria  e vĂ«rtetĂ« fetare i shpĂ«ton ngacmimĂ«ve tĂ« intolerancĂ«s dhe tĂ« sektarizmit, dhe ofron mĂ«nyra dialogu tĂ« respektueshĂ«m dhe konstruktiv


Shqipni, qendro në naltësinë e kësaj beteje të madhe!Rruga që do të bash nuk asht aq e lehtë. EndÚ ka plagë të pambylluna. E kaluemja lé të shërbejë si mësim por kurrë mos të të shtyjë në hakmarrje mëllefesh.

Tashti asht koha pĂ«r me shkue me besim drejt sĂ« ardhmĂ«s.E madhe asht detyra qĂ« tĂ« pret pĂ«r tĂ« cilĂ«n tashma e kĂ© fillue punĂ«n mĂ« njĂ« zell tĂ« lavdrueshĂ«m. NĂ« pĂ«rpjekjen pĂ«r rimĂ«kamjen ekonomike asht e domosdoshme qĂ« tĂ« gjithĂ«ve t’ u garantohĂ«t puna e, ajo qĂ« asht ma esenciale pĂ«r me jetue me dinjitet, lĂ© ti bashkohĂ«t edhe vullneti pĂ«r t’ a konsolidue demokracinĂ« tuej tĂ« rĂ©.Kjo nuk arrihĂ«t pa çmue si duhĂ«t disa vlera thelbĂ«sore tue fillue sĂ«pari nga dinjiteti i jetĂ«s njerĂ«zore. “NjĂ« demokraci pa vlera, -kam shkrue n’ EncilklikĂ«n Centesimus Annus-mund tĂ« shndĂ«rrohet lehtĂ«sisht nĂ« njĂ« totalitarizĂ«m tĂ« hapun ose tĂ« fshehtĂ«, si po na e tregon edhe historia
 ” (25 Prill 1993, NĂ« sheshin Skenderbeu, TiranĂ«).

***

Dhe unĂ«, po persĂ«ris: “Historia endĂš nuk e ka njohtĂ« atĂ© qĂ« ka ngja nĂ« Shqipni
Drama e Juej ShqiptarĂ« tĂ« dashtun, zgjon interesin e mbarĂ« Kontinentit Europjan dhe asht e domosdoshme qĂ« Europa mos t’ Ju harrojĂ«! ”

Melbourne, 25 Prill 2018.

 

↧
↧

KUJTESE-NDODHI ME 29 PRILL NE INSTITUTIN PEDAGOGJIK
.

April 28, 2018, 4:06 am
$
0
0

Nga Fritz RADOVANI/

INSTITUTI  PEDAGOGJIK SHKODER ME  29 PRILL 1967, ORA 17.00
/

AI  FITOI !

DitĂ« e paharrueshme nĂ« historinĂ« e qytetit tĂ« RozafĂ«s sĂ« thinjun
Ashtu ndodhi, si kishte parashikue At MĂ«shkalla. AtĂ« ditĂ« u organizue njĂ« mbledhje e Frontit tĂ« LagjĂ«s “Tre HeronjĂ«â€, nĂ« Institutin Pedagogjik Shkoder, pĂ«r “demaskimin” e veprimtarisĂ« fetare tĂ« klerikut At PjetĂ«r MĂ«shkalla. Kishte tri a katĂ«r ditĂ« qĂ« binte nĂ« sy njĂ« grup rojesh, qĂ« silleshin rreth shtĂ«pisĂ« sĂ« Tij. Mbasdite Ai doli nga shtĂ«pia rreth orĂ«s 16.45’, me mĂ«rrijtĂ« nĂ« mbledhje nĂ« orĂ«n e caktueme qysh nĂ« mĂ«ngjez. Dy civilĂ« tĂ« Sigurimit e pyesin: “NĂ« mbledhje je nisur?” dhe, Ai i pĂ«rgjegjet –“Po!”-. BashkĂ« me disa tĂ« tjerĂ« Ai hyni nĂ« Institut, ku pĂ«rgjithĂ«sisht tĂ« gjithĂ« ishin me ftesa. NĂ« sallĂ« nuk hyhej lirisht, aty zakonisht hynin tĂ« zgjedhunit dhe tĂ« “porositurit” qĂ« do tĂ« flisnin si dhe duertrokitĂ«sit e njohun ndĂ«r kĂ«to mbledhje tĂ« Gjenocidit tĂ« vertetĂ«.

Hymja e At MĂ«shkallĂ«s nĂ« sallĂ« u kuptue nga heshtja qĂ« ra aty, po edhe nga ata qĂ« ishin jashtĂ« nĂ« rrugĂ«, mbasi nĂ« altoparlant u dĂ«gjuen fjalĂ«t: “QetĂ«si, shokĂ«, 
qetĂ«si!”. Foli drejtuesi formal i asaj mbledhje Luigj Shala, sigurisht, i zgjedhun nga Partia, dhe mbas tij vazhduen diskutantĂ«t e pĂ«rzgjedhun nĂ« tĂ« gjithĂ« ShkodrĂ«n, me lexue diskutimet e fyemjet e pĂ«rgatituna nga mendjet e “ndritura” tĂ« pseudointelektualĂ«ve, qĂ« punonin me ditĂ« tĂ« tana pĂ«r kĂ«to mbledhje. Mbledhja drejtohej nga njĂ« presidium i pĂ«rbamĂ« nga Luigji, Vat Deda, Arif Gashi dhe Palok Kraja, qĂ« mbajti edhe referatin e hymjes. Filluen mbas tij diskutimet e zjarrta kundĂ«r Zotit, FesĂ«, klerit dhe nĂ« veçansi kundĂ«r jezuitĂ«ve, mbasi atij Urdhni i pĂ«rkiste edhe At MĂ«shkalla. Dufin ma tĂ« madh kundĂ«r jezuitĂ«ve e shfreu Jup Kastrati. Ky ishte i porsazgjedhuni “Kryetar i Komisionit tĂ« PĂ«rzgjedhjes sĂ« LeteraturĂ«s Fetare (Kishtare)”. Ai foli pĂ«r rolin reaksionar qĂ« kanĂ« luejtĂ« jezuitĂ«t nĂ« Shqipni tue pĂ«rfshi kĂ«tu krejt klerin katolik, madje edhe ata prej tĂ« cilĂ«ve kishte vjedhĂ« e pĂ«rvetĂ«sue edhe librat e artikujt qĂ« ka kopjue e botue nĂ« emnin e vet.

Mbas tij e mori fjalĂ«n mjeku Ramiz Hafizi qĂ« u mundue me shpjegue disa “pakjartĂ«si” tĂ« BiblĂ«s, por At MĂ«shkalla i tha: “Shko e lexoi mirĂ«, se nuk janĂ« tĂ« shkrueme kĂ«rkund tek Bibla kĂ«to qĂ« thue ti!..”. Foli edhe “shoqja” Angjelina Uli, sĂ« cilĂ«s nĂ« fund tĂ« diskutimit i shtĂ«rngoi dorĂ«n dhe e pĂ«rgĂ«zoi Shefik Osmani, pĂ«r fjalĂ«t e “bukra” qĂ« shprehi nĂ« drejtim tĂ« At MĂ«shkallĂ«s. U “duartrokitĂ«n” edhe diskutimet e Luçije GerĂ«s, DedĂ« KullĂ«s, Mandica Jovani  etj. Nga salla u ndigjue zani i Vasil KafesĂ« dhe Xhemal Dinit, qĂ« pyeti At MĂ«shkallĂ«n: “Ti i ke shkrue Kryeministrit pĂ«r Inkuizicionin, çka ke dashtĂ« me thanĂ«?” – At MĂ«shkalla, me qetĂ«sinĂ« e Tij, iu pĂ«rgjegj: “Shif fjalorin se ka shumĂ« kuptime, ti merr cilin tĂ« duesh!”


Asht kĂ«rkue me folĂ« aty edhe mjeku KolĂ«Pepa dhe mĂ«suesi Mark Temali, tĂ« cilĂ«t nuk kanĂ«pranue. Mark Temali, kur asht kĂ«rkue me i dorĂ«zue diskutimin Halit Isufi (drejtor i Gjimnazit), ai nuk e ka marrĂ« se: “E kam pasĂ« mĂ«sues At MĂ«shkallĂ«n dhe nuk mund tĂ« flas kundĂ«r Tij, sepse, nuk nderoj figurĂ«n e mĂ«suesit me folĂ« nĂ« kĂ«te moshĂ« kundĂ«r mĂ«suesit tem”. PĂ«r tĂ« dy Xhemal Dini, sekretar i Komitetit tĂ«PartisĂ«, ka njoftue DegĂ«n e Mbrendshme: “Me pasĂ« nĂ« kujdes qendrimine tyre
”.

PĂ«r me formulue akuzĂ«n ndĂ«r kĂ«to mbledhje u jepej fjala edhe klerikĂ«ve, qĂ« nesĂ«r me thanĂ«: “E dĂ«gjuat se çfarĂ« tha kundĂ«r Pushtetit? Ne nuk arrĂ«stojmĂ« njeri pa fakte!”, dhe kĂ«shtu u veprue aty edhe me At MĂ«shkallĂ«n. Kryetari i dha tĂ« drejtĂ«n e fjalĂ«s.

Ai doli para auditorit dhe porsa iu afrue podit të konferencierit, tha këto fjalë:

  • “Ah, sa mirĂ« qĂ« po mĂ« jepet rasa me folĂ« njĂ«herĂ« para popullit me altoparlanta!

UnĂ« jam Katolik dhe besoj nĂ« Zotin! Po mĂ« vjen mirĂ«, qĂ« po flas prej njĂ« vendi ku kam mundĂ«si me iu drejtue popullit tem, qĂ« mĂ« ka nderue, me ka respektue, me ka ndigjue fjalĂ«n teme dhe, mĂ« ka pritĂ« e pĂ«rcjellĂ« nĂ« shtĂ«pijat e veta, me dashni tĂ« madhe. Qellimi em ka kenĂ« gjithmonĂ« i mirë me predikue fjalĂ«n e Krishtit dhe dashninĂ« ndĂ«rmjet tĂ« tĂ« gjithĂ« njerĂ«zve, tĂ« tĂ« gjithĂ« njerĂ«zve pa dallim Feje!
 KĂ«te kam folĂ« nĂ« tĂ« gjitha shtĂ«pijat ku kam shkue, ndĂ«r KatolikĂ« e MuslimanĂ«, mbasi jemi vĂ«llazĂ«n dhe besojmĂ« nĂ« njĂ« ZOT, jemi tĂ« njĂ« gjaku sepse, jemi tĂ« gjithĂ« Shqiptarë  Ka shumĂ« njerzĂ« qĂ« kĂ«rkojnĂ« me na shkatrrue, me na pĂ«rça e nda, me zhdukĂ« traditĂ«n, me prishĂ« besimin, me mohue Krijuesin tonĂ«, me rritĂ« njĂ« rini servile e hipokrite, qĂ« nesĂ«r nuk do t’ju durojnĂ« ma as ju, do tĂ« ju shporrin qafĂ«t, e njĂ« ditĂ« ka me ju hangĂ«r kryet
 Ka kĂ«tu nĂ« sallĂ« qĂ« nuk lanĂ« gja pa shpifĂ« kundĂ«r nesh edhe pse me tĂ« gjitha forcat kemi punue pĂ«r Shqipni


Unë e kuptoj mirë që ata sot ashtu do të flasin, mbasi ba mos me folë ashtu si ua kanë dhanë të shkrueme në letër, nesër pushohen nga puna e në darkë nuk kanë shka me u vu fëmijëve para me hangër, sepse të gjithë njerëzit janë të lidhunpër kafshatën e gojës
Kjo asht arësyeja për të cilën i kam shkrue udhëheqësit të shtetit, kjo më ka detyrue, mbasi Populli Shqiptar asht popull besimtar dhe nuk asht vullneti i tij me prishë atë që ka ndërtue ai vetë me ndërgjegjën e tij
 Kurrë nuk asht Populli shkatrrues i Kishës e i Xhamisë, kurrë nuk ka nxjerrë jashtë populli priftin e hoxhën nga katundi


Ju i pĂ«rgjithĂ«soni veprimet, ju flitni pĂ«r Inkuizicionin e Shek. XV, por ju harroni se shka jeni tue ba nĂ« Shek.XX
 NjerĂ«zit i dinĂ« tĂ« gjitha, por nuk guxojnĂ« me folĂ« se nuk ka liri fjale e tashti nuk ka as liri Feje e ndĂ«rgjegje
.UnĂ« po ju them kĂ«tu se Populli nuk asht dakord me shka jeni tue ba ju, ai ka besue dhe do tĂ« vazhdojĂ« me besue nĂ« Zotin edhe pa Kisha e Xhamija
 Ky veprim qĂ« bani ju sot asht vetĂ«m turp para Zotit e para Popullit, asht turpi juej para gjithĂ« vendeve tĂ« EuropĂ«s, mbasi kjo qĂ« bani ju sot  kĂ«tu bahet nĂ« pragun e 500 vjetorit tĂ« vdekjĂ«s sĂ« Heroit tonĂ« KombĂ«tar, Gjergj Kastriotit – SkĂ«nderbeut, MbrojtĂ«sit tĂ« KrishtĂ«nimit! VetĂ«m kĂ«te mendoni, shka ka me thanĂ« Europa pĂ«r ju! Ajo e njeh Popullin Shqiptar dhe e di se ka 2000 vjet qĂ« Populli ka ndjekĂ« e do ta ruej nĂ« zemĂ«r FenĂ« e Krishtit!” (Teksti asht marrĂ« nga z. Nikolin Muzhani 1991).

U ndigjue njĂ« za nga salla, ishte “shoku” Xhemal Dini: “QĂ« sonte populli do tĂ« djegin Ungjillin!” – At MĂ«shkalla Ju pĂ«rgjegj: “Digjeni edhe ju qĂ« sonte, se ka dymijĂ« vjet qĂ« thĂ«rrasin shokĂ«t tuej me djegĂ« Ungjillin e Feja e Krishtit veç sa vjen e forcohet!

Shqiptarët nuk e djegin Ungjillin, këte e them si Shqiptar që jam, mbasi kur kam le kam pasë vetëm një emën, ky ishte emni SHQIPTAR, se linda nga prind Shqiptarë. Mbasi u pagëzova me emnin Pjetër, më quejtën edhe Katolik, pra, ma parë jam kenë Shqiptar, mandej kam marrë Sakramendet tjera dhe u bana Ushtar i Krishtit dhe i Papës, Mëkamësit të Krishtit në tokë. Emni i parë që kam marrë në këte tokë dhe e kam mbajtë me nder, asht kenë emni Shqiptar dhe derisa të vdes do të jem SHQIPTAR!

UnĂ« i pĂ«rkas Popullin tem, se ai me njeh mirĂ« dhe e di sa kam ba unĂ« pĂ«r tĂ©, por ai  mos harroni se ju njeh mirĂ« edhe ju!”


Nga vendĂ«t e para u çue nĂ« kambĂ« xhelati i njohtun i Sigurimit Xhevdet Miloti (qĂ« ishte edhe Shef i Seksionit Katolik nĂ« DegĂ«n e Punve tĂ« MbrendĂ«shme tĂ« ShkodrĂ«s), e tue u ngĂ«rdheshĂ« i vuni prangat. Parase tĂ« hynte At MĂ«shkalla nĂ« gjips tĂ« Sigurimit qĂ« priste tek dera, Xheudet krimineli e shtyni me shqelm


Mbas Gjetsemanit pĂ«rsĂ«ri Kalvar,
. Kalvar i pafund ishte pĂ«r Klerin Katolik Shqiptar rregjimi komunist! Çohej e rrĂ«zohej, gjakosej, dĂ«rmishej e pĂ«shtyhej, rrahej e torturohej, varrosej pĂ«r sĂ«gjalli, mbytej e pushkatohej, tretej nĂ«pĂ«r zallishta e shkurre me coftina. Fluturonin nĂ« qiellin e zymtĂ« korba e sorra me copa mishi, zhguni e veladoni nĂ« skjep, e askush nĂ« BotĂ« nuk mori njĂ« “leckĂ«â€ me Ua fshi fĂ«tyrĂ«n e pastĂ«r kĂ«tyne MartirĂ«ve kaq tĂ« mĂ«dhaj, tĂ« kĂ«tij Populli kaq tĂ« “vogĂ«l”!

Shikonte Europa
 e bante sehir! Ndokush
 edhe zgërdhihej!..

Pak ditĂ« para se tĂ« arrĂ«stohej At MĂ«shkalla, shkoi nĂ« njĂ« familje dhe porsa hyni nĂ« atĂ« shtĂ«pi, plaka qĂ« po mbante njĂ« nip tĂ« vogĂ«l (L.K.L.) nĂ« dhomĂ«, i tha: “Qyqja, mor PadĂ«r, nuk di si flet kĂ«shtu kundĂ«r kĂ«tyne, sa mirĂ«nuk ke frikë  Sa trim je !?
”

– Ai ju pĂ«rgjegj: “UnĂ« nuk jam trim, po unĂ« po tĂ« pyes dishka, ba me ardhĂ« dikush e me tĂ« thye shtĂ«pinĂ« dhe me kĂ«rkue me tĂ« marrĂ« djalin e vogĂ«l, shka ban ti?” –“Prite Zot!
”-tha plaka- “as unĂ« nuk e di shka baj pĂ«r kĂ«tĂ«djalĂ«!
”

 –“E pra, kĂ«shtu asht edhe puna eme, komunistĂ«t duen me mĂ« marrĂ« Krishtin, qĂ« unĂ« e kam nĂ« shpirt e nĂ« zemĂ«r, unĂ« nuk do t’ ua lĂ«shoj pĂ«r sĂ«gjalli!”.

Kësaj fjalë Ai i qëndroi deri në fund


***

30 prill 1967, ora 08.00. Oficeri pyetës asht Llambi Jegeni, asistues Skënder Myftafaraj. Në kontrollin që u ba në shtëpinë e tij asistoi oficeri kriminel Dhimitër Shkodrani. Arrestimi dhe kontrolli i shtëpisë u ba me urdhën të prokuror Faik Minarollit.

19 korrik 1967. DitĂ« e nxehtĂ« si ditĂ«t e korrikut nĂ« ShkodĂ«r, qĂ« me gojĂ«n e popullit thirrĂ«shin “djegagurĂ«â€, pra me plasĂ« edhe guri nga nxehtĂ«sia. Hapet gjyqi dhe jepet vendimi me 10 vjet heqje lirije, punĂ«tĂ«detyrueshme dhe konfiskim tĂ« pasunisë 

At Mëshkalla iu afrue mikrofonit, rregulloi koletin e këmishës dhe tha fjalën e fundit:

“Ju mĂ« dĂ«noni sa tĂ« doni mbasi mue nuk keni shka mĂ« bani. UnĂ« prapseprap do tĂ« dal sepse ju, shpejtĂ« keni me mbarue mbasi shoshojnĂ« keni me hanger e aty, asht fundi i juej. Feja e Krishtit nuk mbaron kurr!” (Dosja 4191|1 Arkivi M. M. TiranĂ«, 1998).

Prof. Arshi Pipa shkruan pĂ«r At MĂ«shkallĂ«n: “
Por, 25 vjet burg ndĂ«r burgjĂ«t staliniste, peshojnĂ« ndoshta edhe ma randĂ« nĂ« kandarin e martirizimit, se pushkatimi”. 

At Pjeter Mëshkalla ia mbërrijti asaj ditë që pat profetizue ma parë.

Ai  pa me sy shka paralajmëroi. Diktatorët me të vërtetë hangrën kokat e njeni tjetrit dhe Atij nuk patën shka me i ba.

Ai dhe Ideali i Tij FITOI !

            Melbourne, Prill 2018

Ne Foto:AT PJETER MESHKALLA S.J.  (Grafikë nga F.RADOVANI)

 

↧

“PRINCESHA VLORA”, FILANTROPIA AMERIKANE

April 30, 2018, 5:03 am
$
0
0

Cila ishte filantropia amerikane   e quajtur :”Princesha Vlora”,qĂ« pĂ«r 4 vjet e 6 muaj ishet e martuar me beun shqiptar/

 Princesse Vlora

Nga GĂ«zim Llojdia/

 1.Vështrojeni këtë foto të bukur të një princeshe shqiptare pak të njohur , që  Get image  e ruan në arkivin e vet të  vitit 1927,tregon një filantrope amerikane  veshur me një pallto të kohës me një kapuç  në kokë ,ndërkaq që dy duart e saj  janë të lidhura krahas,njëra-tjetrës.Kjo bukuroshe  është Helen Margaret Kelly (1884-1952) filantrope amerikane,  mirëpo njihej edhe si:konteshë de Graffenried de Villars, atëherë princesha Vlora  e Shqipërisë.

2.Renditet me  njĂ« biografi të  pasur martesash. Biografia e konteshĂ«s amerikane e quajtur :”Princesha  Vlora”.Ajo ka lindur nĂ« vitin 1884.Ishte mbesa e Eugene Kelly, njĂ« bankier i pasur.Martesat e saj fillojnĂ« nĂ« vitin 1901.Ishte vecse 17 vjece.KĂ«shtu pra nĂ« kĂ«tĂ« moshĂ« nĂ« 1 dhjetor tĂ« vitit  1901, ajo u martua me Frank Jay Gould. Ata kishin dy bija binjake, Helen Gould dhe Dorothy Gould (1904-69), por u divorcuan nĂ« vitin 1908.

Wichita Daily Times, Wichita Falls, Texas, shkruante: “Frank Jay Gould dhe gruaja e tij qĂ« ishte Helen Margaret Kelly janĂ« ndarĂ« dhe  tha se zonja Gould ka sjellĂ« veprime nĂ« kĂ«rkim tĂ« njĂ« ndarjeje ligjore. Xhelozia nga ana e z. Gould, pĂ«r shkak, siç thuhet, nĂ« e pagoi zonjĂ«n Gould, e cila Ă«shtĂ« njĂ« grua e bukur, e cilĂ«suar nga burra tĂ« tjerĂ«.
Në vitin 1910, ajo u martua me Ralph Hill Thomas (c1870-1914) president i kompanisë amerikane të rafinimit të sheqerit.Më 20 qershor 1917, martohet me  Princin Houreddin(Nuredin ) Vlora nga Shqipëria (që i përkiste dinastisë shqiptare të Vlorës), ata u divorcuan në vitin 1922.Ajo u martua me burrin e saj të katërt, Oscar M. Burke, president i kompanisë së sapunit Manhattan, më 4 janar 1926.Ajo vdiq më 2 gusht 1952 në Francë.

3.Kush ishte burri shqiptar i princesĂ«sh amerikane? Nuredin bej Vlora (Lindur nĂ« Stamboll, 1889 – Heidelberg,vdekur në  23 tetor 1964) ka qenĂ« veprimtar i çështjes kombĂ«tare, kryetar i bashkisë  Vlore  dhe themelues e drejtues i  Ballit Kombetar. Lindi nĂ« Stamboll, pinjoll i oxhakut tĂ« Vlorajve , i biri i Mehmet Ferit Pashes  dhe Refet HanĂ«m LibohovĂ«s.

GjatĂ« viteve tĂ« lĂ«vizjes dhe kryengritjes sĂ« ShqipĂ«risĂ« sĂ« Mesme. NĂ« krye tĂ« vullnetarĂ«ve vlonjatĂ« – lĂ«vizje ndĂ«r tĂ« cilat njohu edhe Ali KĂ«lcyrĂ«n, me tĂ« cilin do tĂ« ishte mik tĂ«rĂ« jetĂ«n – rrezikoi bindshĂ«m qĂ«ndrimin e tĂ« ashtuquajturĂ«s qeveri tĂ« Epirit nĂ« Gjirokaster.NĂ« vitet e LuftĂ«s sĂ« ParĂ« BotĂ«rore u vendos nĂ« EvropĂ« dhe mĂ« 1917 u martua me amerikanen Helen Margret Kelly (1884-1952). MĂ« pas shkoi nĂ« ShBA dhe nĂ« maj tĂ« vitit 1918 u zgjodh anĂ«tar i KryesisĂ« dhe kryetar nderi i PartisĂ« Politike tĂ« shqiptarĂ«ve tĂ« AmerikĂ«s, kryetar i sĂ« cilĂ«s ishte patrioti  Kristo Dako. E pĂ«rfaqĂ«soi kĂ«tĂ« parti nĂ« KonferencĂ«n e Paqes.

Përshëndeti Triumfin e Legalitetit, kur Zogu u kthye në dhjetor pas dështimit tëLevizjes se Qershorit . Më 1925 Nuredin bej Vlora u zgjodh Kryetar i Bashkisë së Vlorës, ku u dallua për kontributin e tij në zhvillimin e qytetit, falë shumë veprave novatore. Me interesimin e tij, u hap Shkolla Tregtare Italiane në Vlorë.

Pas pĂ«rfundimit tĂ« mandatit u vendos nĂ« Paris dhe u kthye nĂ« ShqipĂ«ri nĂ« vitin 1935, vit nĂ« tĂ« cilin u arrestua si i dyshuar nĂ« organizimin e Kryengritje te Fierit dhe u dĂ«nua me vdekje. PĂ«r tĂ« u interesua baroni Aloisi. BĂ«n pjesĂ« nĂ« Komitetin Qendror tĂ« organizatĂ«s “Bashkimi KombĂ«tar”, pararendĂ«sja e Ballit KombĂ«tar.

ËshtĂ« bashkĂ« firmosĂ«s me Ali KĂ«lcyrĂ«n i protokollit e armĂ«pushimit me gjeneralin Dalmazzo. Kryesoi 1,700 vetĂ«t e Ballit qĂ« shkuan nĂ« shpĂ«tim tĂ« KĂ«lcyrĂ«s kur kĂ«tĂ« e kishin zĂ«nĂ« dhe mbajtur peng .U largua me tĂ«rheqjen e trupave gjermane. Me dekret nr. 2205, datĂ« 5.1.1956, tĂ« Kuvendit Popullor, nĂ« numrin rendor 139, Ă«shtĂ« shĂ«nuar emri i Nuredin bej VlorĂ«s i shpallur armik populli dhe qĂ« i ndalohej hyrja nĂ« ShqipĂ«ri. NdĂ«rroi jetĂ« nĂ« Heidelberg, Gjermani.Martesa me princeshĂ«n e huaj:E martuar : 20 qershor 1917 – 1922, 4 vjet, 6 muaj.

↧

KRYENGRITËSJA 22 VJEÇARE, ZHANË D’ARK–A SHQIPTARE

April 30, 2018, 6:38 am
$
0
0

LE PETIT JOURNAL (1911) : JANICA MARTINAJ, KRYENGRITËSJA 22 VJEÇARE, ËSHTË ZHANË D’ARK–A SHQIPTARE/

image

Nga Aurenc Bebja*, FrancĂ« – 29 Prill 2018

 Le Petit Journal (SupplĂ©ment IllustrĂ©) ka botuar, tĂ« dielĂ«n e 28 majit 1911, nĂ« ballinĂ«, gravurĂ«n e shqiptares Janica Martinaj, kryengritĂ«ses 22 vjeçare, tĂ« cilĂ«n gazeta franceze nuk ka nguruar ta krahasojĂ« asokohe mĂ« ZhanĂ« d’Ark-Ă«n.

 Aurenc Bebja, nĂ«pĂ«rmjet blogut tĂ« tij “Dars (Klos), Mat – Albania”, ka sjellĂ« pĂ«r publikun shqiptar, shpjegimin e kĂ«saj gravure :

 image (1)

“Shpjegimet e gravurave tona.

 Janica Martinaj, ZhanĂ« D’Ark–a shqiptare.

 Një luftëtare e sapo zbuluar në kryengritjen shqiptare.

 Janica (ZhanĂ«) Martinaj Ă«shtĂ« vajza e njĂ« bajraktari. Pas vdekjes se babait tĂ« saj, gjatĂ« njĂ« pĂ«rleshje, djali mĂ« i rritur u thirr pĂ«r ta zĂ«vendĂ«suar. Por trashĂ«gimtari i fisnikut shqiptar ishte vetĂ«m tetĂ« vjeç. ÇfarĂ« duhej bĂ«rĂ« atĂ«herë ?

 – MĂ« ndiqni ! bĂ«rtiti Janica, pasi kishte mbledhur ushtarĂ«t e babait tĂ« saj – unĂ« do t’ju çoj drejt fitores.

 Dhe ZhanĂ« d’Ark-a shqiptare, 22 vjeçare, vĂ«rshoi drejt armikut.

 Janica Ă«shtĂ« shtatlartĂ« dhe e fortĂ«. Bukuria e saj magjeps kryengritĂ«sit. E armatosur me njĂ« pushkĂ« tĂ« vjetĂ«r, tĂ« praruar me argjend dhe fildish, ajo drejton operacionet me njĂ« guxim tĂ« rrallĂ«. Dhe, kĂ«to ditĂ«t e fundit, e pamĂ« atĂ«, nĂ« krye tĂ« kryengritĂ«sve qĂ« ajo udhĂ«qeh, tĂ« sulmojĂ« fortifikimet osmane dhe tĂ« detyrojĂ« arratisjen e  ushtarĂ«ve tĂ« sulltanit.”

 

↧
Search

PROMOVIMI I BERATASVE : KUJTESA për hebrenjët në 500 vjet histori

May 4, 2018, 4:23 am
$
0
0

Nga Sulo Gozhina/

BERAT – DitĂ«n e sotme drejtues pushtetit vendor, Prefekti Qarkut Berat si dhe drejtues tĂ« tjerĂ« tĂ« institucioneve vendore, pasardhĂ«s tĂ« familjeve qĂ« strehuan hebrenjtĂ«, mĂ«sues dhe nxĂ«nĂ«s shkollash, banor tĂ« qytetit dhe tĂ« rrethinave tĂ« tij, intelktual tĂ« mirĂ«filltĂ«, gazetar etj, ishin pjesĂ« e hapjes zyrtare tĂ« kĂ«saj foto galerie, muzeu me pĂ«rmbajtje hebraike, ku ishte prezent dhe Rabini i ShqipĂ«risĂ« Yisorel Finman, drejtor Ekzekutiv i Rabinatit tĂ« ShqipĂ«risĂ«.  Qyteti me vlera i Beratit Ă«shtĂ« prej ditĂ«s sĂ« sotme i shtohet njĂ« institucion tĂ«jetĂ«r i ri kulturor, njĂ« muze ekspoze qĂ« sjell nĂ« vĂ«mendje njĂ« memorie shekullore tĂ« bashkĂ«jetesĂ«s, bashkĂ«punimit dhe solidaritetit mes beratasve dhe komunitetit hebre nĂ« kĂ«tĂ« qytet. NĂ« muze nĂ«pĂ«rmjet fotove, dokumentave, evidentimit tĂ« familjeve beratase, sjell pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« pĂ«r publikun dhe vizitorĂ«t njĂ« muze qĂ« rĂ«fen njĂ« hapĂ«sirĂ« kohore 500 vjeçare, nga viti 1520, kur nĂ« kĂ«tĂ« qytet u vendosĂ«n 25 familjet e para hebreje qĂ« pĂ«rbĂ«nin njĂ« lagje tĂ« quajtur “MĂ«halla e ÇifutĂ«ve” .
I hapur nga studiuesi Simon Vrusho, tek Porta e Pashajtit të Beratit, në rrugën që të çon për në Kalanë e qytetit, muzeu nëpërmjet fotove, dokumentave të kohës ndalet tek shpëtimi dhe strehimi i mbi 600 hebrenjëve në kohën e Holokausit nga familjet beratase dhe më gjerë.
NĂ« fjalĂ«n e tij studiuesi Vrosho mes tĂ« tjerash tha : “Ky Muze, i pari i llojit tĂ« vet, Ă«shtĂ« i pari nĂ« Berat dhe nĂ« hapĂ«sirĂ«n mbarĂ«shqiptare qĂ« evokon praninĂ« hebraike 500-vjeçare, me fokus tĂ« veçantĂ« LuftĂ«n II BotĂ«rore, KohĂ«n e Holokaustit, kur nĂ« Berat u strehuan dhe u shpĂ«tuan mbi 600 hebrenj, njĂ« pashaportĂ« bese dhe humanizmi shqiptar, me tĂ« cilĂ«n i kemi tĂ« hapura tĂ« gjitha rrugĂ«t e ndjeshmĂ«risĂ« njerĂ«zore, duke qenĂ« nĂ« harmoni me njeriun dhe Zotin”.

Çeljen e muzeut “SOLOMON”, nĂ« Berat e pĂ«rshĂ«ndeti dhe N/kryetare bashkisĂ« Berat Teuta MuçogĂ«llava e cila solli dhe falĂ«nderimet edhe nga kryetari i bashkisĂ« Petrit Sinaj pĂ«r tĂ« pranishmit si dhe falnderoj studiuesin Vrusho pĂ«r punĂ«n e vyer qĂ« po bĂ«nĂ« nĂ« qytetin tonĂ« duke i shtuar njĂ« asset kulturor mĂ« shumĂ« si dhe nxjerr vlerat e vyera tĂ« popullit tonĂ« dhe kryesisht qytetarve berates e mĂ« gjen nĂ« kontributin qĂ« dhanĂ« nĂ« strehimin e shpĂ«timin e hebrenjeve gjatĂ« luftĂ«s sĂ« II Botrore nga NazifashistĂ«t.

Rabini Yisroel Finman i shqipĂ«risĂ« u shpreh nĂ« fjalĂ«n e tij: “Familjet beratase dhe gjith Kombi ShqipĂ«tar ka njĂ« kontribut tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ« tĂ« vëçant nĂ« mbrojtje dhe nĂ« shpĂ«timin e hebrenjĂ«ve. NĂ« kĂ«tĂ« muze rrĂ«fet njĂ« hapĂ«sirĂ« kohore 500 vjeçare, nga viti 1520, kur nĂ« kĂ«tĂ« qytet u vendos Ă«n 25 familjet e para hebreje qĂ« pĂ«rbĂ«nin njĂ« lagje tĂ« quajtur “MĂ«halla e ÇifutĂ«ve”.
“Ky Muze, i pari i llojit tĂ« vet, Ă«shtĂ« i pari nĂ« Berat dhe nĂ« hapĂ«sirĂ«n mbarĂ«shqiptare qĂ« evokon praninĂ« hebraike 500-vjeçare, me fokus tĂ« veçantĂ« LuftĂ«n II BotĂ«rore, KohĂ«n e Holokaustit, kur nĂ« Berat u strehuan dhe u shpĂ«tuan mbi 600 hebrenj, njĂ« pashaportĂ« bese dhe humanizmi shqiptar, me tĂ« cilĂ«n i kemi tĂ« hapura tĂ« gjitha rrugĂ«t e ndjeshmĂ«risĂ« njerĂ«zore, duke qenĂ« nĂ« harmoni me njeriun dhe Zotin”. Duke e konsideruar si mjaft tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m kontributin e familjeve beratase nĂ« shpĂ«timin e HebrenjĂ«ve, Rabini Yisroel Finman, u shpreh nĂ« vijim të  fjalĂ«s sĂ« tij se: “Ju keni njĂ« vlerĂ« tĂ« madhe, besĂ«n qĂ« duhet ta promovoni”, ndĂ«rkohĂ« qĂ« kujtoj fjalĂ«n e dhĂ«nĂ« nga kryeministri Rama pĂ«r ndĂ«rtimin e QendrĂ«s Hebraike nĂ« TiranĂ«â€.

Vlen të përmendet se :
“Çelja e dyerve tĂ« muzeut “SOLOMON”, nĂ« Berat sot mĂ« tre Maj 2018, Ă«shtĂ« njĂ« mbrekulli qĂ« dĂ«shmon qart pĂ«r mikpritjen, bujarin, bashkjetesĂ«n dhe tolerancĂ«n fetare nĂ« qytetin mbi 2400 vjeçar, tregon qart trimĂ«rin vendosmĂ«rin virtutet e sakrificat e njĂ« populli qĂ« ka ditur nĂ« shekuj tĂ« ruaj dhe bashkĂ«jetoj dhe t’ju vijĂ« nĂ« ndihmĂ« kujtdo qĂ« ka nevoj apo qĂ« gjendet pĂ«rballĂ« vĂ«shtĂ«rsive deri dhe tek mbijetesa. E them me bindje se populli ShqipĂ«tar Ă«shtĂ« mik dhe nĂ« krah tĂ« tĂ« gjith popujve nĂ« BotĂ«s qĂ« aspirojnĂ« pĂ«r liri e demokraci” .

↧
↧

Kodiku i katërt në bibliotekën kastriotase me portretin origjinal të Skënderbeut

May 5, 2018, 9:55 am
$
0
0

foto 1Nga Fotaq Andrea-Strasburg – FrancĂ«/ foto 2-2Botohet sipas revistĂ«s “Koleksionisti”, organ i ShoqatĂ«s sĂ« KoleksionistĂ«ve tĂ« ShqipĂ«risĂ« me rastin e 613  vjetorit tĂ« lindjes sĂ« Gjergj Kastrioti SkĂ«nderbeut, 6 maj 1405/foto 3-2“Ne kemi pasqyrĂ« SkĂ«nderbenĂ«, i pĂ«rqasur me ShĂ«n Luisin e FrancĂ«s”. Me kĂ«tĂ« thĂ«nie diamant tĂ« Faik KonicĂ«s te “Albania” e nisim shkrimin tonĂ« pĂ«r Heroin KombĂ«tar Gjergj Kastrioti nĂ« kĂ«rkim tĂ« pasqyrĂ«s sĂ« tij tĂ« vĂ«rtetĂ« identitare dhe origjinale nĂ« bazĂ« tĂ« dĂ«shmive dhe veprave tĂ« artit qĂ« na kanĂ« ardhur gjer mĂ« sot.foto 4-2Nuk ka si tĂ« mos vĂ«mĂ« nĂ« dukje qĂ« nĂ« fillim se katĂ«r vjet pas Kuvendit dhe Lidhjes sĂ« LezhĂ«s, emri i SkĂ«nderbeut ishte bĂ«rĂ« tanimĂ« i njohur nĂ« EuropĂ« pĂ«r fitoret e korrura tĂ« shqiptarĂ«ve ndaj osmanĂ«ve, qĂ« prej betejĂ«s sĂ« Torviollit (v. 1444) deri nĂ« qĂ«ndresĂ«n e Sfetigradit mĂ« 1448. foto 5-2Fakti historik Ă«shtĂ« i tillĂ« qĂ« sipas dĂ«shmisĂ« nĂ« “Notice historique sur la Maison de Saint-Mauris” njĂ« kĂ«shtjellĂ« nĂ« SavojĂ« quhej “Fort de Scanderberg” (Fortesa e SkĂ«nderbeut) ose “Tour de Scanderberg” (Kulla e SkĂ«nderbeut). Olivier de la Marche, historian, diplomat, kapiten e kronikan i kohĂ«s, e pĂ«rmend kĂ«tĂ« fortifikatĂ« mĂ« 1448, nĂ« kulmin e luftĂ«rave civile nĂ« FrancĂ«, kur Filipi i MirĂ« (Philippe le Bon) – qĂ« do t’i dĂ«rgonte SkĂ«nderbeut ambasadorĂ« pas rrethimit tĂ« parĂ« e tĂ« dytĂ« tĂ« KrujĂ«s – ndĂ«rmerrte luftĂ«rat e tij nĂ« FranshĂ« KontenĂ« e BurgonjĂ«s.foto 6PikĂ«risht, kĂ«saj periudhe, viteve 1448-1451 u referohet At Vinçens Malaj kur i njeh Antonio Pisano-s (Pisanello, 1395-1455) – mbi bazĂ«n e njĂ« hipoteze tĂ« parashtruar nga Leonardo de Martino da Greci – autorĂ«sinĂ« e gravurimit tĂ« medaljonit me portretin ndoshta mĂ« tĂ« hershĂ«m tĂ« SkĂ«nderbeut, qĂ« ruhet nĂ« Zagreb, pothuaj i ngjashĂ«m me atĂ« qĂ« ruhet nĂ« muzeun numizmatik tĂ« Berlinit (foto.1, 2, 3).foto 7Para se tĂ« shohim rrethanat se si mund tĂ« ketĂ« ndodhur realizimi i kĂ«tij/kĂ«tyre portreteve, le tĂ« themi nĂ« parantezĂ« se pĂ«rgjithĂ«sisht, nĂ« periudhĂ«n e Rilindjes italiane, çdo lloj vepre arti, e sidomos gravurimet dhe derdhjet e medaljoneve apo miniaturat e ndriçuara (enluminuret) nĂ« kodikĂ« bĂ«heshin tek artistĂ«t me porosi tĂ« veçantĂ«: pĂ«r tĂ« nderuar figurĂ«n historike qĂ« ato pasqyronin apo bĂ«mat e kĂ«tij tĂ« fundit. KĂ«to vepra artistike shĂ«rbenin kĂ«sisoj si dhurata tĂ« çmuara pĂ«r tĂ« vlerĂ«suar protagonistin kryesor, princ, mbret, dozh, funksionar, fisnik apo aleat, dhe jepeshin ose me ceremoni pritjeje, ose pasandaj shoqĂ«ronin kredencialet apo ndihmat materiale e financiare qĂ« dĂ«rgoheshin.foto 8NĂ« rastin konkret, nuk mund tĂ« pĂ«rjashtohet hipoteza se dy medaljonet e para me portretin e SkĂ«nderbeut mund tĂ« jenĂ« porositur nga Alfonsi i AragonĂ«s te Pisanello, i cili nĂ« vitet e fundit tĂ« jetĂ«s, me njĂ« pĂ«rvojĂ« tĂ« shkĂ«lqyer si piktor, medaljon-punues dhe miniaturist kodikĂ«sh, ndodhej pikĂ«risht nĂ« Napoli mĂ« 1448-1451, periudha kur pas Traktatit tĂ« Paqes me Venedikun (v.1448), SkĂ«nderbeu do arrinte fitoren historike ndaj turqve pas rrethimit tĂ« parĂ« tĂ« KrujĂ«s (v. 1450).foto 9KohĂ«t e fundit, prof. Lutfi Alia, mbĂ«shtetur tek studiuesi i njohur venecian Piero Voltolina, i bĂ«n njĂ« prezantim dhe trajtim shkencor tre medaljoneve me portretin e SkĂ«nderbeut qĂ« ndodhen nĂ« katalogun voluminoz tĂ« Voltolina-s “Storia della Repubblica di Venezia attraverso le medaglie” (Milano, 1988). BĂ«het fjalĂ« pĂ«r tĂ« njĂ«jtat medaljone tĂ« derdhura, por studiuesi venecian e shtyn me njĂ« dhjetĂ«vjeçar datĂ«n e prodhimit tĂ« tyre, realizuar, sipas tij, mĂ« 1463 nĂ« Venecie dhe mĂ« 1465 nĂ« RomĂ«. Prof. Alia, duke iu referuar edhe studiuesit Frederick Kenner (VjenĂ« 1898), Ă«shtĂ« i mendimit se gravurimi i portretit tĂ« SkĂ«nderbeut (me autor anonim, nĂ« kĂ«tĂ« rast), duhet tĂ« jetĂ« bĂ«rĂ« mbi bazĂ«n e skicimeve tĂ« G. Bellini-t mĂ« 1461, konkretisht kur SkĂ«nderbeu ishte i ftuar nga Papa Piu II nĂ« dasmĂ«n e Antonio Piccolominit, ose pastaj mĂ« 1463, kur Gjergj Kastrioti, thekson ai, “vizitoi Venecian pĂ«r tĂ« marrĂ« pjesĂ« nĂ« ceremoninĂ« e shpalljes”Qytetar Nderi i Veneto-s””.foto 12Po prapĂ«, se ku, kur dhe nĂ« ç’rrethana Bellini e ka skicuar SkĂ«nderbeun, nĂ« Napoli, RomĂ«, Venedik apo Lagunova, kjo Ă«shtĂ« njĂ« çështje qĂ« mbetet e hapur pĂ«r hulumtim e studim tĂ« dokumentuar. MegjithatĂ«, tĂ« gjithĂ« studiuesit, shqiptarĂ« e tĂ« huaj, qĂ« janĂ« marrĂ« me portretet mĂ« tĂ« hershme tĂ« Heroit tonĂ« KombĂ«tar, qĂ« nga A. Thevet e P. Giovio (shek. XVI), qĂ« nga F. Kenner e De Martino (shek. XIX), tek F. Konica, F. Noli, V. Malaj, Dh. Dhamo, K. FrashĂ«ri,  K. Biçoku, F. Hudhri, M. Ahmeti, K. Naska, P. Voltolina, L. Nadin, I. S. Karanxha e L. Alia, tĂ« tĂ«rĂ« janĂ« nĂ« njĂ« zĂ« kur pohojnĂ« se portreti mĂ« i hershĂ«m i SkĂ«nderbeut duhet tĂ« jetĂ« realizuar nga Bellini (1429-1507) “d’aprĂšs nature”, mbi bazĂ« skicimesh (sot tĂ« humbur) gjatĂ« vizitĂ«s/vizitave tĂ« Kastriotit tĂ« Madh nĂ« Itali. Pra, modeli, lĂ«nda e parĂ« e gjallĂ«, ka qenĂ« e pranishme, para syve dhe penelit tĂ« Bellini-t. MirĂ«po, nuk pĂ«rjashtohet mundĂ«sia qĂ« Heroi tĂ« jetĂ« skicuar mĂ« parĂ« edhe nga Bellini Ati (Jacopo).

foto 13Nga ana tjetĂ«r, mbetet e hapur pĂ«r dokumentim shkencor edhe çështja nĂ«se janĂ« apo nuk janĂ« tĂ« viteve 1449-1451 medaljonet e para qĂ« i njihen Pisanello-s. Sepse me tĂ« drejtĂ« mund tĂ« shtrojmĂ« pyetjen: pĂ«rderisa gjer mĂ« sot nuk Ă«shtĂ« dokumentuar qĂ« SkĂ«nderbeu tĂ« ketĂ« qenĂ« nĂ« kĂ«to vite nĂ« Itali, mbi çfarĂ« baze modeli janĂ« realizuar ai/ato portrete? foto 15VĂ«rtet, nuk pĂ«rjashtohet mundĂ«sia qĂ« tĂ« jenĂ« bĂ«rĂ« skicime tĂ« portretit tĂ« SkĂ«nderbeut edhe gjatĂ« kĂ«saj periudhe, brenda vendit apo nĂ« RaguzĂ« e gjetkĂ«, dhe mĂ« pas, kĂ«to skicime tĂ« jenĂ« dĂ«rguar nĂ« Itali (gjatĂ« vajtje-ardhjeve tĂ« ambasadorĂ«ve) pĂ«r tĂ« pĂ«rfunduar te Pisanello si porosi “nga lart” (nga kushdo qĂ« financonte) pĂ«r tĂ« pĂ«rgatitur dhuratĂ«n e veçantĂ«, nĂ« rastin konkret medaljonet. PĂ«r mĂ« tepĂ«r qĂ« gjesti dhurues merr kuptim tĂ« madh gjatĂ« kĂ«saj periudhe, kur Gjergj Kastrioti njihej tashmĂ« si “Zot i Arbrit” dhe bashkĂ«punonte suksesshĂ«m me Vatikanin, Janosh Huniadin dhe Alfonsin e AragonĂ«s, kur kishte prapsur mbi njĂ«zet sulme osmane dhe Kruja me qytetet e tjera tĂ« ArbĂ«risĂ« u bĂ«nin ballĂ« rrethimeve tĂ« njĂ«pasnjĂ«shme, dhe sidomos kur ishte nĂ«nshkruar Traktati i GaetĂ«s (mars 1451). foto 16Mbi tĂ« gjitha, pikĂ«risht gjatĂ« kĂ«tyre viteve datojnĂ« edhe dy kodikĂ«t e famshĂ«m me emblemĂ«n kastriotase qĂ« kanĂ« qenĂ« drejtpĂ«rdrejt nĂ« zotĂ«rim tĂ« Kastriotit tĂ« Madh: “Libri i Uratave” dhe “Libri i PetrarkĂ«s” (prezantimin e kĂ«tyre kodikĂ«ve e kemi bĂ«rĂ« te monografia “F. Andrea, D. Muka, “Tre libra tĂ« bibliotekĂ«s kastriotase nĂ« pĂ«rqasje me heraldikĂ«n shqiptare”, Studia Albanica, 2007” foto 4, 5, 6).foto 17MĂ« tej, sikurse pohon me tĂ« drejtĂ« edhe prof. L. Alia nĂ« studimin “SkĂ«nderbeu nĂ« Artet figurative tĂ« shek. XV”, mbetet po ashtu e hapur çështja se gjatĂ« shek. XV duhet tĂ« ketĂ« pasur edhe vepra tĂ« tjera me portretin origjinal tĂ« SkĂ«nderbeut. NjĂ« portret i tillĂ« i SkĂ«nderbeut Ă«shtĂ« kataloguar pĂ«r shembull nga “The Athenaeum – a journal of literature, NR3066, 31 july 1886, f. 130”, ku vihet nĂ« dukje: “Portret i SkĂ«nderbeut nga Alesso Baldovinetti” (1425-1499), bashkĂ«kohĂ«s ky i G. Bellini-t dhe A. Pisano-s. Album-Antologjia jonĂ« “SkĂ«nderbeu – Heroi KombĂ«tar i shqiptarĂ«ve, 1413-2017”, konkretisht “Pjesa shtojcĂ« – Katalogu” dĂ«shmon pĂ«r mjaft vepra nĂ« kĂ«tĂ« drejtim, “tĂ« inventarizuara nĂ« kartĂ«â€, tĂ« themi, por tĂ« humbura apo ende tĂ« pazbuluara.foto 18                                                                                                *  * *

Duke u shkĂ«putur nga medaljonet e para me portretin e SkĂ«nderbeut, realizuar gjatĂ« kohĂ«s kur vetĂ« Heroi ishte gjallĂ« (a nuk na kanĂ« ardhur historikisht qĂ« nga LashtĂ«sia portretet mĂ« tĂ« hershme tĂ« mbretĂ«rve dhe tĂ« figurave tĂ« shquara fillimisht nĂ«pĂ«rmjet monedhave e medaljoneve ?!), le ta themi pa drojĂ« se sot kemi – gjithnjĂ« duke iu referuar viteve 1460 dhe pĂ«r aq sa na lejon njohja e derisotme  – edhe portretin mĂ« tĂ« parĂ«, mĂ« tĂ« hershĂ«m e mĂ« origjinal tĂ« SkĂ«nderbeut, fatmirĂ«sisht me ngjyra, ndonĂ«se nĂ« miniaturĂ« (foto. 7). ËshtĂ« fjala pĂ«r portretin e SkĂ«nderbeut nĂ« kodikun “De Romanorum Magistratibus” tĂ« Andrea Domenico Fiocco-s, RomĂ« 1465, qĂ« ndodhet sot nĂ« BibliotekĂ«n e Universitetit tĂ« Harvardit, Houngton Library, Cambridge Mass. me numĂ«r rendor MS Typ 496. Studimin mĂ« tĂ« plotĂ« pĂ«r kĂ«tĂ« portret, mĂ« tĂ« argumentuar shkencĂ«risht, me tĂ« dhĂ«na tĂ« sakta dhe referime tĂ« shumta ia ka bĂ«rĂ« tĂ« njohur kohĂ«t e fundit publikut shqiptar studiuesi pasionant Ilia S. Karanxha, i cili ka hedhur tanimĂ« teza tĂ« guximshme pĂ«r historiografinĂ« shqiptare tĂ« periudhĂ«s skĂ«nderbejane. Me tĂ« drejtĂ«, Karanxha nĂ«nvizon nĂ« studimin e tij “SkĂ«nderbeu autentik dhe modeli i RomĂ«s antike” (“Zemra shqiptare”, nĂ«ntor 2014), lidhjen organike tĂ« kĂ«tij portreti tĂ« Heroit jo vetĂ«m me portretet e tij nĂ« medaljone, por edhe me portretin e SkĂ«nderbeut te Barleti, e mĂ« tej me portretin mbi portĂ«n kryesore tĂ« Pallatit tĂ« SkĂ«nderbeut nĂ« RomĂ« (foto 8).foto 19Sinjalin e parĂ« tĂ« pranisĂ« sĂ« kĂ«tij portreti e dha prof. Shaban Sinani kur e botoi atĂ« me cilĂ«si shumĂ« tĂ« dobĂ«t (fotokopje) nĂ« veprĂ«n e tij “Beratinus” (Argeta LMG, TiranĂ«, 2004). MĂ« 2005, Prof. Kaliopi Naska botoi nĂ« “Revista Ushtarake” shkrimin “Si u gjet thesari i Drishtit?”, ku vinte nĂ« dukje pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« praninĂ« e kodikut “De Romanorum Magistratibus” si dhe dy ilustrimet e kĂ«tij kodiku, njĂ«ri prej tĂ« cilĂ«ve, siç theksonte ajo me tĂ« drejtĂ«, “
 portreti mĂ« i hershĂ«m i njohur gjer mĂ« sot i Gjergj Kastriotit”. MĂ« pas, nĂ« maj 2007, antikuari Dritan Muka nĂ« Kanada mĂ« dĂ«rgoi me e-mail historikun e shitjes sĂ« kĂ«tij kodiku si dhe pĂ«rshkrimin e tij tĂ« hollĂ«sishĂ«m sipas katalogut “Rare books and early mss, bot. Davies  & Orioli, London, 1962” (foto 9). Por u desh, disa vite mĂ« pas, pena e studiuesit Karanxha pĂ«r tĂ« dhĂ«nĂ« tĂ« plotĂ« tablonĂ« sinoptike tĂ« portretit origjinal tĂ« Heroit tonĂ« kombĂ«tar, si dhe pĂ«rqasjen e tij me krejt portretet mĂ« tĂ« hershme tĂ« SkĂ«nderbeut qĂ« njihen deri mĂ« sot.foto 20Mund tĂ« shtrojmĂ« me tĂ« drejtĂ« pyetjen: po pĂ«rse ky portret origjinal i SkĂ«nderbeut nĂ« kĂ«tĂ« kodik tĂ« titulluar “De Romanorum Magistratibus, Roma, 1465”, qĂ« shqip do ta pĂ«rkthenim “MagjistĂ«rit romakĂ«â€ apo mĂ« thjesht “E drejta Romake”? NĂ« çfarĂ« rrethanash duhet tĂ« jetĂ« realizuar, dhe pĂ«rse?foto 21TĂ« dhĂ«nat flasin se humanisti dhe jurist-konsulli italian Andrea Domenicco Fiocco (14??-1452 – qĂ« mbante nĂ« atĂ« kohĂ« si pseudonim edhe emrin e  historianit romak Lucio Fenestella, tĂ« kohĂ«s sĂ« Tiberit) duhet ta ketĂ« shkruar veprĂ«n e tij tĂ« famshme “De Romanorum Magistratibus” rreth vitit 1427, koha kur ai ishte kanonik i FirencĂ«s. Kjo vepĂ«r e shkĂ«lqyer e Rilindjes italiane ishte njĂ« risi, stoli, thesar, qĂ« u kopjua me dorĂ« nga skribĂ« tĂ« njohur shumĂ« herĂ« dhe shumĂ« mĂ« pĂ«rpara shpikjes sĂ« Gutenbergut, vepĂ«r qĂ«  do vazhdonte tĂ« kopjohej si kodik, i pjesshĂ«m a i plotĂ«, deri nĂ« vitet 1490. Fakti qĂ« ekzemplari “De Romanorum Magistratibus” i vitit 1465 pĂ«rmban dy ilustrime mjaft domethĂ«nĂ«se me tematikĂ« arbĂ«rore (çelet me miniaturĂ«n e njĂ« prifti dominikan qĂ« i dhuron – e nĂ«nvizojmĂ« kĂ«tĂ« fjalĂ« pĂ«r tĂ« mos thĂ«nĂ« i dorĂ«zon – kodikun njĂ« princi shqiptar (foto 10), dhe mbyllet me mĂ« tĂ« famshmin e mĂ« tĂ« parin portret tĂ« SkĂ«nderbeut) vetĂ« ky fakt na jep neve sot tĂ« drejtĂ«n tĂ« parashtrojmĂ« tezĂ«n tonĂ« se vepra e Fiocco-s duhet t’i jetĂ« bĂ«rĂ« dhuratĂ« drejtpĂ«rdrejt SkĂ«nderbeut nĂ« emĂ«r tĂ« Vatikanit gjatĂ« vizitĂ«s sĂ« tij po atĂ« vit nĂ« RomĂ«. foto 22E mbĂ«shtesim nga ana tjetĂ«r kĂ«tĂ« tezĂ« tonĂ«n edhe me faktin se tashmĂ« tre kodikĂ« tĂ« tjerĂ« me emblemĂ« kastriotase i ishin bĂ«rĂ« dhuratĂ« SkĂ«nderbeut (nĂ« vitet 1450-1465) qoftĂ« nga Alfonsi e Ferdinandi i AragonĂ«s, qoftĂ« nga Vatikani, dhe konkretisht “Libri i Uratave”, “Libri i PetrarkĂ«s” dhe “Libri i SkĂ«nderbeut”, ky i fundit njĂ« lloj enciklopedie e kohĂ«s. Pra, pĂ«r mendimin tonĂ«, “De Romanorum Magistratibus – 1465” i Fiocco-s, me portretin origjinal tĂ« SkĂ«nderbeut ka qenĂ« kĂ«shtu kodiku i katĂ«rt i “BibliotekĂ«s Kastriotase”, nĂ«  pronĂ«si tĂ« drejtpĂ«rdrejtĂ« tĂ« Familjes Kastrioti nĂ« KrujĂ« pĂ«r aq kohĂ« sa ishte gjallĂ« vetĂ« Heroi KombĂ«tar. MĂ« pas, kĂ«to libra tĂ« çmuar pĂ«r kohĂ«n dhe pĂ«r personin qĂ« i zotĂ«ronte, krejt kancelaria kastriotase, objektet mĂ« me vlerĂ« tĂ« Heroit, nga shpatat (dhe jo njĂ«, por shumĂ«!), deri te pĂ«rkrenarja, u morĂ«n dhe u mbartĂ«n tĂ« gjitha nĂ« Itali me anije tĂ« posaçme (ndoshta dhe vetĂ« trupi i Heroit?) nga Donika Kastrioti pĂ«r t’i mbrojtur nga rrĂ«nimi osman e pĂ«r t’i pasur pranĂ« vetes si thesare dhe si trashĂ«gimi pĂ«r tĂ« birin dhe pasuesit e tij, e mbi tĂ« gjitha si dĂ«shmi historike tĂ« çmuara pĂ«r BĂ«mat e KryeHeroit shqiptar. A nuk ndodhi kĂ«shtu edhe me “ZojĂ«n e KĂ«shillit tĂ« MirĂ«â€, ikonĂ«n shpirtĂ«rore dhe partonen e gjithĂ« ArbĂ«risĂ« dhe tĂ« arbĂ«rve?foto 23NĂ« fakt, nuk Ă«shtĂ« se kundĂ«rshtojmĂ« kĂ«tu tezĂ«n e KaranxhĂ«s, sipas sĂ« cilĂ«s “De Romanorum Magistratibus – 1465”, me portretin e SkĂ«nderbeut, duhet tĂ« ketĂ« qenĂ« nĂ« pronĂ«si tĂ« Raffaele Maffei Voterano-s dhe qĂ« kĂ«tej krejt arsyetimi i tij i drejtĂ« pĂ«r lidhjen organike tĂ« portretit tĂ« SkĂ«nderbeut me grafikĂ«n e veprĂ«s sĂ« Barleti – Beçikemit “De Vita et Gestis Scnderbegi” (foto 11). E pranojmĂ« tezĂ«n e tij deri nĂ« kĂ«tĂ« pikĂ«, por jo mĂ« tej. Nuk besojmĂ«, me njĂ« fjalĂ«, qĂ« ky kodik tĂ« ketĂ« qenĂ« mĂ« herĂ«t (pas vitit 1465) nĂ« pronĂ«si tĂ« Gherardo di Maffei-t (i ati i Raffaele-s),  nĂ« nderim tĂ« fisnikĂ«risĂ« sĂ« tij. Madje, vetĂ« Karanxha e vĂ« nĂ« pikĂ«pyetje kĂ«tĂ« tezĂ« duke pohuar konkretisht: “Hulumtimin nĂ« kĂ«tĂ« pikĂ« mund ta konsiderojmĂ« akoma tĂ« hapur” (!) Sigurisht, nĂ« kĂ«tĂ« mes, siç pohon edhe ai, kanĂ« dorĂ« – pĂ«r gjithĂ« sa rrodhi mĂ« pas nĂ« Itali me objektet e Heroit –, PjetĂ«r EngjĂ«lli e Ferrante Kastrioti qĂ« jetonin dhe vepronin mes parisĂ« dhe fisnikĂ«risĂ« sĂ« Napolit.

foto 24Nga ana tjetĂ«r, dĂ«shmia e AndrĂ© Thevet, kozmografi i mbretit tĂ« FrancĂ«s, qĂ« ka vizituar Ballkanin nĂ« mesin e shek. XVI dhe ka gjetur portret origjinal tĂ« SkĂ«nderbeut mes shqiptarĂ«ve nĂ« Butola (apo Bitola, emri i hershĂ«m i Manastirit) tĂ« ArbĂ«risĂ« (foto 12), Ă«shtĂ« domethĂ«nĂ«se pĂ«r faktin qĂ« portretet e SkĂ«nderbeut kishin filluar tĂ« pĂ«rhapeshin nĂ« masĂ« pĂ«rtej ItalisĂ«, pĂ«r mbajtjen gjallĂ« tĂ« kujtimit tĂ« Heroit, sidomos nĂ« mbarĂ« trevat arbĂ«rore. E dĂ«shmon po ashtu edhe portreti i SkĂ«nderbeut (ndoshta nga Bellini) qĂ« ka qenĂ« ruajtur historikisht nga familja Curani nĂ« ShkodĂ«r (foto 13), si dhe ish koleksioni i famshĂ«m i kardinal Albanit nĂ« RomĂ«, qĂ« mbante mjaft portrete tĂ« SkĂ«nderbeut tĂ« shek. XVI me autorĂ« anonimĂ« (foto 14, 15, 16), dhe sidomos portrete po tĂ« SkĂ«nderbeut tĂ« stilit tashmĂ« “tĂ« fantazuar” (foto 17, 18, 19) me autorĂ«si emrash tĂ« mĂ«dhenj tĂ« Rilindjes Europiane, qĂ« nga Antonio Pallaiulo e Giorgione, deri te Guercino, Ticiani, Rembrand, tĂ« cilĂ«t do pasoheshin gjatĂ« Rilindjes shqiptare nga Theohar Gjini pĂ«r njĂ« portret psikologjik tĂ« SkĂ«nderbeut (fig 20). VetĂ« shpĂ«rbĂ«rja e koleksionit tĂ« kardinal Albanit pas vdekjes sĂ« tij, me shitjet private qĂ« u bĂ«nĂ«, do tĂ« ishte njĂ« shtysĂ« e re e mĂ«tejshme pĂ«r pĂ«rhapjen dhe shumĂ«fishimin e portreteve tĂ« SkĂ«nderbeut nĂ« krejt EuropĂ«n.foto 25Po ashtu, portreti i njohur i SkĂ«nderbeut nga Christofano dell’Altissimo nĂ« Muzeun Uffizi (mbi bazĂ«n e origjinalit tĂ« Bellini-t), do shndĂ«rrohej qĂ« herĂ«t mes shqiptarĂ«ve, brenda dhe jashtĂ« vendit, si portreti mĂ« shpirtĂ«ror e popullor i Heroit Legjendar (foto 21), duke u vĂ«nĂ« sidomos nĂ« qendĂ«r tĂ« Rilindjes shqiptare, tĂ« studimeve, publikimeve dhe arteve grafike. Kjo edhe pĂ«r faktin se ky portret pĂ«rmban, sikurse theksojnĂ« M. Zeqo, L. Alia dhe mjaft studiues, vrragĂ«n (plagĂ«n) nĂ« tĂ«mth tĂ« SkĂ«nderbeut marrĂ« nĂ« betejĂ« rreth moshĂ«s 60 vjeçare, nĂ« bazĂ« tĂ« dĂ«shmisĂ« historike tĂ« Barletit.foto 26

Sigurisht tonin në shtimin e portreteve të Skënderbeut, më të hershme dhe më pranë origjinaleve të Bellini-t dhe shokëve të tij e dhanë që pas vdekjes së Heroit piktorët e shquar italianë të shek. XVI, sidomos Bernadinus Vitalibus (foto 22), të cilët shpejt do pasoheshin nga ilustratorët francezë e sidomos ata gjermanë, zviceranë e flamandë, nga Jorg Breu, Ati dhe i Biri, te Hans Schauffelein, Jost Amann, Tobias Stimmer, Domenicus Custos, pasuar nga J. Pontanus, De Bry, P.C. Balthasar, etj. (foto 23, 24, 25).

 

Shekujt XVI-XVII dĂ«shmuan pĂ«r njĂ« vlerĂ« e famĂ« gjithnjĂ« nĂ« rritje tĂ« Kastriotit tĂ« Madh, duke e shndĂ«rruar KryeTrimin shqiptar nĂ« simbol qĂ«ndrese tĂ« paepur pĂ«rpara superfuqisĂ« sĂ« kohĂ«s qĂ« pĂ«rfaqĂ«sonte Perandoria osmane, pĂ«rpara rrezikut tĂ« saj iminent kĂ«rcĂ«nues, ku ndodhej Italia dhe mbarĂ« Europa. Krahas pĂ«rkthimit nĂ« shumĂ« gjuhĂ« europiane tĂ« Barletit mbi bazĂ«n e “HistorisĂ« sĂ« SkĂ«nderbeut” tĂ« frĂ«ngut Jacques de Lavardin (foto 26), krahas shtimit tĂ« monografive pĂ«r Heroin shqiptar, kĂ«rkohej tanimĂ«, dhe u arrit me sukses, dhe pĂ«r njĂ« kohĂ« tĂ« gjatĂ« e nĂ« vazhdim, qĂ« Heroi shqiptar tĂ« paraqitej Epokal, BurrĂ« shteti i madh, LuftĂ«tar i paepur, MbrojtĂ«s i KrishtĂ«rimit, siç kishte qenĂ« nĂ« tĂ« gjallĂ« tĂ« tij me vetĂ« titullin “Atlet i Krishtit” qĂ« mbajti gjer nĂ« fund me nderin e Shqiptarit tĂ« Madh e tĂ« KryeHeroit, me nderin e “Babait tĂ« Kombit”, siç e ka quajtur Faik Konica.

 

↧

Italia, NATO-s: Arta, Preveza, Suli, e deri në Kostur banohen nga shqiptarët

May 10, 2018, 12:02 pm
$
0
0

1 Libri1 Gazeta, Eleftheria e majit 19601 Gazeta, Iperiotikos Agon

Nga Arben Llalla/

ËshtĂ« shkruar vite mĂ« parĂ« pĂ«r njĂ« raport i ItalisĂ« drejtuar NATO-s nĂ« vitin 1960, ku qytetet Preveza, Suli, Filipias, Parga, Paramithia, Konica, Janina, Pogoni, Kosturi, Follorina, e kĂ«shtu me radhĂ« janĂ« toka shqiptare qĂ« banohen nga 2/3 tĂ« popullsisĂ« etnike shqiptare. Raporti i ItalisĂ« drejtuar NATO-s u pasqyrua nĂ« gazetat greke nĂ« fillim tĂ« vitit 1960 dhe mĂ« tej pati njĂ« reagim tĂ« ashpĂ«r nga ministri i jashtĂ«m i GreqisĂ«, Evangjelios Averof, i cili ishte vlleh me rrĂ«njĂ« nga fshati MeçovĂ« i krahinĂ«s sĂ« Pindit. Ai i kĂ«rkoi qeverisĂ« italiane ta anullonte menjĂ«herĂ« raportin dhe tĂ« jepte shpjegime tĂ« plota, madje tĂ« kĂ«rkonte ndjesĂ«.

Ambasada italiane në Athinë bëri të qartë në një reagim paraprak që raporti nuk pasqyronte pikëpamjet e qeverisë italiane dhe se ky hetim i plotë ishte bërë me porosi. Raporti italian u konsiderua i pasaktë, i papranueshëm dhe anti-grek. Qeveria italiane u akuzua se ambasada e saj ka shpërndarë një njoftim në gjuhën shqipe, shoqëruar me një hartë të Shqipërisë së Madhe. Në shumë qytete të Greqisë u zhvilluan tubime anti-italiane.

Ne po sjellim faksimile e dy gazetave greke “Iperiotikos Agon” dhe “Eleftheria” e majit 1960, ku pasqyrohen reagimet e GreqisĂ« pĂ«r raportin e ItalisĂ« drejtuar NATO-s qĂ« vendbanimet nĂ« fjalĂ« janĂ« toka shqiptare.

Ky raport i ItalisĂ« krijoi acarime pa precedent me GreqinĂ«, pra dy vende anĂ«tare tĂ« Paktit tĂ« Atlantikut tĂ« Veriut ishin futur nĂ« sherr pĂ«r çështjen e tokave shqiptare nĂ« ÇamĂ«ri dhe nĂ« pjesĂ«n e GreqisĂ« sĂ« Veriut.

Britaniku Ouen PirsĂ«n nĂ« librin e tij (Owen Pearson) nĂ« librin “Albania as dictatorship and democracy, London, New York 2006, shkruan: “NĂ« maj tĂ« vitit 1960, Greqia i dĂ«rgoi njĂ« protestĂ« tĂ« fortĂ« qeverisĂ« italiane ndaj njĂ« raporti zyrtar “tejet tendencioz” mbi ShqipĂ«rinĂ«, qĂ« ishte dĂ«rguar nga Shtabi i pĂ«rgjithshĂ«m italian i mbrojtjes dhe i qarkulluar mes komandave tĂ« tjera tĂ« NATO-s nĂ« selinĂ« supreme, atĂ« kohĂ«, nĂ« Paris. Fragmente nga raporti italian u botuan nĂ« shtypin grek mĂ« 29 maj 1960 dhe qĂ« u konfirmuan nga burime zyrtare.”

Kjo tronditi thellĂ« dhe befasoi qeverinĂ« greke, e cila asnjĂ«herĂ« nuk kishte hequr dorĂ« nga pretendimet territoriale ndaj tĂ« ashtuquajturit “Epiri i Veriut”, pra ShqipĂ«ria e Jugut.

Raporti, duke folur mbi pĂ«rbĂ«rjen etnologjike tĂ« kombit shqiptar, vĂ«ren se qytetet epirote tĂ« JaninĂ«s, PrevezĂ«s, Kosturit, PargĂ«s, KonicĂ«s e tĂ« tjerĂ« ndodhen nĂ« ShqipĂ«rinĂ« e Jugut, dhe se dy tĂ« tretat e popullsisĂ« sĂ« Epirit pĂ«rbĂ«hen nga shqiptarĂ« etnikĂ« “qĂ« formojnĂ« elementĂ«t mĂ« tĂ« mirĂ« tĂ« zonĂ«s”.

↧

VOA PËR SHQIPTARËT

May 12, 2018, 5:18 pm
$
0
0

 

1 zeri i Amerikes1

75-VJETORI I ZËRIT TË AMERIKËS NË GJUHËN SHQIPE/       

66-c1200x600

  Nga Frank Shkreli*/

13 Maji i kĂ«tij viti shĂ«non 75-vjetorin e themelimit tĂ« ZĂ«rit tĂ« AmerikĂ«s nĂ« gjuhĂ«n shqipe, ndonĂ«se ZĂ«ri i AmerikĂ«s si ent i qeverisĂ« amerikane pĂ«r transmetime ndĂ«rkombĂ«tare nĂ« anglisht dhe nĂ« shumĂ« gjuhĂ« tĂ« tjera botĂ«rore kishte filluar transmetimet pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« me njĂ« program prej 15-minutash nĂ« gjermanisht – me 1 shkurt, 1942, nga njĂ« studio nĂ« qytetin e Nju Jorkut — vetĂ«m shtatĂ« javĂ« pasi Shtetet e Bashkuara hynĂ« zytarisht nĂ« LuftĂ«n e dytĂ« BotĂ«rore.  Programi i parĂ« i VOA-s filloi me fjalĂ«t e folĂ«sit Uilliam Hejl: “Po ju sjellim zĂ«rat nga Amerika.  Sot dhe çdo ditĂ« prej sodit, ne do t’ju flasim pĂ«r AmerikĂ«n dhe pĂ«r luftĂ«n.  Lajmet mund tĂ« jenĂ« tĂ« mira pĂ«r ne. Ose lajmet mund tĂ« jenĂ« tĂ« kĂ«qia.  Por ne do t’ju themi tĂ« vĂ«rtetĂ«n.”   NdĂ«rkaq, ç’prej vitit 1976, kĂ«to fjalĂ« janĂ« mishĂ«ruar nĂ« KartĂ«n e ZĂ«rit tĂ« AmerikĂ«s, nĂ« dokumentin qĂ« detyron me ligj ZĂ«rin e AmerikĂ«s qĂ« tĂ« “ShĂ«rbejĂ« si burim i besueshĂ«m dhe i mirĂ«-informuar lajmesh”.  PĂ«r mĂ« tepĂ«r, ky ligj detyron VOA-n qĂ« trasmetimet e sajĂ« tĂ« jenĂ«, “TĂ« sakta, objektive dhe gjithpĂ«rfshirĂ«se”.  NĂ« kĂ«tĂ« frymĂ« saktĂ«sie, objektiviteti dhe gjithpĂ«rfshirjeje ka vepruar edhe ZĂ«ri i AmerikĂ«s nĂ« gjuhĂ«n shqipe, pĂ«r çdo ditĂ« dhe pĂ«r çdo program qĂ« ka transmetuar pĂ«r 75-vjetĂ« tani, gjithmonĂ« nĂ« mbĂ«shtetje tĂ« lirisĂ« dhe demokracisĂ« sĂ« vĂ«rtetĂ« nĂ« ShqipĂ«ri dhe nĂ« KosovĂ« si dhe nĂ« mbrojtje tĂ« tĂ« drejtave tĂ« shiqiptarĂ«ve anĂ« e mbanĂ« trojeve tĂ« tyre autoktone.

Ashtu si gjatĂ« 75-viteve tĂ« ekzistencĂ«s sĂ« tij, me tĂ« njĂ«jtin pĂ«rkushtim ndaj sĂ« vĂ«rtetĂ«s dhe besueshmĂ«risĂ« nĂ« emisionet e tij dhe angazhimit pĂ«r liri e demokraci, ZĂ«ri i AmerikĂ«s nĂ« gjuhĂ«n shqipe edhe sot vazhdon tĂ« komunikojĂ« me botĂ«n shqiptare kryesisht nepĂ«rmjet programit televiziv “Ditari”, por edhe nepĂ«rmjet materialeve “online”, si edhe platformave tĂ« tjera siç Ă«shtĂ« “facebook”, duke furnizuar shikuesin dhe lexuesin shqiptar nĂ« vendlindje por edhe e anĂ« e  mbanĂ« botĂ«s, me lajme, analiza dhe intervista nga Amerika, nga bota por edhe nga korrespondentĂ«t e ZĂ«rit tĂ« AmerikĂ«s anĂ« e mbanĂ« trojeve shqiptare, mbi ngjarjet nĂ« rajon.

ZĂ«ri i AmerikĂ«s nĂ« shqip — si njĂ«ri prej dyzina gjuhĂ«sh tĂ« huaja qĂ« enti i pĂ«rgjithĂ«shĂ«m i ZĂ«rit tĂ« AmerikĂ«s ka transmetuar gjatĂ« 7-8 dekadave tĂ« kaluara, pothuaj pa ndĂ«rprerje – vazhdon tĂ« jetĂ« edhe nĂ« kĂ«tĂ« pĂ«rvjetor, pjesĂ« e kĂ«saj historie krenare lajmesh dhe informacioni tĂ« sakt, objektiv dhe gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«s.  

NdonĂ«se gjatĂ« gjithĂ« historisĂ« sĂ« tij 75-vjeçare, ZĂ«ri i AmerikĂ«s nĂ« gjuhĂ«n shqipe ka qenĂ« – administrativisht — njĂ« ndĂ«r transmetimet e entit Evropian tĂ« VOA-s, sot Ă«shtĂ« pjesĂ« e DrejtorisĂ« sĂ« VOA-s pĂ«r Euro-AzinĂ«, nĂ«n drejtimin e Dr. Elez Biberajt, ish Shefit tĂ« Seksionit shqip tĂ« ZĂ«rit tĂ« AmerikĂ«s, gjatĂ« njerĂ«s prej periudhave mĂ« tĂ« arta tĂ« kĂ«tij enti por edhe mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme pĂ«r fatin e lirisĂ« dhe tĂ« demokracisĂ« nĂ« ShqipĂ«ri dhe sidomos nĂ« pĂ«rpjekjet pĂ«r çlirimin dhe  pavarĂ«sinĂ« e KosovĂ«s.  NĂ« kapacitetin e tij si Drejtor i VOA-s pĂ«r EuroazinĂ«, ku bĂ«n pjesĂ« edhe seksioni shqip, Dr Elez Biberaj u drejtojĂ« kolegĂ«ve aktualĂ« dhe ish-kolegĂ«ve tĂ« tij tĂ« ZĂ«rit tĂ« AmerikĂ«s nĂ« gjuhĂ«n shqipe kĂ«tĂ« mesazh, me rastin e 75-vjetorit tĂ« themelimit tĂ« tij.

“Urime tĂ« pĂ«rzemĂ«rta ShĂ«rbimit Shqip tĂ« ZĂ«rit tĂ« AmerikĂ«s me rastin e 75 vjetorit tĂ« transmetimeve nĂ« gjuhen shqipe. Programi i parĂ« nĂ« shqip ka fillluar me datĂ«n 13 maj 1943, njĂ« kohĂ« kur ZĂ«ri i AmerikĂ«s transmetonte nĂ« shumĂ« pak gjuhĂ«.  Kjo dĂ«shmon rĂ«ndĂ«sinĂ« qĂ« Shtetet e Bashkuara u jepnin aspiratave tĂ« kombit shqiptar pĂ«r pavarĂ«si dhe demokraci. Transmetimet nĂ« shqip u ndĂ«rprenĂ« nĂ« mbarim tĂ« LuftĂ«s sĂ« DytĂ« BotĂ«rore, nĂ« vitin 1945, dhe rifilluan mĂ« 13 maj 1951. ZĂ«ri i AmerikĂ«s ka qenĂ« dĂ«shmitar i ngjarjeve mĂ« tĂ« rĂ«ndĂ«sishme tĂ« historisĂ« sĂ« kombit shqiptar dhe ka shĂ«rbyer vazhdimisht si njĂ« burim i besueshĂ«m lajmesh dhe informacioni.  ËshtĂ« e vĂ«shtirĂ« tĂ« gjesh njĂ« mjet tjetĂ«r shtypi qĂ« tĂ« ketĂ« mbuluar dhe qĂ« vazhdon t’i mbulojĂ« zhvillimet nĂ« Ballkan nĂ« njĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« tillĂ« gjithĂ«pĂ«rfshirĂ«se dhe gjithĂ«-shqiptare si ZĂ«ri i AmerikĂ«s. ShĂ«rbimi Shqip vazhdon tĂ« luajĂ« njĂ« rol tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m dhe gĂ«zon njĂ« ndĂ«r audiencat mĂ« tĂ« mĂ«dha mes shĂ«rbimeve nĂ« tĂ« gjitha gjuhĂ«t e tjera tĂ« ZĂ«rit tĂ« AmerikĂ«s.

MirĂ«njohje kolegĂ«ve tĂ« ShĂ«rbimit Shqip dhe tĂ« gjithĂ« gazetarĂ«ve qĂ« kanĂ« pasur fatin dhe nderin tĂ« punojnĂ« pĂ«r ZĂ«rin e AmerikĂ«s dhe tĂ« japin ndihmĂ«sen e tyre modeste pĂ«r lirinĂ« dhe demokracinĂ« e kombit shqiptar!”, pĂ«rfundon urimin e tij Dr. Elez Biberaj drejtuar kolegĂ«ve aktualĂ« dhe ish-kolegĂ«ve qĂ« kanĂ« punuar pĂ«r 75-vjetĂ« nĂ« ZĂ«rin e AmerikĂ«s nĂ« gjuhĂ«n shqipe.

1 elez Biberaj 2 Dr. Elez Biberaj, Drejtor i Zërit të Amerikës për Euroazinë/

Ashtu siç thotĂ« edhe Dr. Biberaj nĂ« urimin e tij mĂ« lartĂ«, drejtuar ShĂ«rbimit shqip tĂ« ZĂ«rit tĂ« AmerikĂ«s, madje edhe 75-vjet pas themelimit tĂ« tij, “ShĂ«rbimi Shqip vazhdon tĂ« luajĂ« njĂ« rol tĂ« rĂ«ndĂ«sishĂ«m dhe gĂ«zon njĂ« ndĂ«r audiencat mĂ« tĂ« mĂ«dha mes shĂ«rbimeve nĂ« tĂ« gjitha gjuhĂ«t e tjera tĂ« ZĂ«rit tĂ« AmerikĂ«s”.   NĂ« raportin e fundit tĂ« DrejtorisĂ« tĂ« ZĂ«rit tĂ« AmerikĂ«s pĂ«r Euro-AzinĂ«, thuhet se programet e ZĂ«rit tĂ« AmerikĂ«s nĂ« gjuhĂ«n shqipe, “TĂ«rheqin dhe influencojnĂ« mĂ« shumĂ« njerĂ«z se çdo transmetues tjetĂ«r ndĂ«rkombĂ«tar lajmesh nĂ« ShqipĂ«ri, nĂ« KosovĂ« dhe nĂ« trojet shqiptare nĂ« Maqedoni, Serbi e Mal tĂ« Zi.”   Ky fakt Ă«shtĂ« vĂ«rtetuar edhe edhe nga raporte tĂ« tjera anketimesh ndĂ«rkombĂ«tare, sipas tĂ« cilave VOA-shqip llogaritet tĂ« ketĂ« nĂ« ShqipĂ«ri njĂ« audiencĂ« prej 60.5% nĂ« radhĂ«t e tĂ« rriturve dhe 64% e tĂ« rriturve nĂ« RepublikĂ«n e KosovĂ«s nĂ« javĂ«, duke theksuar se 4 nga 5 shikues nĂ« ShqipĂ«ri të programit televiziv tĂ« VOA-s shqip, e vlerĂ«sojnĂ« kĂ«tĂ« emision si “shumĂ« tĂ« besueshĂ«m”.

NĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ«, ky fenomen Ă«shtĂ« tepĂ«r i rrallĂ« nĂ« fushĂ«n e transmetimeve ndĂ«rkombĂ«tare – ndoshta i pa precedencĂ« — kur njĂ« program lajmesh e informacioni nga jashtĂ«, siç Ă«shtĂ« ZĂ«ri i AmerikĂ«s nĂ« gjuhĂ«n shqipe, tĂ« tĂ«rheqĂ« njĂ« pĂ«rqindje kaq tĂ« madhe tĂ« shikuesve, nĂ« tĂ« gjitha trojet shqiptare.

ekipi VOA

            Foto marrë 5 vjet më parë, me rastin e 70-vjetorit të VOA-s shqip të stafit    aktual dhe disa ish-pjesëtarve të seksionit shqip.

PĂ«r aq sa ky fakt Ă«shtĂ« njĂ« vlerĂ«sim i meritueshĂ«m i punĂ«s qĂ« ShĂ«rbimi Shqip i VOA-s ka bĂ«rĂ« gjatĂ« kĂ«tyre 75-viteve pĂ«r mirĂ«-informimin e shqiptarĂ«ve kudo — shpesh herĂ« nĂ«n rrethana tĂ« vĂ«shtira – aq mĂ« tepĂ«r kam drojĂ« se Ă«shtĂ« njĂ« tregues i dhimbshĂ«m i gjĂ«ndjes dhe i mjedisit jo tĂ« mirĂ« politiko-mediatik, nĂ« tĂ« cilin vepron media sot, si nĂ« ShqipĂ«ri ashtu edhe nĂ« KosovĂ«.  Ente qĂ« merren me mbrojtjen e lirisĂ« sĂ« shtypit nĂ« botĂ«, siç Ă«shtĂ« organizata “Freedom House”, e kanĂ« karakterizuar median nĂ« ShqipĂ«ri dhe nĂ« KosovĂ« si, “gjysĂ«m tĂ« lirĂ«â€ dhe subjekt kontrolli dhe influence nga partitĂ« politike dhe nga interesa tĂ« tjera biznesi.   Sipas ekspertĂ«ve, mungesa e njĂ« medias vĂ«rtetĂ« tĂ« lirĂ«, objektive dhe tĂ« besueshme, sipas standardeve ndĂ«rkombĂ«tare nĂ« ShqipĂ«ri dhe nĂ« KosovĂ«, pasqyron edhe arsyet e vĂ«shtirĂ«sive tĂ« kĂ«tij tranzicioni tĂ« lodhur dhe tĂ« stĂ«rgjatur politik, me tĂ« cilin po pĂ«rballet shoqĂ«ria shqiptare — nga komunizmi gjysĂ«m shekullor, nĂ« njĂ« demokraci vĂ«rtetĂ« funksionale. 

Fatkeqsisht, me prirjet autoritare politike që vihen re në radhët e udhëheqësve aktualë politikë shqiptarë, qoftë në Shqipëri qoftë edhe në Kosovë, ka gjasë që Zëri i Amerikës në gjuhën shqipe të festojë edhe 150-vjetorin e themelimit të tij, megjithse disa media të caktuara shqiptare ia kanë ndjedhur dhe dëshiruar mbylljen, me kohë.  Besoj se tendencat autoritare alla erdoganiste dhe putiniste në proceset politike shqiptare, madje edhe gati 30-vjetë post-komunizëm, do ia zgjasin jetën VOA-s shqip edhe për 75-vjetë të tjera dhe janë arsyeja kryesore që Zëri i Amerikës, edhe sot në 75-vjetorin e themelimit të tij, vazhdon të jetë kaq popullor dhe të luaj gjithnjë një rol kryesor në hapësirën mediatike shqiptare, 28-vjetë pas shëmbjes së komunizmit.

*Autori ka shërbyer në detyra të ndryshme të Zërit të Amerikës gjatë një karriere 30-vjeçare, përfshirë shef i Shërbimit Shqip dhe drejtor i VOA-s për Europën. 

————————————————————————————————–  

Kënga më poshtë është nga rapsodi Sadik Qeriqi kushtuar Zërit të Amerikës.  Kjo këngë është kënduar fillimisht nga rapsodi i ndjerë Sali Mani me rastin e 50-vjetorit të Zërit të Amerikës në gjuhën shqipe.

 

https://www.youtube.com/watch?v=ISjfDPwIsa0

 

↧

PSE MUNGON FJALA E FUNDIT ?!

May 13, 2018, 8:30 am
$
0
0

Nga Fritz RADOVANI/1DON DEDË MALAJDOSJA  2199: DON  DEDË MALAJ ka thanĂ« pa Ju tute syni e pa Ju marrĂ« goja, diten e parĂ« qĂ« u hap gjyqi kunder Tij, nĂ« kinema “Republika” nĂ« Shkoder, kĂ«to fjalĂ«:“E Premtja e ZezĂ« nĂ« Shqipni ka fillue mĂ« 29 nandor 1944, dhe ka me vazhdue derisa, tĂ« mbarojĂ«  komunizmi”. Hyni nĂ« sallĂ« gjeneral Hilmi Seiti me ambasadorin jugosllav


Filloi gjyqi dhe prokurori Rapi Mina, mbasi lexoi akt-akuzĂ«n e pĂ«rgatitun me aq kujdes ju drejtue tĂ« parit kryetarit tĂ« grupit Don DedĂ«s, me kĂ«tĂ« pyetje: “QĂ«, kur, je armik i komunizmit?” NĂ« sallĂ« ra njĂ« heshtje
Per ne qĂ« ishim nder rruga dukej se u shkĂ«puten altoparlantĂ«t
 Por jo! U ndigjue Don Deda, qĂ« iu pĂ«rgjegj: – “Qysh se jam kenĂ« 9 vjeç pikĂ«risht, atĂ«herĂ«, kur kam shkue ndĂ«r bankat e shkollĂ«s sĂ« mĂ«suesit tem Don Alfons Tracki, aty mora vesht prej Tij kĂ«tĂ« emĂ«n dhe, prej asaj ditĂ« nuk kam dashtĂ« me ia ndigjue zanin kurrma komunizmit. GjithĂ« jetĂ«n e kam urrejtĂ« dhe kam punue me tĂ« gjitha forcat e mija, aqsa mĂ« ka lejue Feja kundĂ«r tij.” Mbas Don DedĂ«s foli edhe frati At Konrrad Gjolaj O.F.M. Nder ato  banka qĂ«ndronin me ballin nalt edhe vllaznit LazĂ«r e Gjon Simon Parubaj, Vlash Zefi e Gjeto Luc Budashi. NdĂ«rsa, nĂ« njĂ« qoshe strukej si langue Lulash Toma
 NjĂ« gjyq qĂ« nuk u harrue kurrma nga Shkodra e MalĂ«sitĂ« e saj.

Me datën 27 prill 1959, Kryetari i gjyqit Mustafa Qilimi, dha vëndimin:Don Dedë Malaj, me vdekje, me pushkatim. At Konrrad Gjolaj, me 25 vjet burg. Lazër Simon Parubaj, me 20 vjet burg. Gjon Simon Parubaj, vëllau i Lazrit, me 10 vjet burg. Vlash Zefi me 15 vjet burg. Gjeto Luc Budashi me 10 vjet dhe Lulash Toma me 5 vjet.

AtĂ« mbramje, kur doli nga gjyqi Don Deda, e hypĂ«n nĂ« njĂ« kamjon “zis”, njĂ« turmĂ« policĂ«sh e ulĂ«n galuc. NdĂ«rmjet dy rrypave tĂ« drrasĂ«s mbi spondĂ« kujtoj, dy sytĂ« e Tij tĂ« bamĂ« kuq. Nuk shihej fare as e bardha e as bebja e synit e kaltĂ«rt, vetĂ«m dy njolla gjaku qĂ« asnjĂ«herĂ« nuk mund ti harroj n’ atĂ« portret Burri tĂ« Maleve tona!..

12 maji 1959, u ekzekutue vendimi. Don Dedë Malaj u pushkatue në një fushë buzë liqenit të Shkodrës. Pra, 14 ditë para vizitës së Nikita S. Hrushovit në Shkodër!..

DOSJA 2199 Asht njĂ« Dosje qĂ« flet ma shumĂ« se tĂ« gjitha tjerat qĂ« kam mujtĂ« me pa nĂ« vitin 1998, mbas njohjes sĂ« tĂ« Ndjerit Don DedĂ« Malaj, mbas perfundimit tĂ« punĂ«s nga At Konrrad Gjolaj tĂ« librit “ÇinarĂ«t”, botimit tĂ« tij(1997) dhe, mbas njĂ« shikimi tĂ« ma shumĂ« se dhjetĂ« Dosjeve tĂ« Personave tĂ« pushkatuem PA FAJ para Don DedĂ« Malaj.

Dosja e “cungueme” e Don DedĂ«s tregon kjartĂ« se kush ishin drejtuesit e famshem tĂ« “Seksionit Katolik pranĂ« DegĂ«s sĂ« Mbrendshme tĂ« Shkodres” i themeluem nĂ« 1946.

Dosja 2199 asht një pasqyrë e kjartë e Urrejtjes së Enver Hoxhës per Klerin Katolik të Popullit Shqiptar dhe të gjithë bashkpuntorëve të Tij, të cilët ruejten në Gjakun e vet të gjitha cilsitë brilante të Prijsit të Pavdekshem nder shekuj Gjergj Kastriotit Skenderbeu.

Dosja e Don Dedë Malaj asht treguesi ma i saktë i bashkpunimit të tradhtarëve të dy, tre, e tridhjetë udhëheqësve që i sherbejnë UDB, KGB dhe Sigurimit të Shtetit Shqiptar, per eleminimin e kenjes së Atdhetarëve të perkushtuem e besnikë në Token Arbnore.

Dosja operative, e hetuesisĂ«, e gjykatĂ«s dhe e Kuvendit Popullor, me tĂ« gjitha firmat e pushkatimit tĂ« Don DedĂ« Malaj (me grupin e Tij), ku nga rreshti i parĂ« dhe deri tek i fundit mungojnĂ« provat e akuzĂ«s sĂ« gjykatĂ«s “Armik i Popullit Shqiptar” per tĂ« cilen Ai u pushkatue, asht njĂ« nga shembujt e saktĂ« dhe tĂ« padiskutueshem tĂ« njĂ« vrasjes sĂ« kryeme PA FAJ, perderisa i akuzuemi Don DedĂ« Malaj nuk ka asnjĂ« fakt se ka krye faj ose krim kunder Shtetit vet dhe Popullit Shqiptar, tĂ« cilin e donte me gjithĂ« Shpirt.

Dosja e Don DedĂ«s tregon edhe njĂ« djallĂ«zi tĂ« Enver HoxhĂ«s me gruen e tij, e cila nuk nderhyni per “falje jete, kur ju lut e Mbesa e Don DedĂ«s tek tribuna e 1 Majit e 1959”, se tĂ« dy i kanĂ« sherbye Titos, Stalinit e Mao Ce Dunit, kur ishte fjala per Klerin Katolik.

Don Dedë Malaj ishte një kurban i zgjedhun para vizitës së Hrushovit në Shqipni!

E këte kurban ua dhuronin dy vllazen terroristë e bashkpuntorë që ishin në sallen e gjyqit, Hilmi Seiti dhe Ambasadori i Jugosllavisë së Titos, pranë katilit Enver Hoxha


Por, edhe pushkatimi i Don Dedës, me 12 Maji në kopshtin e një Burri Musliman buzë Liqenit të Shkodres, dhe ruejtja e Eshtnave të Don Dedës nga ana e Tij, janë edhe një tregues ma shumë per mardhanjet vllaznore të trashigueme në mes të Besimeve tona.

DOSJA 2199 e Don DedĂ« Malaj, duhet lexue
 Duhet rilexue dhe duhet rikujtue thanja e Tij e pashlyeshme nĂ« kujtesen tonĂ«: “E Premtja e ZezĂ« nĂ« Shqipni ka fillue mĂ« 29 nandor 1944, dhe ka me vazhdue derisa, tĂ« mbarojĂ«  komunizmi!”

Sa Burra të Mëdhaj ka nxjerrë kjo Tokë e pangopun me gjak Atdhetarësh


Melbourne, 10 Maji 2018.

↧
↧

PRINCI GJERMAN PËR SHQIPTARET E BUKURA NË ITALI

May 13, 2018, 8:52 am
$
0
0

RRËFIMI I PRINCIT GJERMAN, HERMANN LUDWIG HEINRICH PÜCKLER-MUSKAU, PËR SHQIPTARET E BUKURA NË ITALI/image

Nga Aurenc Bebja*, FrancĂ« – 13 Maj 2018/

NĂ« faqen n°231 tĂ« librit me titull “MĂ©moires et voyages du prince Puckler-Muskau. Tome V.”, botuar nĂ« vitin 1832 – 1833, nĂ« Paris, nga shtĂ«pia botuese  “H. Fournier jeune”, gjejmĂ« rrĂ«fimin e princit gjerman, Hermann Ludwig Heinrich PĂŒckler-Muskau (1785 – 1871) mbi takimin e tij me bukuroshet shqiptare nĂ« Itali.

 ÇfarĂ« mbresash i ka lĂ«nĂ« asokohe ky takim ? NĂ« vijim, do tĂ« gjeni tekstin e plotĂ«, tĂ« sjellĂ« nĂ« shqip nga Aurenc Bebja – Blogu “Dars (Klos), Mat – Albania” :

arbereshe

“
NdĂ«rkohĂ«, vetĂ«m kur mbĂ«rritĂ«m nĂ« territorin napolitan, mĂ«suam se ç’ishte udhĂ«timi me pozicione. DitĂ«n e parĂ«, qe ende e mundur tĂ« shijonim, nga lartĂ«sitĂ« e Albanos dhe Aricias, pamjen e bukur tĂ« detit dhe fshatrave tĂ« RomĂ«s ; Madje, ne mundĂ«m, gjatĂ« njĂ« ngjitjeje, tĂ« dilnim nga makina (karroca), tĂ« ecnim drejt njĂ« burimi nĂ«n hije tĂ« Aricias, dhe ku biseduam pĂ«r disa çaste me kĂ«to shqiptare tĂ« bukura, tĂ« cilat kishim dĂ«shiruar aq shumĂ« t’i njihnim.

Ne gjetëm në këtë vend, dhe sidomos në Velletri, gra kaq të bukura, me shtat dhe pamje si Junona, ku u bindëm për sistemin e kundërt që ne kishim mbështetur deri tani : që arti, madje edhe në mesin e mjeshtrave më të mëdhenj, dhe pavarësisht bukurisë dhe përmasava, qëndron mbrapa natyrës, kur merr përsipër të riprodhojë sërish jetën, ngjyrën e lëkurave dhe shkëlqimin e syve.

Duhet të besojmë se në këto male shqiptare, është përjetësuar një racë njerëzish tepër e veçantë, ku gjaku është thjesht grek dhe romak. Sa i përket formave të kësaj race, ato janë të një bukurie plastike që i takon më shumë skulpturës se sa pikturës dhe rrjedhimisht lidhet më shumë me antikën sesa me romantikën ; dhe kjo është arsyeja pse Raphaël (Rafaello) dhe shkolla romake (e artit) nuk kanë gjetur tek ato, modele për madonat e tyre.

Kur shohim njërën prej këtyre grave të ecë, hapat e saj janë të matur, shtati i hedhur mbështetet mbi kofshët e gjëra, dhe të njëjtën përmasë e gjejmë më lart, ku qafa elegante dhe e rrumbullakosur ngrihet mbi supet e gjera dhe gjoksin e fryrë. Koka dhe secila prej tipareve në veçanti ofrojnë të njëjtën madhështi si e gjithë pjesa tjetër e personit.

 MegjithatĂ«, theksojmĂ« se nuk duhet absolutisht tĂ« pĂ«rpiqemi tĂ« detajojmĂ«, por sidomos tĂ« pĂ«rqendrohemi nĂ« efektin e tĂ«rĂ«sisĂ« ; dhe ky efekt Ă«shtĂ« aq mbresĂ«lĂ«nĂ«s saqĂ« Ă«shtĂ« e pamundur tĂ« mendosh, qoftĂ« dhe pĂ«r njĂ« çast, tĂ« bĂ«sh shaka me njĂ« nga ato banore tĂ« maleve.NdĂ«rkohĂ«, nĂ«se gjejmĂ« pak guxim dhe nĂ«se arrijmĂ«, pranĂ« burimit, tĂ« hymĂ« nĂ« kontakt me njĂ«rĂ«n prej tyre, dallojmĂ« qĂ« vrazhdĂ«sia e kĂ«saj fytyre tĂ« bukur zhduket pak nga pak, ndĂ«rsa kjo lloj dashamirĂ«sie shkakton akoma mĂ« mĂ« shumĂ« siklet se gjatĂ« heshtjes sĂ« parĂ«.Shqiptaret bĂ«jnĂ« kujdes dhe zgjedhin mirĂ« paraqitjen e tyre, veshja e tyre e bardhĂ« shkĂ«lqen ; flokĂ«t e tyre tĂ« zeza, nganjĂ«herĂ« janĂ« tĂ« lĂ«shuara, nganjĂ«herĂ« janĂ« tĂ« ngritura me karfica prej ari ose argjendi, ose janĂ« tĂ« mbuluara me njĂ« vello, e cila mbron, si njĂ« çati, kokĂ«n kundra rrezeve tĂ« diellit.Shamia e tyre e bardhĂ« zbret mbrapa shpatullave, dhe disa zonja tĂ« rrespektuara, tĂ« paktĂ«n tĂ« pesĂ«dhjetĂ«va, munden, nĂ«se dĂ«shirojnĂ«, tĂ« jenĂ« ende krenare pĂ«r bukurinĂ« e gjoksit tĂ« tyre.”

↧

Kapidani Nikollë Gjomarku-Një jetë e perkushtuar për Mirditën dhe atdhedashurinë

May 16, 2018, 10:13 am
$
0
0

1 Gjomarkaj

Kapidani NikollĂ« Gjomarku (1927-2018) –

2 Gjomarkaj 1

Një jetë e perkushtuar për Mirditën dhe atdhedashurinë

 tom-mrijaj

Nga Tomë Mrijaj/

 Pema gjenealogjike e parë e familjes së madhe dhe e mirënjohur shumë shekullore e Gjormakajve, sipas burimeve të saktë arkivore historike vjen nga Pal Dukagjini. Maria Greco, një gazetare italiane do të magjepsej nga historia e familjes së Gjomarkajve. Në një nga artikujt e saj më të spikatur është dhe historia e familjes ndër më të njohurat në Shqipëri.

“Gjomarkajt deri nĂ« 7 prill 1939, me ardhjen e komunizmit kanĂ« qenĂ« udheheqĂ«sit e MirditĂ«s”, e fillon ajo artikullin e saj. Fillimi i sovranitetit tĂ« Gjomarkut, i pĂ«rket shekujve tĂ« mĂ«parshĂ«m, sepse ato janĂ« pasardhĂ«sit e LekĂ« Dukagjinit. PrincĂ«rit e Dukagjinit ishin njĂ« nga familjet mĂ« tĂ« vjetra dhe fisnike shqiptare.

Principata e tyre u konfigurua veçanërisht në fundin e shekullit XII, sepse ato kishin një origjinë më të lashtë. Trashëgimia më e madhe, që i ka lënë Dukagjini popullit të tij është Kanuni i Lekë Dukagjinit. Nga shumë këndvështrime kanuni, që është një e drejtë zakonore e vjetër ruhet si një vlerë e pallogaritshme.

Armiq të mëdhenj ndaj turqve, pas vdekjes së Gjergj Kastriotit këto të fundit pushtuan Shqipërinë dhe një pjesë të territorit të Dukagjinit ndaj ato u shtrënguan në Mirditë, që për sa i përket relievit mund të konfigurohet si një vend i ashpër me male.

Në Mirditë, Gjomarkajt vazhduan luftën e tyre antiosmane, krenar për fenë e tyre katolike derisa e detyruan Perandorinë Otomane (turke) të merret vesh me këtë krahinë krejt ndryshe nga krahinat e tjera të Shqiperisë.

Në shekullin XV dhe XVI, feja e krishterë u ruajt e paprekur vetëm në Mirditë, me të gjitha vlerat e dashurisë dhe humanizmit.

Për të mbrojtur katoliçizmin dhe pavarësinë, mirditorët jetuan gjithmonë mes luftrash dhe gjakut, ku Gjomarkajt ishin të gatshëm gjithmonë të mbronin Atdheun e tyre ndaj armiqve të kombit. Kur kërkohej ndihma e tyre, në bashkimin e trojeve shqiptare ato vraponin të jepnin ndihmën e tyre si në vitet 1444, 1878-1912, 1920, 1944-1990.

Gjatë gjithë shekujve ata duruan burgun, sfiduan vdekjen në mijëra luftëra, etj., duke lënë përjetësisht në histori emrin e tyre heroik.

Të tillë Kapidan mund të përmendim disa, si: Gjon Marku I, Lleshi i Zi, Bib Doda, Preng Bib Doda, Marka Gjoni,  Gjoni i Markagjonit, Dr. Mark Gjomarku (Ministër i Brendshëm i Shqipërisë), juristi Ndue Gjomarku kryetar i Blokut Indipend, oficer Llesh Gjomarku, i perskutuari politik Dedë Gjomarku (1944-1990), i cili, provoi të gjithë burgjet dhe kampet e internimit në kohën e komunizmit në Shqipëri, Nikollë Gjomarku, i arratisur nga Shqipëria në kohën e komunizmit të zi, i cili, ndërroi jetë sot, i rrethuar nga familja në shtëpinë e tij në New York.

Në Orosh të Mirditës, para 91 vjetëve, do të lind në vitin 1927 Nikollë Gjonmarku, që i shton gëzimin prindërve të vet, sepse ishte djali më i vogël mbas 4 djemëve të tjerë. Kjo familje e madhe oroshase, do të ketë 10 fëmijë, pesë djem dhe pesë vajza.

Aty lindën fëmijët njëri mbas tjetrit, duke filluar me Markun, që është fëmija i parë dhe më pas u lind Ndoja, Lleshi (Aleksandri), Deda, Nikolla dhe motrat: Dava, Gjela, Marta, Dila dhe Bardha.

Kapidani Nikollë Gjon Marku, nga nëna ishte nipi i Bajraktarit të Kurbinit i Gjok Pjetër Pervizi, një përsonalitet i njohur asokohe për besë, burrëri, zakone e tradita të hershme dhe bashkëkohore shqiptare.

Nikolla, mësimet e para i mbaroj në Orosh të Mirditës. Kur komunizmi pushton Shqipërinë Nikolla ishte në moshën 17-vjeçare. Ai në këtë moshë fillon të provoi mbi kurriz vuajtjet e rregjimit komunist.

Nikolla, së bashku me me antarë të tjerë të familjes me gratëdhe fëmijë internohet në kampin e punës së deyrueshme në Berat.

Ai më vonë transferohet në kampet e tjera të punës, si: Uznovë, Kuçovë, Shijak, Valias. Sikur të mos mjaftonin këto vuajtje, Nikolla provon sërisht vuajte të reja në kampet famkeqe të internimit në Tepelenë dhe Turan, në rrethin e Gramshit në Elbasan.

Atje puna ishe shumë e rëndë, sikurse më thoshte shpesh Nikolla, gjatë takimeve që kemi pasur sëbashku në New York.

Ai ndër të tjera tregonte edhe detaje vuajtjesh, ku midis të cilave ishte ushqimi dhe përbuzja e madhe, që komunizmi kishte për të gjithë kundërshtarët politik antikomunist.

Ai thoshte se çdo ditĂ« kampi i punĂ«s sĂ« detyrueshme na jepte 800 gram bukĂ« nĂ« ditĂ«, s’do tĂ« dilte as pĂ«r tĂ« ushqyer zogun e shkretë  Kushtet e banimit ishin shumĂ« tĂ« tmerrshme, me lagĂ«shti, baltĂ«, dĂ«rrasa tĂ« kalbura etj.

Nikolla tregonte, se në prill të vitit 1945, të gjithë familjen tonë na mbyllën në shtëpinë e Guljem Lukës, përballë shtëpisë sonë (Gjonit të Markgjonit), në të cilin ishte vendosur komanda e Sigurimit të Shtetit, ndërsa shtëpia e shkodranit Guljem Lukës ishte një burg i vërtetë, me mure të larta rrethuese dhe roje të shumta policie.

Në qershor të vitit 1945, të gjithë familjen e Kapidanit, sëbashku me familje të tjera të grumbulluara nga katundet e thella të Veriut të Shqipërisë, i internojnë në Kampin famkeq të Beratit.

Nikolla, tek mĂ« tregonte pĂ«r vuajtjet nĂ« kampet e internimit, ai thotĂ« njĂ« detaj shumĂ« delikat, pĂ«r gjyshen e vet nĂ« moshĂ«n 85-vjeçare. Nikolla tregon, se: “As pushtuesit e huej nuk janĂ« sjell me ne sikurse komunizmi. Gjyshja e jonĂ« ka kalue nji kalvar tĂ« papĂ«rshkruem nĂ« komunizĂ«m
 Ma nĂ« fund ajo ndĂ«rroi jetĂ« nĂ« kampin e internimit nĂ« vitin 1947
”

Vdekjet vijnë njera mbas tjetrës. Kështu në kampin e Savër të Luhnjës, vdes nëna e Nikollës, gruaja e Gjon Marka Gjonit. Sërisht aty vdes edhe kunata Martja, gruaja e vëllait Dr. Mark Gjon Markut ish Ministrit të Brendshëm
 Ky kamp famkeq, ka ekzistuar deri në rrëzimin e komunizmit.

Në pranverë të vitit 1949, ose më saktë në maj të atij viti, Nikolla së bashku me nëntë shokë dibranë then perden e hekurt dhe arratisen nga kampi i Turanit.

Largimi nga vendi nuk ishte i lehtë. Në ato çaste ata u përlasën direkt me forcat e ndjekjes së Sigurimit, ku fatkeqsisht kapen tre prej tyre, ndërsa Nikolla me gjashtë shokë bashkëvuajtës të tjerë kalon kufirin dhe hyn në territorin e ish Jugosllavisë, në pjesën e Maqedonisë.

NĂ« atĂ« kohĂ« kujtonte Nikolla, shefi i UDB-sĂ« sĂ« ish JugollavisĂ« pĂ«r zonĂ«n e DibrĂ«s sĂ« Madhe ishte Mustafa Lleshi, njĂ« i afĂ«rm i kupolĂ«s komuniste Haxhi Lleshit Kryetar i Kuvendit tĂ« ShqipĂ«risĂ« Komuniste, i cili, urdhĂ«ron menjĂ«herĂ« policinĂ« jugosllave pĂ«r t’i rikthyer nĂ« ShqipĂ«ri.

Për të fat mirë asokohe Nikollën dhe gjashtë vetë të tjerë nuk i dorëzuan tek forcat e Sigurimit shqipar të Enver Hoxhës, por i kanë futur brenda territorit të Shqipërisë në Dibër, ku aty ata janë strehuar në famijet bujare dibrane. Pas disa kohe të qëndrimit nëpër miq e dashmirë ata u arratisën sërisht në ish Jugosllavi.

Kësaj here ata kishin fat, sepse shefi i UDB-së ishte një qytetar maqedonas, i cili, i mori në dorëzim. Nikolla ato ditë u arratis sërisht së bashku me Abdullah Kaloshin, Jonuz Ndreun dhe Xhelal Dinen, të cilët mbas shumë peripecish u vendosën në New York të SHBA-së.

Nikolla, qëndroi për shtatë vjet në ish Jugosllavi. Ai gëzoi respekt nga të gjithë nacionalistët e njohur shqiparë, të cilët ishin në dijeni për sakrificat e shumta të Derës së Gjomarkut kundër komunizmit të zi.

Në nëntor të vitit 1956, ai u lejua të kalonte në Itali, ku u bashkua me babain Gjonin dhe vëllain Ndue Gjomarkun.

Nikolla u martua në vitin 1963 dhe ka dy djem dhe një vajzë: Mark Gjomarkaj, Aleksander Gjomarkaj dhe Anna Maria Gjomarkaj.

Me ardhjen nĂ« New York, sĂ«bashku me vĂ«llain e tij Ndue Gjon Markun, qĂ« ishte kryetar i Bllokut Indipendent, Nikolla zhvilloi njĂ« veprimtari tĂ« dendur atdhetare nĂ« media dhe mĂ« sĂ« shumti dejtoi revistĂ«n nacionaliste: “Lajmtari i tĂ« Merguemit”.

Pushoft në lumnin e pasosun!

↧
Search

“RECETA PA KOMB” E AUTORIT SAIMIR A LOLJA

May 16, 2018, 9:27 am
$
0
0

Receta Pa Komb_Mbulesa e perparme“Receta Pa Komb” e autorit Saimir A Lolja u botua nĂ« TiranĂ« nĂ« Shkurt 2018 dhe Ă«shtĂ« tani pjesĂ« e BibliotekĂ«s KombĂ«tare dhe librarive tĂ« TiranĂ«s, Rinasit, Elbasanit, LushnjĂ«s, PrishtinĂ«s, si dhe tek www.bukinist.al.Brendia e tij nĂ« anglisht “The Nation-Free Recipe” u botua Prill 2018 dhe Ă«shtĂ« pĂ«rhapur nĂ« libraritĂ« e AmerikĂ«s sĂ« Veriut dhe rrjetet www.amazon.com, www.thebookdepository.com, www.barnesandnoble.com, etj.

The Nation-Free Recipe_front cover_April 2018

RECETA PA KOMB

Ky është titulli i librit me brendi të papritur botuar në Shqip dhe Anglisht këtë fillim viti.

Autori: Saimir A. Lolja

Titulli: RECETA PA KOMB

NĂ«ntitulli: Lufta e sllavo-komunistĂ«ve pĂ«r “çlirim”

ShtĂ«pia Botuese: Helga’s Secrets, TiranĂ«

Kur: Shkurt 2018

Ku gjendet: Biblioteka Kombëtare, libraritë në Tiranë, Prishtinë, Elbasan, etj.

Internet: www.bukinist.al

 Autori: Saimir A. Lolja

Titulli: THE NATION-FREE RECIPE

Shtëpia Botuese: Tellwell Talent, Vancouver

Kur: Prill 2018

Ku gjendet: Bookstores in the West

Internet: www.amazon.com, www.bookdepository.com, etc.

Libri RECETA PA KOMB ka përmbajtje ndryshe nga një hartë mendore e zakonshme. Libri e përparon historinë shqiptare duke e ndriçuar atë më mirë. Aty lexohet ajo që nuk ishte menduar më parë. Libri nuk është opinion personal. Libri është si një bibël shqiptare: aty janë të gjitha. Brendia e tij përshkruan njërës dhe përmban analiza ushtarake, psikologji, histori shoqërore, gjuhë, politikë, spiunazh, Holokaust dhe Holodomor, dhe matematikë.

Libri ka në themel shqipërimin dhe prandaj që në fillim bëhet dallimi midis fjalëve jo-shqipe, atyre të albanizuara dhe atyre në shqip. Libri ka mënyrën e të shkruarit ndryshe ku nuk mungojnë themelet e domosdoshme çfarë-kur-ku-kush-pse-si. Libri nevojitet të lexohet dhe kuptohet i tëri, përndryshe një fjali e vetme do dukej si thashethem. Në këtë libër ai që di shumë gjen vetveten dhe ai që di më pak do dijë më shumë. Prandaj të lexosh këtë libër domethënë të mos ngelesh mbrapa.

Libri thur historinë shqiptare që nga fillimi i shekullit XX e deri tani si pjesë e historisë rajonale dhe evropianë. Ajo që ka ndodhur në Shqipëri e përreth ka qenë e porositur. Me këtë brendi shqiptare kuptohet edhe rrjedha e ngjarjeve evropianë dhe botërore. Dhe se çfarë ka ndodhur me trojet shqiptare dhe në to nuk ka qenë dhe nuk është rastësi.

Shteti shqiptar u krijua në fund të Korrikut 1913 për shkak të përplasjeve ndërmjet vendeve të Lidhjes Entente (d.m.th. perandorive britanike, ruse, franceze) dhe vendeve të Boshtit Qëndror në Evropë (d.m.th. perandorive gjermane, austro-hungareze, italiane). Nëse Lidhja Entente do kishte patur autoritet të plotë, atëherë nuk do ishte krijuar shteti shqiptar. Vendimmarrësit nuk llogaritën përpjekjet dhe veprimet shqiptare për pavarësi. Ato as nuk llogaritën që shumicën e popullsisë dhe trojeve shqiptare po i linin jashtë kufijve të shtetit të cunguar shqiptar. Sa për kureshtje, disa pyetje që marrin përgjigje janë:

  • NĂ«pĂ«rmjet kujt ideje u pĂ«rhap lufta e shenjtĂ« sllave (Svyashchennaya Voyna ose Slavic Jihad)?
  • Pse nĂ« hartĂ«n e EvropĂ«s Juglindore gjatĂ« shekullit XX u krijuan tre JugosllavitĂ« mutante dhe prej kujt?
  • Pse edhe ai shtet shqiptar i cunguar i njohur nĂ« fund tĂ« Korrikut 1913 Ă«shtĂ« sulmuar pa ndĂ«rprerje edhe tani?
  • ÇfarĂ« ishte Lufta I BotĂ«rore dhe Lufta II BotĂ«rore?
  • CilĂ«t i financuan, stĂ«rvitĂ«n, furnizuan, mbathĂ«n dhe i ndihmuan ushtarakisht forcat sllavo-komuniste nĂ« JugosllavinĂ« Nr. 2, nĂ« ShqipĂ«ri dhe forcat e krishtera ortodokse nĂ« GreqinĂ« veriperĂ«ndimore; dhe pse?
  • Masakra e BorovĂ«s mĂ« 6 Korrik 1943, pse dhe nga ku erdhi urdhĂ«ri pĂ«r tĂ«?
  • Pse numri i 28’000 “dĂ«shmorĂ«ve”?
  • Incidenti me minat nĂ« Kanalin e Korfuzit mĂ« 22 Tetor 1946, pse e si?
  • Kur e nga kush u piratuan qindra ton ar nga ShqipĂ«ria mĂ« 1946?
  • “DiversanĂ«t” e futur nĂ« ShqipĂ«ri 1949-1954, pse ai emĂ«r dhe pse u dĂ«rguan?
  • Historia politike e mbretit Ahmet Zog, pse ajo?
  • ÇfarĂ« ishte Titizmi?
  • ÇfarĂ« ishin nĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ« tĂ« ashtuquajturit pesĂ« spiunĂ«t britanikĂ« tĂ« Kembrixhit qĂ« i shĂ«rbyen BRSS?
  • ÇfarĂ« ishte e ashtĂ«quajtura Perdja e Hekurt e LuftĂ«s sĂ« FtohtĂ« dhe zgjatim i kujt ishte?
  • Pse ShqipĂ«ria e krasitur u mbyll nĂ« kafaz pĂ«r 45 vjet dhe vitet pas 1991 kanĂ« qenĂ« ato qĂ« kanĂ« qenĂ«?

PĂ«rgatiti Saimir Lolja, autori

↧

Pse shqiptarët e duan Zogun I ?

May 17, 2018, 7:31 am
$
0
0

Original caption: King Zog and Queen Geraldine of Albania in Sweden July 20, 1939 Stockholm, Sweden

COMOEDIA (1928) : “AHMET ZOGU KA BËRË PËR SHQIPËRINË, ATË QË ASNJË KRYETAR SHTETI NUK KA BËRË DERI TANI PËR VENDIN E TIJ.”/1 Zogu

Nga Aurenc Bebja*, FrancĂ« – 17 Maj 2018/

“Comoedia” ka botuar, tĂ« enjten e 6 shtatorit 1928, nĂ« faqen n°3, shkrimin e shkrimtarit, romancierit dhe gazetarit, Pierre Chanlaine, nĂ« lidhje me arritjet (sukseset) e Ahmet Zogut gjatĂ« udhĂ«heqjes sĂ« tij .

Aurenc Bebja, nĂ«pĂ«rmjet blogut tĂ« tij “Dars (Klos), Mat – Albania”, ka sjellĂ« pĂ«r publikun shqiptar, tekstin ekskluziv tĂ« gazetĂ«s franceze :

 E kaluara e një mbreti.

Pse shqiptarët e duan Zogun I ?

 “Z. Ahmet Zogu, President i RepublikĂ«s sĂ« ShqipĂ«risĂ«, qĂ« prej 31 janarit 1925, sapo u shpall Mbret i ShqipĂ«risĂ«. NĂ«se disa kurora rrĂ«zohen, tĂ« tjera shfaqen. Kompensim i merituar.Kur luftova nĂ« ShqipĂ«ri, ishte vendi mĂ« i prapambetur qĂ« ekzistonte. NjĂ« vend i bukur, ku pĂ«rrenjtĂ« kapĂ«rcejnĂ« me gĂ«zim pranĂ« maleve gjigante, njĂ« vend gjithashtu simpatik. ShqiptarĂ«t e kanĂ« mbrojtur gjithmonĂ« gjuhĂ«n e tyre ndaj shtypjes greke apo turke. Shqiptari Ă«shtĂ« besnik ; Ai e ruan nderin. Nga tradita, ai Ă«shtĂ« njĂ« ushtar i mrekullueshĂ«m. EtĂ«rit e tij luftuan nĂ« Fornovo (Fornoue) nĂ« ushtritĂ« e Henry III, Maximilien-it dhe François I.

 Ai Ă«shtĂ« i matur. ËshtĂ« trim. Si mund tĂ« mos e duam atĂ« ?

Po, por para Ahmet Zogut, duhet tĂ« thuhet se vendi nuk ishte shumĂ« i sigurtĂ«. Ky organizĂ«m i vogĂ«l ishte i infektuar me mikrobe – komitadjis – qĂ« e hanin atĂ«. Nuk kishte pushtet qendror. Dhe nĂ«se rastĂ«sisht fuqitĂ« e mĂ«dha do tĂ« kishin vendosur njĂ«, askush nuk do t’u bindej atyre.

 Anarkia mbizotĂ«ronte dhe lindi pyetja, pavarĂ«sisht simpatisĂ« qĂ« shqiptarĂ«t kishin ngjallur, pavarĂ«sisht protestave tĂ« tyre tĂ« rrepta dhe legjitime, nĂ«se do tĂ« ishim tĂ« detyruar qĂ« t’i ndajmĂ« ata mes grekĂ«ve dhe jugosllavĂ«ve.

 Ahmet Zogu u shfaq. Dhe vendi u transformua.

 Fillimisht, ai krijon një Kushtetutë.Dy dhoma. Dhoma e Deputetëve, e zgjedhur me votim të drejtpërdrejtë nga populli ; Ajo e Senatit, në të cilën një e katërta caktohet nga Presidenti, pjesa tjetër zgjidhet si deputetët.

Presidenti i Republikës është në të njëjtën kohë President i Këshillit, si në Shtetet e Bashkuara. Ai formon Kabinetin dhe është përgjegjës për Dhomën e Deputetëve. I investuar në detyrat e tij dhe i shqetësuar nga përgjegjësitë e tij, Ahmet Zogu punon. Ai ndërtoi rrugë : atë të Durrësit për në Tiranë ; atë të Elbasanit për në Korçë ; atë të Tiranës për në Shkodër, e cila ndahet nga një urë madhështore mbi lumin Mat.

 Kompania Franceze e “Fives-Lille” ka ndĂ«rtuar dy nga kĂ«to vepra arti, midis DurrĂ«sit dhe TiranĂ«s, pĂ«r tĂ« cilat mund tĂ« jetĂ« krenare.KĂ«tyre rrugĂ«ve u shtohet ajo e Beratit pĂ«r nĂ« TiranĂ«, e ndĂ«rtuar kohĂ«t e fundit, dhe ajo e Santi – Quaranta pĂ«r Selanik, tĂ« cilĂ«n e kishim riparuar gjatĂ« luftĂ«s dhe qĂ« ai e riparoi sĂ«rish.

Ahmet Zogu urdhĂ«ron qĂ« tĂ« qarkullojnĂ« rrugĂ«ve shĂ«rbime tĂ« rregullta auto-transporti. Por, pavarĂ«sisht gjithçkaje, meqĂ« komunikimet janĂ« tĂ« ngadalta, ai krijoi tri linja avionĂ«sh : TiranĂ«, VlorĂ«, Korçë ; TiranĂ« – ShkodĂ«r, Brindisi, VlorĂ«.

MenjĂ«herĂ«, vendi u bĂ« i sigurtĂ«. Ahmet Zogu do t’i sigurojĂ« atij mjete qĂ« do tĂ« mundĂ«sojnĂ« shkĂ«mbime. Ai po ndĂ«rton portin e DurrĂ«sit. NjĂ« kompani shqiptare Ă«shtĂ« themeluar pĂ«r tĂ« prodhuar energjinĂ« hidroelektrike tĂ« nevojshme pĂ«r veprimtarinĂ« e qytetit. NjĂ« hekurudhĂ« – e para nĂ« kĂ«tĂ« vend – Ă«shtĂ« ndĂ«rtuar mes TiranĂ«s dhe DurrĂ«sit ; tani ajo shtrihet deri nĂ« portin e VlorĂ«s.

Dhe pastaj, presidenti, metodikisht, por me energji, shfrytĂ«zon – sĂ« fundi – pasurinĂ« e tokĂ«s : bakrin e rajonit tĂ« PukĂ«s, shfrytĂ«zimin e naftĂ«s sĂ« Elbasanit dhe tĂ« VlorĂ«s prej katĂ«r kompanive – njĂ« franceze, njĂ« italiane, njĂ« angleze dhe njĂ« amerikane ; peshkarexhat e gjirit tĂ« VlorĂ«s, qĂ« njĂ« kompani franceze i ka dhĂ«nĂ« me qera, perlat e liqenit tĂ« Ohrit, kuajt e vegjĂ«l tĂ« fushĂ«s sĂ« MukrĂ«s (MursisĂ«), tĂ« cilĂ«t njihen pĂ«r rezistencĂ«n e tyre dhe shitja e tĂ« cilĂ«ve nĂ« vendet fqinje Ă«shtĂ« njĂ« burim fitimesh i rĂ«ndĂ«sishĂ«m pĂ«r ShqipĂ«rinĂ«.

IndustritĂ« e vjetra – fabrikat e sapunit, rafineritĂ« e naftĂ«s (vajit), fabrikat e duhanit dhe tĂ« alkoolit – mbrohen ; kultivimi i drithĂ«rave dhe hardhive, zhvillohet. Dhe kur njĂ« vend i organizuar tĂ«rheq vĂ«mendjen e tĂ« tjerĂ«ve, dhe meqĂ« duhet frymĂ«zuar frika sĂ« bashku me admirimin, Ahmet Zogu krijoi njĂ« ushtri dhe njĂ« xhandarmĂ«ri. OficerĂ« italianĂ« dhe anglezĂ« janĂ« pĂ«rgjegjĂ«s pĂ«r organizimin e njĂ«rĂ«s dhe tjetrĂ«s. Forcat e armatosura pĂ«rbĂ«jnĂ« totalisht rreth njĂ«zet mijĂ« burra.

Ahmet Zogu ka bĂ«rĂ« pĂ«r ShqipĂ«rinĂ«, atĂ« qĂ« asnjĂ« kryetar shteti nuk ka bĂ«rĂ« pĂ«r vendin e tij. U tha se ai kishte bĂ«rĂ« vetĂ«m njĂ« koloni italiane
NjĂ« interpretim i gabuar! A do t’a lejonte patriotizmi shqiptar njĂ« gjĂ« tĂ« tillĂ« ? NĂ« tĂ« vĂ«rtetĂ«, shqiptari, si tĂ« gjitha vendet nĂ« zhvillim, shfrytĂ«zon pasurinĂ« e tij nĂ«pĂ«rmjet kompanive tĂ« huaja. Por konçesionet jepen nĂ« bazĂ« tĂ« gjykimit (analizĂ«s) dhe vetĂ«m nĂ« rast tĂ« ofertave tĂ« barabarta fitojnĂ« kompanitĂ« italiane.”

 Pierre Chanlaine

↧
↧

Kosova në kërkim të lirisë, grevë urie para çerek shekulli

May 27, 2018, 7:22 am
$
0
0

-Dita e fillimit tĂ« grevĂ«s ishte pikĂ«risht njĂ« vit pas zgjedhjeve tĂ« para pluraliste presidenciale e parlamentare tĂ« 24 Majit 1992 nĂ« kĂ«rkim tĂ« vendosjes sĂ« pushtetit tĂ« KosovĂ«s nĂ« KosovĂ«, nĂ« zhvillime historike
/

Greva-urise-Rilindja-1993-Adem-Demaci

-Nga greva e urisë e gazetarëve e shkrimtarëve shqiptarë në Pallatin Rilindja u bë edhe një film dokumentar, ku është regjistruar edhe raportimi që bëja me telex nga Prishtina në Tiranë dhe flas për për atë që ndodhte
/

Greva-urise-Rilindja-1993-

SPECIALE-Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari/

Greva-urise-Rilindja-1993-tituj-gazeta-Bujku (1)

PRISHTINË, 27 Maj 2018/ NĂ« Kosova para  çerek shekulli zhvillohej njĂ« grevĂ« e madhe e urisĂ« e gazetarĂ«ve dhe shkrimtarĂ«ve shqiptarĂ«, nĂ« kĂ«rkim tĂ« lirisĂ«, dhe nga ajo bĂ«hej njĂ« film dokumentar.

Greva-urise-Rilindja-1993-Ali-Podrimja-ne-mes-reciton-vargje

Dita e fillimit të grevës ishte pikërisht një vit pas zgjedhjeve të para pluraliste presidenciale e parlamentare të 24 Majit 1992 në kërkim të vendosjes së pushtetit të Kosovës në Kosovë, në zhvillime historike, që pasonin Deklaratën e Pavarësisë të 2 Korrikut e Kushtetutën e 7 Shtatorit 1990, si dhe Referendumin e 26 deri 30 shtator 1991, në të cilin për shtet sovran dhe të pavarur u deklaruan 99,87 për qind e qytetarëve pjesëmarrës masivisht në votim.

 Trokëllima e telexit të raportimeve, që nga dita e zgjedhjeve historike i bëja nga Prishtina në Tiranë, hapë filmin dokumentar të xhiruar gjatë grevës njëmbëdhjetëditëshe të para çerek shekulli-25 viteve, të nisur në 24 maj 1993, në kërkim të lirisë dhe në mbrojtje të fjalës shqipe, Ndërmarrjes Rilindja, në kohë të stuhishme, të rënda të pushtimit e të dhunës së egër nga regjimi serb në Kosovë.

Derisa zhvillohet greva e urisë e gazetarĂ«ve e shkrimtarĂ«ve shqiptarĂ« nĂ« Pallatin e Shtypit Rilindja nĂ« PrishtinĂ«, flas nĂ« dokumentar:  “KĂ«tu Ă«shtĂ« zyra e telexit të Rilindjes. Nga ky telex pĂ«r çdo ditĂ« dĂ«rgojmĂ« raporte, informata pĂ«r Agjencinë Telegrafike Shqiptare, nĂ« TiranĂ«. Ja, nĂ« kĂ«to momente jemi duke u pĂ«rpjekur ta marrim lidhjen
Presim
 Lidhjet janë tepĂ«r tĂ« dobĂ«ta
”

Lexoj nga lajmi qĂ« sapo kisha dĂ«rguar nĂ« AgjencinĂ« shtetĂ«rore-zyrtare tĂ« lajmeve tĂ« ShqipĂ«risĂ«: “Para mbrĂ«mjes, pĂ«rfaqĂ«suesi i Misionit tĂ« KSBE-sĂ« nĂ« Kosovë erdhi nĂ« Rilindje dhe po bisedon me KĂ«shillin Grevist. Deri tash nuk ka ende asgjĂ« nga ajo qĂ« pritej pĂ«r sot, arritja e marrĂ«veshjes konkrete. Bisedat vazhdojnĂ«, ndĂ«rsa vazhdon edhe dita e tetë e grevĂ«s sĂ« urisë e Adem Demaçit dhe grevistĂ«ve tĂ« tjerĂ« pĂ«r mbrojtje tĂ« lirisĂ« dhe fjalĂ«s shqipe. QĂ«ndrimet serbe qĂ« na i prezantoi misionari i KSBE-sĂ« janĂ« tĂ« papranueshme pĂ«r KĂ«shillin Grevist dhe pĂ«r kolektivin e Rilindjes
TashmĂ« janĂ« vendosur edhe rojet e armatosura civile serbe nĂ« portĂ«n e Rilindjes
”

KSBE ishte mision  evropian, që tash është OSBE. Emri zyrtar i OSBE-së para vitit 1995 ka qenë Konferenca për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë (KSBE).

NĂ« ataĂ« mbrĂ«mje të 31 majit 1993, tĂ« ditĂ«s së tetĂ« tĂ« grevĂ«s sĂ« urisĂ«, dr. Gani Demolli, themelues i shĂ«rbimit mjekĂ«sor  “NĂ«na” nĂ« kohĂ«n e dĂ«bimit tĂ« dhunshĂ«m tĂ« shqiptarĂ«ve edhe nga spitalet, derisa po kujdesej pĂ«r shĂ«ndetin e grevistĂ«ve duke qĂ«ndruar ditë e natĂ« pranĂ« tyre po bĂ«nte me kamerĂ«n e tij edhe njĂ« film dokumentar dĂ«shmi kohe pĂ«r rezistencĂ«n deri nĂ« flijim, pĂ«r lĂ«vizjen gjithĂ«kombĂ«tare pĂ«r liri e pavarĂ«si.

“Greva e urisĂ«â€ Ă«shtĂ« titulli i dokumentarit qĂ« u bĂ« derisa ajo po zhvillohej nga 24 maji deri në  3 qershor tĂ« vitit 1993, nĂ« kundĂ«rshtim tĂ« regjimit tĂ« dhunĂ«s serbe, i cili pasi ndaloi gazetĂ«n tradicionale Rilindja, tĂ« vetmen tĂ« pĂ«rditshme shqipe nĂ« KosovĂ«, po ia merrte pĂ«r ta tjetĂ«rsuar e shndĂ«ruar nĂ« ndĂ«rmarrjen fantome “Panorama” tĂ« instaluar nga Beogradi edhe gjithĂ« pronĂ«n, pĂ«rfshirĂ« pallatin 18 katĂ«sh nĂ« qendĂ«r tĂ« PrishtinĂ«s.

“MĂ« 20 maj 1993 regjimi serb me dekret tĂ« posaçëm ‘Rilindjen’ tĂ« vetmen NdĂ«rmarrje Gazetare Botuese nĂ« gjuhĂ«n shqipe e shendĂ«rroi nĂ« ‘Panorama’”, shkruhet nĂ« fillim tĂ« filmit dokumentar.

NĂ« dokumentar pĂ«r kĂ«rkesat e KĂ«shillit Grevist gjatĂ« njĂ« konference pĂ«r shtyp flet kryeredaktori i atĂ«hershĂ«m i revistĂ«s letrare “Fjala”, që e botonte NdĂ«rmarrja Rilindja, Milazim Krasniqi. “Ato kĂ«rkesa janĂ« nĂ« funksion të mbrojtjes sĂ« Institucionit tĂ« Rilindjes dhe  tĂ« shtypit tĂ« lirĂ«â€Šâ€, thekson ai.

Ishte kohĂ« okupimi, shqiptarĂ«t ishin dĂ«buar  kolektivisht nga puna e nga institucionet, nga universiteti, edhe fĂ«mijtĂ« shqiptarĂ« ishin dĂ«buar nga shkollat e çerdhet, foshnjoret


“Kjo Ă«shtĂ« dĂ«shmia: Pushteti serb pengoi fillimin e mĂ«simit nĂ« shkollat shqipe nĂ« Kosovë  Serbia mbyll shkollat e shqiptarĂ«ve”, flas nĂ« dokumentarin e grevĂ«s sĂ« urisĂ« nĂ« Pallatin Rilindja – lexoj titujt e mĂ«dhenj nĂ« ballinĂ«n e gazetĂ«s sĂ« rezistencĂ«s “Bujku”.

NĂ« atĂ« kohĂ«, nĂ« dokumentar flas, lexoj edhe titujt e numrit vijues tĂ« gazetĂ«s qĂ« nuk u ndal edhe kur u ndalua: “U ndalua gazeta ‘Bujku’ e 3 shtatorit (viti 1991). U ndalua sepse shkroi se policia serbe nuk lejoi nxĂ«nĂ«sit shqiptarĂ« tĂ« hyjnĂ« nĂ« shkolla”.Edhe nĂ« atĂ« kohĂ«, poeti Ali Podrimja nĂ« grevĂ«n e urisĂ« në mbrojtje tĂ« fjalĂ«s shqipe, kishte njĂ« pĂ«rjetim lirie si Ă«ndĂ«rr nĂ« barrikadimin nĂ« Pallatin e Rilindjes. NĂ« dokumentar shihet e degjohet tek kĂ«ndon-reciton me buzĂ«t shkrumb etje e urie vargjet qĂ« sapo i krijonte:

“SHIKIMI NGA DRITARJA

Nëse shkojmë mos na vajtoni

Vetëm na këndoni

Se lirinë e pĂ«rjtuam nga brenda”.

NĂ« dokumentarin pĂ«r grevĂ«n, nĂ« rrĂ«fimin e nisur pranë telexit tĂ« raportimeve pĂ«r Agjencinë Telegrafike Shqiptare, nĂ« ambientet e grevĂ«s sĂ« urisĂ«, them edhe kĂ«tĂ«: “GrevistĂ«t e urisĂ« nĂ« Pallatin e Shtypit, tĂ« vetmin kontakt me jashtĂ« Pallatin e kanĂ« shikimin nĂ« botĂ« nga kĂ«to dritare. Ata janĂ« ngujuar qe tetĂ« ditĂ« kĂ«tu, janĂ« barrikaduar kĂ«tu, pĂ«r fjalĂ«n e lirë shqipe
”

NĂ« dokumentar shihet: Data 31 maj 1993, ora e mbrĂ«mjes vonĂ«, rraplloj dyerte mbyllura pĂ«r shqiptarĂ«t nga serbĂ«t e armatosur, nĂ« shtĂ«pinĂ« tonĂ«, të Rilindjes
 Dua t’i hap


E rezistenca,  greva e urisë vazhdonte në Pallatin e Shtypit Rilindja, që nuk mbeti vetëm kështjellë e rezistencës dhe ëndërrave të mëdha: Pas lirisë e pavarsisë u bë ndërtesë qeveritare e shtetit të Kosovës.

Para Pallatit të Shtypit Rilindja në Prishtinë në 23 maj 2015 u ngrit dhe u përurua shtatorja e themeluesit të shtetit shqiptar, firmëtarit të parë të Deklaratës së Pavarësisë së shpallur në Vlorë para më shumë se 100 viteve, Ismail Qemalit.

Në nëntor të vitit 2014, në një takim të drejtuesëve të Prishtinës me delegacionin e intelektualeve nga Vlora u patën shpalosur hollësitë e idesë dhe projektit të vendosjes së shtatoreve të Ismail Qemalit në Prishtinë dhe të Hasan Prishtinës në Vlorë.

“Vendosja e shtatores e simbolizon rolin e Ismail Qemalit nĂ« pavarĂ«sinĂ« e shqiptareve si dhe nĂ« zhvillimin e kombit shqiptar”, theksonin organizatorĂ«t e ceremonisĂ« nĂ« kryeqytetin e KosovĂ«s. 

FILMI DOKUMENTAR
↧

MBI ORIGJINËN PELLAZGE TË SHQIPTARËVE

May 27, 2018, 8:52 am
$
0
0

LIBRI I 1829 / RRËFIMI I ETNOLOGUT WILLIAM FREDERIC EDWARDS MBI ORIGJINËN PELLAZGE TË SHQIPTARËVE/1 Libri

Nga Aurenc Bebja*, FrancĂ« – 27 Maj 2018/

NĂ« librin me titull “CaractĂšres physiologiques des Races humaines considĂ©rĂ©s dans leurs rapports avec l’histoire, lettre a M. AmĂ©dĂ©e Thierry”, tĂ« etnologut William Frederic Edwards (1777-1842), botuar nĂ« Paris nĂ« vitin 1829, gjejmĂ« njĂ« pĂ«rshkrim tĂ« veçantĂ« tĂ« autorit nĂ« lidhje me origjinĂ«n pellazge tĂ« shqiptarĂ«ve, tĂ« cilin, Aurenc Bebja, nĂ«pĂ«rmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellĂ« pĂ«r publikun shqiptar :“
Nga dy tipet (pellazgĂ« dhe helenĂ«) qĂ« kemi folur, Ă«shtĂ« e sigurt se i pari Ă«shtĂ« i pastĂ«r; ndĂ«rsa pĂ«r tĂ« dytin, jo. Ky mund tĂ« jetĂ« rezultat i njĂ« pĂ«rzierjeje tĂ« tĂ« parit me njĂ« tjetĂ«r, i panjohur pĂ«r ne, sepse nuk mĂ« duket mjaft elegant (uniform) apo origjinal. Duhet tĂ« kĂ«rkohet nĂ« tĂ« gjithĂ« GreqinĂ« duke i dhĂ«nĂ« kĂ«tij emri kuptim mĂ« tĂ« gjerĂ«.

NjĂ« popull gjendet aty (nĂ« Greqi) qĂ« nuk Ă«shtĂ« studiuar mjaftueshĂ«m. Ai flet gjuhĂ«n e tij; ne nuk e dimĂ« prej nga erdhi, as kur u vendos aty; tĂ« paktĂ«n unĂ« nuk kam qenĂ« nĂ« gjendje tĂ« mĂ«soj asgjĂ« nga ata qĂ« ishin mĂ« tĂ« arsimuar.NĂ« disa aspekte, shqiptarĂ«t janĂ« nĂ« Greqi ashtu siç janĂ« baskĂ«t nĂ« tĂ« dyja anĂ«t e Pirenejeve, bretonĂ«t nĂ« FrancĂ«, galĂ«t (uellsianĂ«t) nĂ« Angli, dhe ata qĂ« flasin gjuhĂ«n « erse » nĂ« Skoci dhe IrlandĂ«, njĂ« ‘mbetje’ banorĂ«sh tĂ« lashtĂ«.Pse tĂ« mos i konsiderojmĂ« si tĂ« tillĂ«, nĂ«se Ă«shtĂ« e vĂ«rtetĂ« qĂ« nuk gjejmĂ« asnjĂ« gjurmĂ« tĂ« origjinĂ«s sĂ« tyre tĂ« huaj qoftĂ« nĂ« traditat e tyre, nĂ« histori, apo nĂ« krahasimin e gjuhĂ«ve ?

Pse të mos jenë pasardhësit e Pellazgëve ? Kam parë shqiptarë në Venedik, madje edhe i kam pikturuar (vizatuar) ; por unë nuk do të përpiqem të vë në dukje idetë që më kanë sugjeruar, se unë nuk e di nëse kam parë tipin karakteristik të këtij populli, dhe nëse informacionet e origjinës së tyre që unë sapo kam sjellë janë të vërteta apo iluzione.

Le tĂ« shpresojmĂ« qĂ« shkencĂ«tarĂ«t e dĂ«rguar nĂ« tĂ« dy vendet, qĂ« kanĂ« qenĂ« vatrat e para tĂ« rilindjes nĂ« EvropĂ«, do tĂ« ndĂ«rrmarin nisma tĂ« reja ekspeditash shkencore, tĂ« cilat do tĂ« rivalizojnĂ« me ato tĂ« lundruesve, nĂ« lidhje me pĂ«rcaktimin e saktĂ« tĂ« llojeve tĂ« racave njerĂ«zore
”

↧

“Populizmi”, nji hap nĂ« rrugĂ«n drejt “fashizmit”

May 30, 2018, 4:13 am
$
0
0

1-Repishti-300x212 Nga  Sami Repishti, Ph.D./

NĂ« nji Editorial “Cili ashtĂ« problemi i EuropĂ«s?“(The N. Y.Times 22 maj 2018) nobelisti nĂ« ekonomi, Profesor Paul Krugman, i Universitetit Princeton, shkruente:  ”NĂ« se ju duhet me identifikue nji vend dhe nji kohĂ« ku dhe kur andrrat tona humanitare – vizioni i nji shoqĂ«nie qĂ« ofron jetĂ« me dinjitet pĂ«r tĂ« gjithĂ« anĂ«tarĂ«t e saj- u plotĂ«suen aq shumĂ«, ky vend dhe kjo kohĂ« pa dyshim do tĂ« ishin Kontinenti Europian dhe gjashtĂ« dekadat e mbas L2B. Ka qenĂ« nji nga mrekullitĂ« e historisĂ«: nji kontinent, qĂ« njohu shkatĂ«rrime masive tĂ« cilat sollĂ«n diktaturat, gjenocidin, dhe konfliktet ushtarake, u tranformue nĂ« nji model tĂ« demokracisĂ«, dhe tĂ« properitetit ekonomik tĂ« shpĂ«rndamĂ« me zemĂ«rgjanĂ«si”.

Europa filloi reformat shoqënore që në shekullin 19. Në Britaninë e Madhe. legjislacioni për klasën punëtore, në Francë me arsimin e përgjithshëm cilësor, në Gjermani me sigurimet shëndetsore që në vitin 1881 nga kancelari Bismarck, e të tjera. Europa e re e tronditun nga luftat e vazhdueshme përforcoi pozitat e kujdesit shëndetsor për popullsinë që pruni zgjatjen e jetës, pakësimin e vorfënisë, rritjen e pagave në nivele njerëzore, dhe pruni paqën, stabilitetin (80 vjet Europë pa luftë!) bashkëpunimin dhe mbrojtjen kolektive, në mes tjerash.

Sot, kjo “mrekulli e historisĂ«â€ kĂ«rcĂ«nohet seriozisht nga “forcat e errĂ«ta”, jo liberale qĂ« lindĂ«n nga keqĂ«simi i gjendjes ekonomike europiane, dhe u ashpĂ«rsuen nga efekti negativ i konservatizmit politik nĂ« SHBA, me presidentin D.J.Trump.

Gabimet e sĂ« kaluemes krijuen konditat e sotme. NĂ« EuropĂ«, vendimi pĂ«r krijimin e “euro-s” si monedhĂ« europiane e pĂ«rbashket, pruni nji atmosferĂ« euforike, tĂ« shoqĂ«nueme nga shpenzime tĂ« pajustifikueshme qĂ« ndihmuen shumĂ« nĂ« zhvillimin ekonomik tĂ« disa vendeve, krahas me korrupsionin. Koncentrimi i pushtetit ekonomik europian nĂ« Bruxelles, shkaktoi dobĂ«simin e politikĂ«s financiare tĂ« pavarun tĂ« shteteve anĂ«tare. Kur kriza ekonomike filloi tĂ« pĂ«rhapej, shumĂ« shtete nuk ishin nĂ« gjendje me pĂ«rballue nevojĂ«n e marrjes sĂ« masave qeveritare tĂ« nevojshme, sepse vendimet merreshin me aprovimin e organeve tĂ« Bruxelles-it. Shtete si Italia, Spanja, Portugali, Greqia u gjetĂ«n nĂ« nji pozitĂ« tĂ« vĂ«shtirĂ« ndaj kĂ«rkesave pĂ«r nji politikĂ« austeriteti, dhe u banĂ« viktima tĂ« nji krize qĂ« damtoi randĂ« jetĂ«n e tyne tĂ« pĂ«rditĂ«shme dhe perspektivat pĂ«r nji zhvillim ma tĂ« tejshĂ«m nĂ« tĂ« ardhmen. PapunĂ«sia u rrit, dhe bashkĂ« me atĂ« pakĂ«naqsia e masava nĂ« nevojĂ« ndihme qeveritare qĂ« nuk mund tĂ« vinte. Disa vende, si Islanda dhe Polonia qĂ« nuk pranuen euron si monedhĂ«, u gjetĂ«n nĂ« nji situatĂ« ma tĂ« mirĂ« pĂ«r rindĂ«rtimin e ekonomisĂ«, sepse tue çvlerĂ«sue monedhĂ«n, u rritĂ«n eksportet dhe krijuen fonde qĂ« ndihmuen rindĂ«rtimin.

Ramja ekonomike, dhe papunĂ«sia e krijueme ngjallĂ«n moskĂ«naqsinĂ« e pĂ«rgjithĂ«shme popullore, dhe nĂ« atmosferĂ«n e re rezultoi fitorja politike e sĂ« djathtĂ«s ekstreme me frymĂ« anti-europiane: nĂ« Itali (me fitoren e lĂ«vizjes “cinque stelle”) nĂ« Poloni, ku Partia LigjĂ« e DrejtĂ«si –PiS- ka mbushĂ« gjykatat, neglizhue mediat publike dhe pothuejse monopolizue administratĂ«n me anĂ«tarĂ« tĂ« PartisĂ«, dhe nĂ« Hungari ku kryeministri V.Orban shfrytĂ«zon shoqĂ«ninĂ« civile dhe abuzon fondet e shtetit dhe tĂ« BE me pasunue oligarkĂ«t qĂ« e pĂ«rkrahin, dhe ku marshi i forcave tĂ« errĂ«ta rrezikon rrĂ«shqitjen nĂ« “fashizĂ«m”. NĂ« Rumani udhĂ«heqsit kanĂ« dobĂ«sue ligjĂ«t kundĂ«r korrupsionit qĂ« rrezikon me i gĂ«lltitĂ«.

NĂ« qarqet intelektuale europiane u krijue dyshimi se varja e ekonomive lokale nga qendra europiane nĂ« Bruxelles mund tĂ« ishte “shkaku” e jo “sherimi” i problemeve qĂ« ballafaqojmĂ«! NĂ« raste tĂ« vendeve ku historia peshon randĂ« –si ishte rasti i BritanisĂ« sĂ« Madhe, “perandoria botĂ«nore”,- nĂ«nshtrimi ndaj “zyrtarĂ«ve tĂ« Bruxelles-it” ishte nji pĂ«rulje qĂ« shkaktoi pakĂ«naqĂ«si tĂ« thellĂ«. Kjo spjegon daljen nga Bashkimi Europian i BritanisĂ« sĂ« Madhe, i njohun si fenomeni “Brexit”. Si rrjedhim, thyhet uniteti europian, dhe shkelĂ«n disa nga vlerat morale tĂ« B.E. kryesisht emigracioni ekonomik i lirĂ« dhe solidariteti me refugjatĂ«t qĂ« ikin nga vdekja
!

Europa pĂ«rballohet me “forcat e zeza” qĂ« rezistojnĂ« demokracinĂ«. Hapi i parĂ« ashtĂ« krijimi de facto, i hapĂ«t ose i mshehun, i qeverive qĂ« dominohen nga nji parti e vetme politike. CinikĂ«t nĂ« vende tĂ« ndryshme flisnin pĂ«r kĂ«te zhvillim thellĂ«sisht tĂ« padĂ«shirueshĂ«m. “Tashti qĂ« Europa e Lindjes u çlirue nga ideologjia e huej politike, komunizmi, ka mundĂ«si tĂ« kthehet nĂ« rrugĂ«n qĂ« ka nderperĂ«, ne fashizĂ«m”. Edhe nĂ« SHBA –shkruen nobelisti Krugman- “sot praktikisht sundohemi nga nji parti politike qĂ« ka shumĂ« pak respekt pĂ«r normat demokratike, ose sundimin e ligjit!”. Kjo gjendje quhet “populizĂ«m” (nĂ« SHBA edhe “trampizĂ«m”) – premtime tĂ« pa sprovueme pĂ«r zgjidhjen e problemeve serioze, premtime me zgjidhĂ« hallet e popullit tĂ« thjeshtĂ«, shoqĂ«nue edhe me kufizimin e tĂ« drejtave qytetare tĂ« garantueme me kushtetutĂ«n – qendrime qĂ« pĂ«rfundojnĂ« nĂ« neo-fashizĂ«m. Ata u mundĂ«suen nga diskreditimi i nji elite politike, dhe nga dalja e vrullĂ«shme nĂ« skenĂ« e “hijeve tĂ« zeza”. Ky zhvillim frikĂ«son!

******

‘Fashizmi”, pĂ«rshkruhet nga Profesor N.O’Sullivan si“
.nji doktrinĂ« qĂ« kombinon ‘nacionalizmin’ etnik me pikĂ«pamjen totalitariste, se shteti duhet tĂ« kontrollojĂ« tĂ« gjithĂ« aspektet e jetĂ«s shoqĂ«nore. Fashizmi kundĂ«rshton ‘liberalizmin’, lirinĂ« personale, dhe ngulĂ« kambĂ« qĂ« plotĂ«simi i dĂ«shirave tona duhet t’i nĂ«nshtrohet (kĂ«rkesave) tĂ« shtetit, e jo e kundĂ«rta – ose (kĂ«rkesave tĂ« komunizmit) identitetit klasor dhe aspiratave qĂ« kĂ«rcĂ«nojnĂ« unitetin e shtetit
.Autoritetet politike e kulturale asimilohen dhe identikohen me ‘vullnetin kombĂ«tar’, i cili artikulohet nga nji “udhĂ«heqĂ«s’ (Duce!) kombĂ«tar qĂ« koncepton detyrĂ«n e vet si nji mision me pengue degradimin kombĂ«tar.” (“Fascism”, London,1983)

Preokupimi i jonĂ« i madh dhe zhvillimet politike qĂ« dĂ«shmojmĂ« shkaktohen nga fakti se nĂ« opinionin e gjanĂ« tĂ« botĂ«s demokratike nuk mund tĂ« injorojmĂ« “stuhinĂ«â€ qĂ« grumullohet pĂ«r rreth nesh. Parasiti “fashist” sot paraqitet nepĂ«rmjet nji kĂ«rcĂ«nimi qĂ« nuk e kemi pa qĂ« nga vitet e mbas L2B. Lista e zhvillimeve shqetĂ«suese ashtĂ« e gjatĂ«: pĂ«rpjekjet e njimbasnjishme tĂ« partive nĂ« fuqi me grabitĂ« autoritetin shtetnor, nĂ« Hungari, Poloni, Filipine, Turqi, vende aleate tĂ« SHBA-se.

Por edhe nĂ« SHBA fryma e urrejtjes, qĂ« zakonisht shkatĂ«rron tĂ« gjithĂ« ata qĂ« e ushqejnĂ«, zhvillohet vazhdimisht, me rezultate qĂ« mund tĂ« tregohen si katastrofike. LĂ«vizja nativiste e Presidentit Trump “America first!” ashtĂ« nĂ« tĂ« vertetĂ« nji kĂ«rcĂ«nim serioz pĂ«r paqĂ«n nĂ« botĂ«, dhe infrastrukturĂ«n ndĂ«rkombĂ«tare tĂ« bashkĂ«punimit dhe mbrojtjes kolektive.

NĂ« FederatĂ«n Ruse despotizmi i Presidentit Putin lulĂ«zon. Rezultatet e shumĂ«ta i shohim nĂ« okupacionin e KrimesĂ«, infiltrimin e “rebelĂ«ve” rusĂ« nĂ« UkrainĂ«, nxitjen dhe pĂ«rkrahjen e kriminelit Asad nĂ« Siri, dhe sidomos nĂ« ndĂ«rhymjen brutale tĂ« vitit 2016 nĂ« zgjedhjet presidenciale tĂ« SHBA-sĂ«, nji lĂ«kundje e fortĂ« politike qĂ« vazhdon pa ndĂ«rpremje edhe sot. Shtypi ndĂ«rkombĂ«tar thekson tashti edhe presionin rus nĂ« gadishullin ballkanik nĂ« pĂ«rpjekjet e veta me zevendsue tĂ«rheqjen strategjike tĂ« SHBA-sĂ« nga ky gadishull.

Sot, SHBA janĂ« ba objekt kritikash tĂ« hapuna pĂ«r shkeljen e tĂ« drejtave tĂ« njeriut me ligjĂ«t e reja tĂ« emigracionit, dhe anulimin e njianĂ«shĂ«m tĂ« marrĂ«veshjeve tĂ« arrituna ma parĂ«, pĂ«r “politizimin” e veprimeve qeveritare pa asnji shqetĂ«sim pĂ«r damin e madh qĂ« i bahet shoqĂ«nisĂ«- veçanĂ«risht rinisĂ«- amerikane. Me ushqimin e “mitit” tĂ« invincibilitetit amerikan shpenzohen miliarda dollarĂ« pĂ«r armatimet dhe kĂ«rcĂ«nimet qĂ« rrezikojnĂ« konfliktin e qellimshĂ«m ose aksidental.

NĂ« ballafaqim me kĂ«te “rrezik” publiku pĂ«rparimtar amerikan pĂ«rdorĂ« mbrojtjen e sĂ« vĂ«rtetĂ«s, shtypin e lirĂ« si mbrojtĂ«s tĂ« popullsisĂ«, forcimin e parimit qĂ« asnjeri –tue pĂ«rfshi edhe vetĂ« presidentin- nuk ashtĂ« pĂ«rmbi ligjin; dhe, me shumĂ« randĂ«si, kĂ«rkon nga çdo qytetar amerikan “pjesĂ«marrjen’ nĂ« procesin demokratik pa u dekurajue, sidomos pjesĂ«marrjen nĂ« votimet lokale dhe kombĂ«tare.

Ky qendrim përjashton aksionin e dhunëshëm!

Sot, nĂ« SHBA populli amerikan tregon pjekuninĂ« e vet politike, dhe konfirmon besimin nĂ« tĂ« ardhmen demokratike tĂ« kĂ«tij vendi. Amerika ashtĂ« nji vend ku populli, me origjinĂ«t ma tĂ« ndryshme, punon sĂ« bashku pĂ«r tĂ« mirĂ«n e pĂ«rgjithĂ«shme, pĂ«r mbrojtjen e tĂ« drejtave pĂ«r tĂ« gjithĂ«, dhe pĂ«r sigurimin e lirisĂ« dhe drejtĂ«sisĂ« pĂ«r tĂ« gjithĂ«. Ky ashtĂ« “the American exceptionalism”, shpesh i keqinterpretuem, por nji model pĂ«r tĂ« gjithĂ« popujt e botĂ«s qĂ« andrrojnĂ« nji jetĂ« tĂ« lirĂ« dhe me dinjitet, pĂ«r tĂ« gjithĂ« ata qĂ« kundĂ«rshtojnĂ« sundimin e nji partie ose tĂ« nji njeriu tĂ« vetĂ«m qĂ« mashtron i mbĂ«shtjellun me rrobe demokratike
!

*****

Zhvillimet politike nĂ« EuropĂ«- kryesisht nĂ« Hungari e Poloni – kanĂ« prodhue dy sisteme hibride. NĂ« dy shtetet nuk ka polici sekrete. Qarkullimi i qytetarĂ«ve ashtĂ« i lirĂ«. Kapitali i huej hynĂ« nĂ« tĂ« dy vendet. Por as Hungaria as Polonia nuk mund tĂ« quhen “vende demokratike”, sepse demokracia e tyne ashtĂ« “illiberale”, pa frymĂ«n e lirisĂ«. Dora e udhĂ«heqĂ«sve politikĂ«, ashtĂ« e randĂ« nga qendrimi ultra-konservativ i partive politike nĂ« fuqi. Ky zhvillim u ba i mundun nĂ« dy vende qĂ« u dalluen pĂ«r qendrimin e tyne heroik kundĂ«r diktaturĂ«s sĂ« kuqe, me sakrifica tĂ« mĂ«dha. Pa dyshim, nji ironi e historisĂ« qĂ« do tĂ« mbetet si shembull i mundĂ«sive tĂ« pakufizueme qĂ« paraqiten nĂ« jetĂ«n politike tĂ« vendeve tona- edhe nĂ« ShqipĂ«ri! Ky zhvillim politik tregon se edhe nĂ« ShqipĂ«ri “
po humbasim zakonin- ndoshta edhe aftĂ«sinĂ«- me ba dallimin nĂ« mes tĂ« realitetit dhe zbrazĂ«tisĂ«. Ky ashtĂ« faktori qĂ« vĂ«shtirson shumĂ« rimbĂ«kamjen” me citue nji shprehje tĂ« Masha Gessen.

Sot, nĂ« vendin tonĂ«, PD-ja qĂ« pĂ«rfaqsoi kundĂ«rshtimin popullor ndaj PPSH-sĂ« nĂ« fillim dhe ndaj PS ma vonĂ«, dhe premtoi nji ShqipĂ«ri me “liri dhe demokraci”, nji “ShqipĂ«ri si e gjithĂ« Europa” ashtĂ« reduktue nĂ« nji grup “politikanĂ«sh” qellim-mirĂ« ndoshta, por pa eksperiencĂ«, pa sensin e pĂ«rgjegjsisĂ«, e pa aftĂ« me dalĂ« nga “dara socialiste” qĂ« e mban tĂ« gozhdueme nĂ« vend
nĂ« karriket e Kuvendit, nji minoritet aty ku vendimet merren nga “shumica” pa respekt pĂ«r pakicĂ«n dhe fjalĂ«n e saj; dhe akoma ma keq, pa bindjen se “politika ashtĂ« nĂ« esencĂ« kompromis”, dhe se vendimet merren me debate tĂ« nderĂ«shme dhe argumentime profesionale nga tĂ« dy palĂ«t. NdĂ«rsa PS ka humbĂ« vlerĂ«n e saj “socialiste” e komprometueme randĂ« me “pasunimin” e saj nga elementĂ« neo-komunistĂ« qĂ« gĂ«zojnĂ« mbĂ«shtetjen e plotĂ« tĂ« PS.

Grindjet e vazhdueshme, zhurmĂ«mĂ«dha e pa substancĂ«, kanĂ« krijue nji kakofoni qĂ« nuk shĂ«rben asnjenĂ«n palĂ«. Probleme serioze pĂ«r jetĂ«n e vendit si korrupsioni qĂ« nga koka deri nĂ« kambĂ«, zhvillimi i shfrenuem i drogĂ«s dhe efektet katastrofale tĂ« saj pĂ«r familjen shqiptare, papunĂ«sia dĂ«rmuese sidomos nĂ« zonat malore tĂ« vendit dhe vorfĂ«nia masive (qe ajo krijon!) ramja e prestigjit tonĂ« kombĂ«tar, udhĂ«heqĂ«s qĂ« nuk frymĂ«zojnĂ« as lejojnĂ« me shpresue pĂ«r nji pĂ«rmirĂ«sim tĂ« mirĂ«filltĂ« tĂ« gjendjes, dhe dekurajimi i masave do tĂ« krijojnĂ« konditat e nevojshme pĂ«r nji reagim –kam frikĂ«!- violent, dhe daljen nĂ« skenĂ« tĂ« “hijeve tĂ« zeza, ose tĂ« kuqe” me mendimet  e qellimet e tyne, tĂ« zeza ose tĂ« kuqe, si kĂ«mishat e zemrat e tyne, tĂ« zeza ose tĂ« kuqe
..!

Dhe kjo ashtĂ« krejtĂ«sisht e mundun, sepse “elita politike” qĂ« ashtĂ« krijue nĂ« vendin tonĂ« ashtĂ« diskreditue randĂ« si entitet politik pa program e pa vullnet. “Jepi popullit punĂ«, dhe shpresĂ«!” pĂ«rfundonte kĂ«to ditĂ« ish KM i BritanisĂ« sĂ« Madhe, Tony Blair. Ai shtonte: ”Organizoni aksione tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta pĂ«r zgjidhjen e problemeve tĂ« pĂ«rbashkĂ«ta; fraksionalizmi nĂ« politikĂ« ashte i destinuem me dĂ«shtue”.

Sot ma shumĂ« se kurrĂ«, nĂ« ShqipĂ«ri duhet pĂ«rjashtue zemrimi qĂ« shpesh sjellĂ« diversiteti i mendimit; sot, ma shumĂ« se kurrĂ« na duhen pĂ«rgjigje qĂ« kĂ«rkohen pĂ«r pyetjet e shumĂ«ta nga tĂ« katĂ«r anĂ«t e vendit. Premtime qĂ« nuk mund tĂ« mbahen pĂ«r zgjidhjen e shqetĂ«simeve tĂ« popullit tĂ« thjeshtĂ«, krijojnĂ« probleme edhe ma tĂ« mĂ«dha, ndoshta zgjidhje tĂ« pĂ«rkohĂ«shme, por pĂ«rfundojnĂ« pa pĂ«rjashtim nĂ« nji zemrim popullor kundĂ«r “elitave” tĂ« vendit. Trazina shoqĂ«nore nuk duhet tĂ« kenĂ« vend nĂ« Shqiperi.

Konflikti në mes të vlerave tradicionale të demokracisë liberale perendimore, dhe forcave të reja të autoritarizmit, mostolerancës dhe nacionalizmit etnik, ashtë sot sfida e madhe botnore.

Ne shqiptarët, mesazhi i Presidentit francez E. Macron na ngrohë, sidomos në këto ditë  kur shpresohet se hymja e Shqipërisë në Bashkimin Europian po afrohet. Le ta presim me krahë hapët.:

“Nuk dĂ«shiroj me qenĂ« pjesĂ« e breznisĂ« qĂ« flen me sy hapun e qĂ« ka harrue tĂ« kaluemen e vet. UnĂ« dĂ«shiroj me qenĂ« pjesĂ«tar i breznisĂ« qĂ« ka vendosĂ« me mbrojtĂ« me fuqi demokracinë Po! AshtĂ« e vertetĂ« se kĂ«to janĂ« ditĂ« tĂ« vĂ«shtira, por demokracia europiane ashtĂ« shansi i jonĂ« ma i mirĂ«.”

Europa ashtĂ« shtĂ«pia e jonĂ«! Bashkimi Europian ashtĂ«, simbas udhĂ«heqĂ«sve shqiptarĂ«, “
instrumenti i vetĂ«m me modernizue dhe me rindĂ«rtue shtetet dhe institucionet”, deklaronte kryministri Rama. Kush tjetĂ«r njeh ma mirĂ« problemet tona se ata qĂ« as ndĂ«rtuen shtetin as institucionet tona qĂ« akoma sot nuk funksionojnĂ«?

Por para se tĂ« hyjmĂ« nĂ« Bashkimin Europian, duhet tĂ« edukojmĂ« “europianĂ«t shqiptarĂ«â€ me mendue e me veprue si europianĂ«t e Schuman-it nĂ« EuropĂ«.

↧
Viewing all 1886 articles
Browse latest View live
Search
<script src="https://jsc.adskeeper.com/r/s/rssing.com.1596347.js" async> </script>